خورش آلو گشنیز یك غذای جنوبی است. در این خورش منظور از آلو، سیب زمینی است. چون مردم جنوب تا یكی دو نسل پیش سیب زمینی را كه از هندوستان آمده بود مانند هندی‌ها (آلو زمینی) می‌نامیدند.گشنیز و تخم گشنیز از نظر طب قدیم ایران سرد و خشك است. آب گشنیز خواب آور است. برای این منظور باید۳۰ گرم از آب گشنیز خام را همراه با شكر خورد. مصرف بیش از این مقدار موجب حالت سستی می شود.مسكن و آرام كننده است. خوردن گشنیز با غذا از ترش كرن جلوگیری می كند و كلاً گشنیز جلوی مسمومیت های غذایی را می گیرد. برای بر طرف كردن بوی بد دهان سوپ یا آش گشنیز بخورید. گشنیز تشنگی را بر طرف می كند.گشنیز ضد نفخ است و دل درد را بر طرف می كند. خوردن گشنیز برای دهان و دندان بسیار مفید است. هم لثه را سالم می سازد و هم جلوی خرابی دندان ها را می گیرد و درد دندان را بر طرف می كند.
زكریای رازی پزشك و دانشمند مسلمان ، گشنیز را برای آرام كردن سردرد و رفع سستی تجویز می كرد . البته در حدیثی آمده است كه امام موسی كاظم ( ع ) فرمودند : خوردن سیب ترش و گشنیز موجب حالت نسیان و فراموشی می شود.
مواد موجود در ۱۰۰ گرم گشنیز :
آب ۷/۵ گرم
سلولز ۳۸ گرم
مواد چرب ۱۵ گرم
اسیداگزالیك ۱ گرم
كلسیم ۱۷۰ میلی گرم
ویتامین A 200 واحد
ویتامین C 50 میلی گرم
مواد چرب گشنیز مركب از اسید اوئیك، اسید پالتیك و اسید لینولئیك است.
مواد لازم برای خورش آلو گشنیز برای ۵ تا ۶ نفر :
روغن یك پیمانه
پیاز یك عدد، درشت خرد شده
سیر ۴ پر، كوبیده
ادویه‌ی خورشی یك قاشق چایخوری
فلفل قرمز یك قاشق چایخوری
گوشت خرد شده ۵۰۰ گرم
لیمو عمانی ۴ عدد
گشنیز ساطوری یك كیلوگرم
گرد لیمو عمانی یك قاشق سوپخوری
سیب زمینی خرد شده ۳ عدد
نمك یك و نیم قاشق چایخوری
محلول زعفران یك قاشق سوپخوری
طرز تهیه خورش آلو گشنیز :
مقداری از روغن را در قابلمه بریزید و روی حرارت قرار دهید. سپس پیاز را به آن اضافه كرده، اجازه دهید تا طلایی رنگ شود.
سیر، ادویه‌ها و گوشت را اضافه كنید و ۲ تا ۳ دقیقه‌ی دیگر هم بزنید تا گوشت خرمایی رنگ شود. ۳ پیمانه آب اضافه كنید و اجازه دهید تا گوشت بپزد.
لیمو عمانی‌ها را سوراخ كرده و در یك پیمانه آب خیس كنید و پس از آن كه گوشت كمی پخت به خورش بیفزایید.
گشنیز را هم در مقداری روغن خوب سرخ كنید و در اواخر طبخ، گرد لیمو عمانی و گشنیز را به همراه سیب زمینی به خورش بیفزایید و به مدت ۴۵ دقیقه‌ی دیگر خورش را بپزید تا قوام آمده و به روغن بیفتد.
در آخر نمك و محلول زعفران را اضافه و خورش را بعد از یكی دو جوش از حرارت بردارید.
نكته برای پخت خورش آلو گشنیز:
* این دستور ۱۰۰ گرم كربوهیدرات، ۱۲۰ گرم پروتئین، ۲۶۰ گرم چربی و ۳۲۲۰ كیلوكالری انرژی دارد.
* در این خورش منظور از آلو، سیب زمینی است. چون مردم جنوب تا یكی دو نسل پیش سیب زمینی را كه از هندوستان آمده بود مانند هندی‌ها (آلو زمینی) می‌نامیدند.
* این غذا متعلق به جنوب ایران می‌باشد.
