خانه غلام حسین ساری اصلانی در مركز شهر كنگاور ( رو به روی مسجد جامع ) در محله قدیمی عمارت واقع شده است . تاریخ احداث این بنای زیبا اواخر دوره قاجاریه باز می گردد . این بنا متعلق به مالك خصوصی ( ورثه مرحومه قمر تاج ساری اصلانی ) و اداره اوقاف است .ساریاصلان به معنای «شیرزرد» لقبی بود كه شاهان قاجار به بعضی نزدیكان خود به سبب شجاعت و دلاوری اعطا كردند.
نخستین بار فتحعلی شاه این لقب را خطاب به حسنخان قاجار قزوینی برادر حسین خان سردار ایروانی كه یكی از سرداران ایروان است به كاربرد. او از سرداران و فرماندهان ایران در زمان فتحعلی شاه قاجار بود و به همراه برادرش حسینقلی خان، برخلاف دیگر خوانین ایروان حاضر به همدستی با روسها نشدند و به مدت بیست سال در مقابل آنها مقاومت نمودند. روسها خشم خود را از این برادران در ماده ۱۲ معاهده تركمانچای (شعبان ۱۲۴۳ ه. ق) نشان دادند كه به موجب آن بنا به امر امپراتور روس (نیكلای اول) از كلیه دارایی و املاك خود به كلی محروم شدند ساریاصلان دو مدرسه، یكی در قزوین و دیگری در كربلا ساخت، كه هر دو به «مدرسه سردار» معروف شدند و چون اولاد ذكور نداشت، تولیت این مدارس به دست ملامحمدتقی برغانی افتاد.
خانه غلام حسین ساری اصلانی با تزئینات آجری و طرحهای متنوع بر بدنه كه بیشتر سطوح داخلی بنای آن، پوشیده از آجر است و در بالای پنجره و سردرها شكل تزئینی به خود گرفته و نمای داخلی دیوار حیاط كه تركیبی از تزئینات آجری و سطوح گچی و ۹ بهمن ۱۳۸۴ به شماره ۱۳۹۴۲ در فهرست آثار ملی كشور ثبت شده، با اختصاص اعتبار مورد نیاز مرمت می شود.
معماری بنا
این بنا دارای تزئینات آجری با طرحهای متنوعی بربدنه است بیشتر سطوح داخلی بنا پوشیده از آجر است كه در بالای پنجره ها وسردرها شكل تزئینی بخود گرفته است نمای داخلی دیوار حیاط نیز تركیبی از تزئیینات آجری و سطوح گچی است . طرح پلان نمونه ی خانه های بومی كنگاور بوده و دارای عناصری چون : اتاق ، تالار، حیاط ، ایوان و سردر می باشد . در ضلع شمالی صحن پلكان دوطرفه ای از جنس سنگ وجود دارد كه عنصر اتصال تالار و اتاقهای طبقه دوم به صحن است . شكل این پلكان بسیار شبیه به پلكان دو طرفه معبد آناهیتاست كه می توان ابعاد ، نسبت و شیب آنها را با هم مقایسه نمود . بنظر می رسد كه منبع الهام این پلكان معبد آناهیتا بوده است.
مصالح به كاررفته در این عمارت مانند اكثر عمارت های دیگر از مصالحی چون خشت و آجر است و سقف ها با تیر و تخته وكاه گل پوشیده شده اند.ضلع غربی حیاط اندرونی این بنا كاملا تخریب شده بود كه توسط این اداره كل بازسازی شده است. اقدامات مرمتی در دست اقدام شامل آواربرداری ضلع شمالی بنا و رفع خطر موجود و سپس مرمت دیوارهها و بام ساختمان انجام خواهدشد.
