باغ صدری تفت یكی از باغ‌های زیبا در محله‌ی باغ گلابدان این شهرستان است كه در دوران زندیه و به دستور «صدر العلما» ساخته شده و در قسمت بالای تالار باغ، با تاق‌نمای محرابی تزئین شده است.باغ صدری تفت یكی از دیدنی های شهر تفت در استان یزد به شمار می رود كه با وجود بناهای جالب و دیدنی به همراه باغی سرسبز و زیبا بالقوه یكی از نقاط گردشگری شهرستان تفت به شمار می رود.
ظاهرا قدمت این باغ و بنا به دوران زندیه باز می گردد كه بازسازی و نوسازی شده است.در هنگام ورود به هشتی به جوی آبی می‌رسیم كه از این مكان تحت عنوان خنك‌جا استفاده می‌شده است.طبقه‌ی دوم این بنا با ستون‌های استوانه‌ی‌شكل و زیبا بنا شده است كه بخش‌های اتصال آن به سقف با آجرهای مربع‌شكل دالبری و هلالی تزیین شده‌اند.در قسمتی از سقف، پوششی از جنس چوب و الیاف خرما به‌جای آهن استفاده شده است.
در قسمت اندرونی باغ نیز ۳۰ اتاق از مصالح خشت و گل وجود دارند كه محل زندگی رعیت‌هایی بوده‌اند كه برای خان كار می‌كردند.باغ صدری تفت كه به دستور صدرالعلماء از حاكمان دوران زندیه ساخته شد اكنون بر اثر تغییر و تحولات شهری و توسعه شهر، در خیابان امام خمینی یا خیابان ساحلی و محله باغ گلابدان شهر تفت قرار گرفته است .باغ صدری تفت در میان مردم تفت به باغ نمیر تفتی معروف است از آن روی كه ارباب نمیر تفتی، یكی از زرتشتیان به نام كه یكی از شكسته بندهای معروف یزد بود، در این باغ زندگی می‌كرد.
وسعت باغ نمیر ۱۳ هزار متر مربع است و در قسمت شمال غربی آن، ساختمانی دارای یك تالار بزرگ به مساحت ۱۲۰ متر مربع واقع شده كه با طاق نماهای محرابی تزیین شده است.در پشت این تالار زیبا نیز فضایی وجود دارد كه با فضای زیر بادگیر دو طبقه چهار طرفه ارتباط مستقیم دارد و از این طریق امكان استفاده از هوای مطبوع و خنك را در فصل تابستان نیز فراهم می كند.
وجود این بادگیر از شاخص ترین نشانه های این باغ است كه علاوه بر ابهت و زیبایی بخشیدن به ساختمان، نقش بسیار موثری نیز در تهویه فضای درونی بنا دارد.
در دو طرف تالار راهروهای پهنی وجود دارند كه مسیر ارتباطی بین اتاق ها هستند و این اتاق ها را به اتاق های پشتی وصل می كنند.
بعد از راهروهای پهنی كه اتاق ها را به تالار مرتبط می كنند، دو اتاق سه دری قرار دارد و پشت هر سه دری، دو اتاق دیگر ساخته شده كه به سه دری ها و فضای پشت تالار راه دارد.
همچنین یك زیرزمین در زیر تالار با آجر ساخته شده است كه نمای آن نیز بندهای سیمانی سیاه و آجر است و فرش كف این بنای عظیم نیز با آجر فرش كه در گذشته بسیار استفاده می شده، پوشانده شده و باعث زیبایی این ساختمان است.
از دیگر شاخص های منحصر به فرد این بنا، وجود یك حوض سنگی به وسعت تقریبی ۵۰۰ مترمربع است كه در مقابل ساختمان قرار دارد.
همین حوض نیز دارای ویژگی منحصر به فردی است كه با درایت و بینش خاص معماران و با توجه به امكانات در آن زمان طراحی و اجرا شده است.
قرار گیری ۹۵ فواره آب در آن به لحاظ فن اجرا و استفاده از علوم مرتبط، ساخت این حوض را به عنوان یكی از شاهكارهای آن دوره مطرح می كند.
قرار داشتن آسیاب آبی در ضلع جنوب شرقی انتهای باغ نیز جلوه ای خاص به این بنا بخشیده كه قدمت بالایی دارد.
در یكی از اتاق های طبقه دوم تالار در جبهه شرقی و در درون طاقچه ای كه در این اتاق تعبیه شده است، نوشته قدیمی كه مربوط به بیش از ۵۵ سال است دیده می شود.
