خانه خیال رشت یا همان خانه ترابی ،عمارتی ست كه نمادی از روح سبز رشت است كه در هزارتوی معماری بی هویت این روزهای این كلانشهر گرفتار آمده است. براساس تاریخ روی بنا كه ۱۳۴۷ هجری را نشان میدهد، خانه ترابی قدمت ۹۰ ساله دارد. این خانه حدود ۲۰ سال متروكه بوده و نیازمند رسیدگی و مرمت اساسی است اما مرمت آن حدود یك میلیارد تومان هزینه دارد. خانه ترابی در بافت تاریخی شهر رشت قرار گرفته اما این بخش از بافت، جزئی از بازار رشت شده است. خانه های قدیمی زیادی در این محله وجود دارند.
با اینكه هنوز مرمت آن تكمیل نشده است ولی از یك اتاق شروع كردند و آن را گسترش داده اند وباعث شده هفته ای یكبار در روز سه شنبه هاجلسه كتابخوانی با محوریت «معماری» در این مكان برقرار است.نمای آجری این خانه با نقشهای منظم و زیبایی با آجر چینی خلق شده و حوض های زیبایش كه همان شكل قدیمی خود باقی مانده است.
«میرزا ابوتراب ترابی» در سال ۱۳۴۷هجری قمری، در حدود ۹۱ سال پیش خانهای دوطبقه پر از خیالات دلپذیر را در خیابان بحرالعلوم شهر رشت ساخت. اینجا را جزو اولین بناهای دوطبقه ساخته شده در رشت میدانند.بعدها خانواده «صالح سمیعی» این خانه را خریدند و صاحبان فعلی آن، دو نویسنده و هنرمند فعال آقایان رنجبر و خباز هستند. به گفته خود ایشان اینجا خانه مادربزرگیشان بوده و در همین حیاط و باغ بازی میكردهاند.
این خانه ۱۵سال خالی بوده و سال ۱۳۹۳ صاحبان فعلی آن اینجا را كه پوشیده از شاخ و برگ شكسته درخت و زباله بوده است، از زیر بار مزاحمتها نجات دادهاند تا عمری دوباره به آن ببخشند و در خیابان شهناز سابق این خانه را تبدیل به محلی با چراغ روشن كنند تا اهل هنر و كتابخوانی در اینجا در حال رفتوآمد باشند.
كورش رنجبر عكاس و نویسنده گیلانی با انتشار كتابی از عكس های خانه ترابی و برگزاری نمایشگاهی از تصاویر آن از خانه خیال رونمایی كرده است. خانه خیال عكسهای كورش رنجبر از خانه ترابی است.
آقای رنجبر و خباز درباره اهداف خود از بازسازی و احیای خانه ترابی توضیح میدهند و میگویند مردمان آن دوره و زندگی آنها، ساخت این خانه و معماری خانههای این چنینی برایشان مهم است. میخواهند اینجا محل رفتوآمد باشد. درباره فضای اینجا اضافه میكنند كه حریم شخصی به تعریف امروزی در آن موقع وجود نداشت.
