آتشكده آذرفرنبغ یا آتشكده كاریان در مسیر كاریان ، از دهستان هرم و كاریان، بخش جویم، شهرستان لارستان در استان فارس و در ۴۲ كیلومتری جنوب غربی جویم در نیمه راه بندر سیراف و دارابگرد واقع شده است . ارتفاع تقرببی آتشكده آذرفرنبغ ۲۰ متر می باشد. نقشه اصلی این آتشكده به شكل ذوزنقه بوده كه اضلاع جلویی آن در حدود ۵ متر عرض و ۷ متر ارتفاع دارند. ضلع جلویی روی سكویی به ارتفاع ۵٫۱ متر از سطح زمین واقع شده‌است. برفراز این سكو در ارتفاع ۳متری بر روی دیواره، حفره‌ای مثلثی شكل وجود دارد. مصالح به كار رفته در دیوارهٔ این آتشكده آجر و گل می‌باشد. بر روی صفهٔ آتشكده آثاری از راهرو و اتاق دیده می‌شود كه به درون فرو ریخته‌است.
در دوران ساسانی آتشكدهٔ كاریان با آذر فرنبغ، آتش فرِّ بَغانی (درخشانی ایزدی)، یكی از سه آتشان بهرام ایرانِ مزدایسنیِ آن دوران افروزان بوده است .این مكان آتشكدهٔ موبدان بوده‌است و یكی از سه آتشكدهٔ بزرگ ایران در عهد ساسانیان به‌شمار می رفته است. این آتشكده یكی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آتشكده‌ها در زمان ساسانیان بوده و یكی از مهم‌ترین آتش‌های سه‌گانه زردشتی كه مختص موبدان بوده، در آن جا می سوخته است. ساسان جد اردشیر بابكان تولیت این آتشكده را بر عهده داشته و ساسانیان همواره علاقه خاصی به این آتشكده داشته‌اند. بر كتیبه‌ای به زبان پهلوی نگاشته‌اند كه سی هزار دینار هزینه ساختمان آن شده‌است.
در دوران ساسانیان این آتشكده و زمین‌های اطراف آن محل حكومت رم كاریان بوده‌است. آن‌ها همان ایل پاسارگادی‌های هخامنشیان بوده‌اند كه با كمك كردن به اردشیر بابكان در تأسیس حكومت ساسانیان مورد توجه او و سایر شاهان ساسانی قرار گرفته و آتشكده در مركز حكومتی آن‌ها یعنی كاریان بنا شد. رم كاریان از شهر در مقابل حمله اعراب دفاع كرده و اعراب پس از چهار بار محاصره شهر، موفق به فتح آن شدند. ایل باصری كه امروزه به كوچنشینی خود در استان فارس ادامه می‌دهد تنها بازمانده ایل پاسارگادیان دوره كوروش یا همان رم كاریان ساسانیان به‌شمار می‌رود.
از كاریان آتش را به آتشكدهٔ شمالی فسا برده‌اند و از آنجا به نیریز و از آنجا به هندوستان برده‌اند. واندانبرگ در كتاب باستانشناسی ایران قدیم چنین می‌نویسد: در كاریان ویرانه‌های آتشكده‌ای كه بقایای آذرفرنبغ یكی از سه آتشكدهٔ بزرگ ایران باستان است دیدم، امروز چیز مهمی ازآن آتشكده نمانده‌است.
آتشی كه درون آتشكده یزد می‌سوزد و بیش از ۱۵۰۰ سال روشن مانده از آتش آتشكده آذرفرنبغ در كاریان به عقدای اردكان برده شد و نزدیك به ۷۰۰ سال در آنجا روشن نگه داشته شد و سپس در سال ۵۲۲ خورشیدی (۱۱۷۴ میلادی) از عقدا به اردكان برده شد و نزدیك به ۳۰۰ سال نیز در اردكان یزد بود و در سال ۸۵۲ خورشیدی (۱۴۷۴ میلادی) از اردكان به یزد برده و نگهداری شد. در سال ۱۳۱۸ خورشیدی (۱۹۴۰ میلادی) كه بنای كنونی آتشكده یزد ساخته شد، آتش به این مكان انتقال یافت.