این نوشته به انشاء و قلم شخصی به نام عطاالله مسندی نژاد اهل شیراز است. عطاالله مسندی نژاد كه به سبب ماموریت اداری از شیراز به تفت منتقل شده بود، شرح برخورد و معاشرت خود با مردم تفت به ویژه زرتشتیان این شهر را با مداد روی دیوار به یادگار می نویسد.
عمده مصالح به كار رفته درساخت این باغ، خشت، آجر فرشی، قلوه سنگ، سنگ تراش داده شده، كاهگل، چوب، گچ، آجر و شرفی طرح دار است.
معماری و طراحی این بنا و نیز پوشش گیاهی این باغ نمونه كامل و الگوی یك باغ ایرانی است كه در شرایط گرم و سوزان كویر چنین ساختمانی با درختانی زیبا بنا شده است.
باغ نمیر تفت در سال ۱۳۷۹ به شماره ۲۸۹۸ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است و مورد توجه میراث فرهنگی قرار دارد.
به دیدار یكی از باغ های بزرگ و زیبای استان یزد، باغ صدری یا باغ نمیر تفت می رویم. باغ صدری تفت به فرمان “صدرالعلماء” از حكام دوران زندیه با مساحت ۱۳ هزار متر مربع ساخته شده است.
باغ صدری یا باغ نمیر
مردم تفت، باغ صدری را باغ نمیر تفتی می نامند زیرا روزگاری ارباب نمیر تفتی، كه نه تنها یكی از زردشتیان بنام و مشهور شهر بلكه یكی از شكسته بندهای معروف یزد نیز بود، در این باغ زندگی می كرد.باغ صدری صاحب بلندترین بادگیر تفت است.
از كوچه ی باریك ورودی باغ گذر می كنیم تا وارد این باغ زیبا شویم. اولین ساختمانی كه با آن مواجه می شویم تابستان نشین این باغ است. این ساختمان دارای یك تالار بزرگ به ابعاد ۱۲×۱۰ متر است كه قسمت بالای تالار با طاق نماهای محرابی تزیین شده است.
بلندترین بادگیر تفت، بر روی عمارت باغ صدری تفت ساخته شده است. این بادگیر دو طبقه است و وظیفه تهویه هوا را این بادگیر بلند بر عهده داشته است. ارتفاع ساختمان اصلی باغ صدری تفت با احتساب بادگیر ۲۲.۵ متر است و از جمله ویژگی ها جالب آن داشتن یك تالار با دهنه ۱۲.۵ متری است.
باغ نمیر تفت نمونه یك باغ ایرانی
جلوی این عمارت تابستان نشین حوض سنگی با وسعت ۵۰۰ متر مربع قرار دارد كه دارای ۹۵ فواره بوده است. جالب است بدانید این فواره ها با «آب كوهی» – آبی كه از كوه سرازیر می‌شد- همانند باغ فین كاشان و دیگر باغ های ایرانی، بدون هیچ پمپ و قدرت برقی كار می‌كردند.
از كنار حوض این باغ كه عبور كنیم به قسمت زمستان نشین این بنا می رسیم. همان قسمتی كه آسیاب آبی هم روزگاری آرد اهالی خانه را تأمین می كرده است.
بد نیست داستان ساخت این بنا را چنین بیان كنیم. خانواده ارباب نمیر وضع مالی متوسطی داشتند و پدر خانواده در این باغ، كه متعلق به “صدرالعلماء” حاكم تفت بود باغبانی می كرد. ارباب نمیر پس از كار در بمبئی و جمع آوری اندوخته ای، به تفت باز می گردد و این باغ را به قیمت پنج هزار تومان از صدرالعلماء خریداری می كند. ارباب نمیر پس از ازدواج با یك دختر تفتی، صاحب ۱۱ فرزند می شود. شش فرزند در خردسالی از دنیا می روند و تا زمانی كه تنها دختر خانواده خورشید بانو زنده بود آن ها در خانه ای در محله گلابدان زندگی می كردند. پس از مرگ وی خانواده ارباب تفتی به باغ صدری نقل مكان می كنند و آن جا را مورد مرمت و بازسازی قرار می دهند.
آدرس باغ صدری
موقعیت باغ صدری تفت در شهرستان تفت، خیابان امام خمینی (ره)، محله گلابدان قرار گرفته است.
باغ نمیر تفت پس از پنج سال با صرف هزینه ای بالغ بر یك میلیارد ریال به رستوارن تغییر كاربری داده است و هم اكنون این باغ در اكثر اوقات باز است.
این باغ در سال ۱۳۷۹ با شماره ۲۸۹۸ در آثار ملی كشور به ثبت رسیده است.
