روز دهم اردیبهشت ماه، روزی است كه در سالنامه باستانی ایرانی به نام آبان روز، جشن چهلم نوروز شناخته می شد. این جشن زیبا در مناطق مركزی ایران برگزار می شد كه نام دیگر آن جشن چلمو است.بعدها جشن چهلم نوروز در شیراز در كنار حوض ماهی سعدیه برپا می شد. باوری عامیانه در بین مردم وجود داشت كه در این روز یك ماهی سر از آب بیرون می آورد كه انگشتری زرین همراه خود دارد كه نشانه ی بخت و اقبال است. این جشن در شیراز در كنار حوض ماهی سعدیه برپا می شود و كرمانی ها در این روز به زیارت «شاه خیراله» می روند.در استان كرمان و فارس در روز نهم اردیبهشت ماه با حضور مردم در دامنه كوهها، كنار چشمه ها و دشت و دمن برگزار می شد. هم اكنون نیز این آیین در شهر كرمان و بخش پاریز از توابع شهرستان سیرجان توسط مردم و رمه داران برگزار می شود.
غروب چهلم به اصطلاح تنگ شوم اسفند و كندر دود می دادند. رسم چك و دوره نیز رایج بوده است از این قرار كه صبح چهلم زیر درختی سبز، كوزه ای كوچك به اصطلاح “دوره ” قرار می دادند.مردم و اهالی منطقه در روز “چهلم نوروز” به منطقه‌ای به نام تندرستان یا به گویش كرمانی “تندرستون” می روند و با پختن آش مراسم جشن برگزار می‌كنند كه هنوز هم پررونق است و جوانان برای رسیدن به وصال‌شان دست به نیاش برده و معتقدند كه خداوند صدای‌شان را در این روز می شنود.
و هر كس به نیت دل خود شیء كه شامل دكمه، انگشتر و یا دستمال داخل آن می انداخت، سپس روی آن دستمال سبز می گذارند غروب زنان و مردان در دور هم نشسته و شعر یا سرودی می خواندند و دختر نابالغی ازداخل دوره یك شیء بیرون می آورد.هر فرد بر اساس سرودی كه در موقع بیرون آوردن شیء خود خوانده می شد نیت خود را تفسیر می كرد. به این طریق فال می گرفتند.
باور عامیانه ای دیگر اینكه در این روز نیت كرده و برای دختر شاه پریان سفره پهن می كردند، داخل سفره خوراك مرغ، نمك، انواع میوه، تنقلات و سبزی می گذاشتند و در كنار سفره شعر و سرود می خواندند و موسیقی می نواختند.پاریزی‌ها به خصوص عشایر منطقه همه معتقدند كه اولین محصول شیری كه از كه از دام‌های‌شان بدست می آید در واقع نوبرانه‌ای است كه ابتدا باید بین نیازمندان تقسیم شود و با برگزاری مراسمی این شیر را توزیع می كنند.
روز نهم اردیبهشت كه چهل روز از شروع سال جدید گذشته است مردم كرمان و پاریز را فراهم نمودن غذا، به خصوص وسایل آش رشته و آش شیر و خوراكی های دیگر چون انواع میوه و تنقلات به دامن طبیعت می روند. غروب چهلم به اصطلاح تنگ شوم اسفند و كندر دود می دادند. همچنین در این مراسم شاهنامه و حافظ خوانی نیز انجام می‌شود.
یك نكته بسیار مهم كه در مراسم “چلمو” در كرمان برگزار می شود این است كه در این روز كسی نباید دلخوری و كدورتی داشته باشد و افرادی كه با هم قهرند با پادرمیانی ریش سفیدان با یكدیگر آشتی می دادند و به نظر بنده اگر همین یك پدیده را در برگزاری مراسم “چهلم آبان روز” در آیین زرتشت مورد توجه قرار دهیم كافی است كه ما برای این جشن ارج و منزلت خاصی قائل بشویم.