قلعه هنجن نطنز ، مربوط به دوره سلجوقیان به بعد است و در شهرستان نطنز، روستای هنجن واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۴۷۹ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.قلعه هنجن یكی از بناهای خشتی ارزشمند نزدیك ابیانه در ۲۰كیلومتری شمال غرب نطنز واقع شده است كه در قرن هشتم هجری شمسی ساخته شده است. قلعه تاریخی هنجن روی تپه ای مشرف بر روستای هنجن و باغ های سرسبز اطراف آن بنا شده است .
هنجن نام یكی از روستاهای شهرستان نطنز است كه در بخش مركزی این شهرستان از توابع استان اصفهان واقع شده‌است. روستای هنجن نام روستایی از توابع بخش مركزی شهرستان نطنز است، این روستا در ۲۰ كیلومتری شمال غربی نطنز و ۱۵۰ كیلومتری مركز استان اصفهان واقع شده است. محور هنجن ابیانه بعنوان یكی از مناطق نمونه گردشگری استان اصفهان مصوب گردیده است و روزانه تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی از این محور عبور، و از روستاهای موجود در این محور كه همه آن‌ها جزء روستاهای هدف گردشگری (بویژه روستای تاریخی ابیانه) هستند، دیدن می‌كنند.
متاسفانه قلعه هنجن تا حدودی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و افراد كمی از وجود آن اطلاع دارند. البته، در سال ۱۳۹۶ كوشش‌هایی برای مرمت این اثر باستانی صورت گرفت تا از بودجه اختصاص‌یافته به این قلعه، برای آواربرداری، مستحكم‌سازی دیوارهای سنگی و مرمت سقف‌های چوبی و دیوارهای خشتی آن استفاده شود.
هنوز هم بعضی از ساكنان روستای هنجن، از فضاهای تخریب نشده این قلعه ، برای انبار كردن محصولات مختلف كشاورزی خود استفاده می‌كنند.
قلعه هنجن حدود ۱۰۰ اتاق دارد و در گذشته به عنوان پناهگاهی در مقابل حملات اقوام مختلفی، چون مغول‌ها و افغان‌ها به شمار می‌رفته است. یكی از دلایل زیبایی این بنا، موقعیت آن است كه بر بالای یك تپه واقع شده و چشم‌انداز بی‌نظیری به روستا و باغ‌های اطراف دارد كه در فصول مختلف به انواع رنگ‌ها درمی‌آیند و هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌كنند.
وسعت و ابهت قلعه هنجن، از ورای جاده هم كاملا به چشم می‌آید. این بنا حدود ۲۶۰۰ متر مربع مساحت دارد و اگر زیرزمین را هم جزو طبقات حساب كنیم، در چهار طبقه ساخته شده است. البته طبقات بالا در طول زمان دچار نابودی و خسارت زیادی شده‌اند.سقف بعضی از اتاق ها ، خشت ضربی و برخی هم چوبی است.در های موجود در این بنا هر كدام به شیوه متفاوتی ساخته شده اند.بعضی از آن ها یك‌لنگه با قفل‌های چوبی و بعضی از آن ها دولنگه با قفل‌های آهنی و چوبی قرار دارند.همچنین ورودی هایی كوتاه هستند كه برای ورود مجبور به خم شدن هستید.
در زیرزمین این بنا،تونلی به به طول ۲۵۰ متر قرار دارد كه در میانه آن به یك دو راهی می‌رسید.یك راه به سمت «كشوره» می‌رفت كه مكانی است در هنجن و راه دیگر به «برهل» می‌رسید كه مكانی است در كنار قلعه هنجن. كاربرد این تونل در قدیم بسیار جالب است و گفته می‌شود كه از راه اول برای رساندن اخبار مهم در مورد منطقه یا دشمنانی كه قصد حمله داشته‌اند، استفاده می‌شد.برای پیش بینی در مواقع كمبود آب از مسیر دوم برای آوردن آب از «كومه برهل» به داخل قلعه استفاده می‌شد.
در واقع این مسیر به سرچشمه آن آب قنات «درب گنبد» می رسیده است.ارتفاع دیوار های قلعه به ۱۰ متر می رسد كه راه را برای ورود دشمنان سخت می كرده است. برای جلوگیری از ورود دشمنان در قسمت ورودی قلعه هم از روش ویژه‌‌ای استفاده می‌شد. به این ترتیب كه در این قسمت، چوبی با یك روكش آهنی وجود دارد كه با میخ‌های بزرگی به در نصب شده است و چون طول میخ‌ها از ضخامت در بیشتر است، پس از نصب این روكش آهنی، قسمت اضافی میخ‌ها را پشت در خم می‌كردند تا دشمنان موفق به درآوردن این روكش نشوند و داخل نیایند.
