عمارت بلدیه تهران به دستور موسیو گاسپار ایپگیان، شهردار ارمنی وقت تهران، در میان سال های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ خورشیدی در ضلع شمالی میدان توپخانه (میدان سپه) تهران ساخته شد.یكی از بناهای با شكوه و زیبای تاریخی تهران ، عمارت بلدیه می باشد كه با نام ساختمان شهرداری تهران نیز، شناخته می شود.
تخریب بنا
این ساختمان در میان سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۸ ویران شد (تاریخ تخریب در برخی منابع ۱۳۴۷ آمده است) و جای آن فضای سبز ایجاد و پس از مدتی به پایانه اتوبوسرانی شركت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه واگذار گردید. رونما و دكور این ساختمان در شهرك سینمایی غزالی برای ساختن فیلم های تاریخی شبیه سازی شده است.
در ضلع شمالی این ساختمان، یك كوچه باریك چهار متری بود كه كوچه پشت شهرداری نام داشت. ساختمان‌هایی كه بر این كوچه باریك جای گرفته بودند پس از تخریب ساختمان شهرداری نمای میدان توپخانه شدند.
معمار بلدیه
معمار این بنا نیكلای ماركف معمار برجسته ایرانی گرجستانی بود. ماركف برای شهرداری تهران كار می‌كرد و ساختمان‌های بسیاری را در تهران و شهرهای پیرامونی آن ساخته‌است.
پیشینه ی عمارت بلدیه
پس از كودتای سوم اسفند و صدارت سید ضیاءالدین طباطبایی فردی ارمنی به نام گاسپار ایپگیان كفیل بلدیه شد. او با جدا كردن بلدیه از نظمیه دگرگونی بسیاری در آن پدید آورد. ایپكیان برای ساماندهی و اداره امور شهرداری كوشید آنها را متمركز كند. از این رو نخستین ساختمان مركزی شهرداری تهران را بخش شمالی میدان توپخانه پایه‌گذاری كرد. با كنار رفتن دولت سید ضیاء و به قدرت رسیدن سردار سپه، سرلشكر كریم بوذرجمهری شهردار تهران شد و ساختمان نیمه‌كاره بلدیه یا شهرداری پسین آماده شد. این ساختمان تا میانه‌های دهه چهل خورشیدی همچنان بر پا بود و نماد شهرداری تهران به شمار می‌رفت.
با این همه در درازای این چهل و چند سال، این ساختمان دگرگونی‌های بسیاری را به خود دید و سر در آن سه بار تغییر شكل داد. در واپسین تغییر در دهه چهل آمیزه‌ای نا بهنجار از معماری قرن نوزدهمی و معماری مدرن دهه چهل نمای این ساختمان را زشت كرد تا جایی كه پس از چندی بنا به كل تخریب شد.
طرح‌های بازسازی
طرح بازسازی دوباره این ساختمان در چند سال پیش مطرح بوده است. از جمله در سال ۱۳۸۳ طرح بازسازی بدنه‌های شمالی و جنوبی میدان توپخانه تهران در كمیسیون ماده پنج شهرداری تهران به تصویب رسید و قرار بود كه با جابجایی پایانه اتوبوس شهری از محل پیشین ساختمان بلدیه و ساخت راه زیرگذر پیاده‌رو از ایستگاه مترو به سوی خیابان فردوسی با احیای بدنه‌های تاریخی این میدان، سیمای تاریخی دوره پهلوی اول بازسازی شود. در سال ۱۳۹۱ نیز طرح احیای نقش فرهنگی- گردشگری میدان توپخانه مطرح شد.
سرانجام طرح های مطرح شده
با گذشت نیم سده از ویرانی این ساختمان، در فروردین ۱۳۹۴ در راستای انجام پروژه «طرح ساماندهی میدان امام خمینی» عملیات اجرایی ساخت دوباره ساختمان بلدیه در میدان توپخانه با همان شكل و نما آغاز شد. در طرح ساماندهی میدان توپخانه ساختمانی به سیمای عمارت بلدیه تهران (ساختمان شهرداری تهران) به نام خانه شهر در بخش شمالی میدان ساخته می‌شود. این ساختمان ۱۸هزار مترمربعی قرار است با كاربری فرهنگی در چهار طبقه (دو طبقه زیرزمین و دو طبقه روی زمین) در زمینی به مساحت ۴۵۰۰ مترمربع بر پا گردد.
