دره ارغوان مشهد در فاصله چهار كیلومتری «طرقبه» و در مسیر «طرقدر» به روستای «كلاته آهن» قرار دارد. از انتهای محله طرقدر در طرقبه، وارد مسیری میشوید كه شما را به روستای «كلاته آهن» میرساند. قبل از رسیدن به روستای «كلاته آهن»، مسیری آسفالته به درهای باز و پهن منتهی میشود كه همان «دره ارغوان» است. طرقبه یكی از مناطق ییلاقی و كوهستانی خراسان رضوی است كه از گذشته تا كنون از قطب های اصلی گردشگری مشهد و خراسان محسوب می شود. این منطقه پر از چشمه سارها، كوه ها و رودخانه است.
منطقه كوهستانی طرقبه از سمت غرب و شمال توسط بینالود و كوه تخت رستم احاطه شده است، این منطقه سرسبز و ییلاقی، تابستان های بسیار خوش آب و هوا دارد و زمستان ها به منطقه ای پر برف و زیبا برای تفریحات زمستانی تبدیل می شود.ارغوان با نام علمی Cercis siliquastrum درختیست با شكوفههای بنفش و برگهای قلبی شكل كه از همین روی به درخت عشق (Love Tree) معروف شده است.
این دره چون از درختچههای ارغوان پوشیده شده، دره ارغوان نامیدهاند. ارغوان نام درختی است بومی مناطق شرق مدیترانه، ولی بیشتر به صورت درختچه میروید و خاكهای خشك آهكی و گرمای تند آفتاب را به آسانی تحمل میكند. در ایران این درخت در مناطقی از خراسان رضوی، ایلام، سمنان، كرمان، مازندران، گیلان، همدان، لرستان و فارس به صورت خود رو رشد میكند. قبل از رشد برگهای سبز و قلبی شكل این درخت، گلهای خوشهای و ارغوانی رنگ به حالت آویخته ظاهر میشوند و بهترین زمان برای مشاهده این زیبایی، اوایل اردیبهشت ماه است.
گلهای ارغوان را تقریبا در تمامی قسمتها حتی تنه درخت میتوان دید.تاریخ گلدهی درختهای ارغوان در شهر مشهد، بسته به میزان گرمی هوا، از اوایل تا اواسط فروردین متفاوت است. دلیل این تفاوت زیاد، گرم شدن كره زمین، ناپایداری آب و هوا و تغییرات نامعمول جوی است.
ارغوان درختی خزاندار با شكلی مدور و شاخههای نامنظم است و رشدی كند دارد.این درخت برای رشد نیاز به آفتاب دارد و البته به سرما نسیتا مقاوم است.میوههای این درخت كپسولی شكل اند و بر روی درخت باقی میمانند.درخت ارغوان بسیار نسبت به خاك و هوای آلوده شهری مقاوم است، به همین دلیل این درخت بنفش را در سطح شهر به كرات خواهید دید.
اگر می خواهید اوج زیبایی دشت بنفش درختان ارغوان یا عشق را ببینید، به هنگام گل دهی كامل بیایید. در این فصل زمانی كه وارد این دره رویایی می شوید، درختان ارغوان را پر از گل خواهید دید و شكوه ارغوانی را از نزدیك لمس خواهید كرد. خوب است بدانید كه اغلب از شروع گل دهی این درختان تا گل دهی كامل آنها، یك هفته فاصله است. تاریخ گلدهی درخت های ارغوان در شهر طرقبه، بسته به میزان گرمی هوا، از اوایل تا اواسط فروردین متفاوت است. دلیل این تفاوت زیاد، گرم شدن كره زمین، ناپایداری آب و هوا و تغییرات نامعمول جوی است.
از آنجایی كه آب و هوای ارغوان درّه نیمه كوهستانی است و اغلب چند درجه ای از خود شهر مشهد سردتر است، برای تخمین بهترین زمان سفر، می توان زمان گل دهی ارغوان های شهر مشهد را مد نظر قرار داد. معمولا پس از یك تا دو هفته از گل دهی درختان ارغوان در مشهد، زمان گل دهی درختان عشقِ دره ارغوان طرقبه فرا می رسد.
در دره ارغوان طرقبه مشهد علاوه بر درختان ارغوان، چند چشمه و انبوهی از درختان چنار به چشم می خورد كه بر زیبایی های این منطقه گردشگری افزوده اند. علاوه بر این اهالی این منطقه از شاخه های ارغوان كه از انعطاف خاصی برخوردار هستند، سبدهای ویژه ای درست میكنند و این سبدها در بخش صنایع دستی آنها جای می گیرد كه به آن سبد بافی یا ارغوان بافی می گویند. در گذشته از شاخههای ارغوان به جهت ساخت و در واقع «بافت» سبدها و ظروف خانگی استفاده میشده، از همین روی نیز به آن ارغوانبافی میگویند. تولیدات حاصل از ارغوان استحكام زیادی دارند و به نسبت محصولات حصیری ماندگاری بیشتری دارند. به جهت آماده سازی شاخههای ارغوان، ابتدا آنها را در آب خیسانده تا ارتجاعی شوند و سپس به ساخت محصولات میپردازند.
در هنگام برگشت از ارغوان دره، مغازههای فروش بافههای ارغوانی را در طرقبه به وفور میبینید.
از خصوصیات بارز دره ارغوان، تمیزی چشمگیر و قابل توجه دشت است. خوشبختانه در سالهای اخیر با اقدام دسته جمعی یك گروه فعال محیط زیست، زباله های درون دره و دشت پاكسازی شدند. پس از آن با همكاری گردشگران و افراد مربوطه، پاكیزگی دشت حفظ شده است و تعدادی سطل زباله نیز بر روی دامنه های كوه تعبیه شده است.
برای بازدید از درّه، نیاز است تا پیادهروی یا كوهنوردی داشته باشید، پس اول از همه كفش مناسب یادتان نرود.در بهار به سبب ریزش بارانهای بهاری گاه و بیگاه بركههای آب شیرینی میبینید، اما نویسنده از میزان سلامت آب مطمئن نیست، پس از شهر با خود آبمعدنی بیاورید. گرچه پس از طی مسافتی ۳۰ تا ۴۰ دقیقه پیاده روی از پاركینگ به چشمه آب شیرین میرسید كه آشامیدنیست.
گشت و گذار در ارغواندره میتواند نیم ساعت باشد یا بیش از سه تا چهار ساعت، كه كاملا به علاقه و خوشآمد شما برمیگردد. خانوادههای زیادی هستند كه یك روز از آخر هفته را به همراه صبحانه و ناهار در این پارك میگذرانند، و هستند كسانی كه تنها با گشتی یك ساعته راضی میشوند. پس اگر دوستدار طبیعتید، به فكر ناهار خود هم باشید.
نحوه دسترسی به دره ارغوان
آدرس : چهار كیلومتری شهرستان طرقبه، بخش طرقدر