خانه كلبادی

این عمارت زیبا در مركز شهر ساری و در محله‌ای موسوم به آب انبار نو قرار دارد. در حدود ۱۳۰ سال پیش سردار جلیل از امرای ارتش دوره قاجار، این بنای دو طبقه را برای فرزندش «امیرنصرت شكوه نظام» ساخت اما با فوت امیرنصرت این بنا به فرزند وی منوچهرخان كلبادی به ارث رسید. این عمارت به موزه صنایع دستی ساری تغییر كاربری داده است.خانه تاریخی كلبادی ساری از جاذبه های گردشگری مازندران است كه در تاریخ ۹ آبان سال ۱۳۷۷ و با شماره ثبت ۲۱۴۸ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در خانه كه باز می شود راهروی باریكی پیش روی شماست وقتی به حیاط می رسید، حیاط چند پله پایین تر است چون زمین خانه پایین تر از سطح خیابان است . در حیاط یك حوض بسیار زیبا وجود دارد كه در كنار معماری بسیار زیبای خانه جلوه ای خاص به خانه داده است .

همانطور كه پیش تر گفتیم دز زمان قاجار خانه كلبادی به دستور سردار جلیل ساخته شده و سردار فرزندی به نام امیر نصرت داشت به همین دلیل تا سال های زیادی این خانه به نام امیریه معروف بود اما متاسفانه وقتی كه پسرش از دنیا رفت خانه به فرزند دومش منوچهر خان رسید. منوچهر خان ملقب به منوچهر كلبادی یكی از مهم ترین شخصیت های سیاسی ساری بود كه سال های زیادی در این خانه زندگی كرد و سرانجام در سال ۱۳۶۲ دار فانی را وداع گفت.

سبك معماری خانه كلبادی ها ساری، الهام گرفته از سبك تكایای دوره قاجار الهام گرفته شده است و با مصالحی همچون، چوب، آجر، سفال و سنگ ساخته شده است. این بنا دارای دو طبقه است كه شبیه به مستطیل ساخته شده اند. در زیرزمین آن یك سردابه بزرگ وجود دارد كه روزگاری از آن به عنوان یخچال استفاده می كردند.
در هر دو طبقه یك شاه نشین ساخته شده كه می توان گفت جذاب ترین قسمت خانه همین شاه نشین ها هستند. در سمت راست و پچ هر شاه نشین راه پله ای ساخته شده كه به اتاق ها و طبقات بعدی منتهی می گردد. تزئینات سنتی این خانه توجه هر كسی را به خود جلب می كند. شیشه های رنگی پنچره های چوبی و منبت كاری شده، گچكاری از جمله تزئیناتی است كه در زمان قاجار بسیار رایج بوده است.

بدون شك وقتی كه نمای ساختمان خانه كلبادی در ساری را ببینید اولین چیزی كه توجه تان را جلب می كند، پنجره های هر دو طبقه هستند كه شكل ظاهری شان با یكدیگر فرق دارد. دلیل تفاوت ظاهری پنجره ها این است كه سال ها پیش یكی از طبقه ها به صورت كامل بازساری و مرمت شد و پنجره هایش هم به طور كامل عوض كرده اند.

این خانه از دو بخش اندرونی و بیرونی ساخته شده است كه قسمت بیرونی اش در ضلع چپ یعنی در كنار ورودی اصلی قرار گرفته كه شامل یك حیاط و یك اتاق كوچك است. در بیرونی یك راهروی باریك وجود دارد كه شما ره به حیاط اندرونی هدایت می كند.

در خانه كلبادی های ساری قسمت های دیگری مانند حمام، آشپزخانه، اصطبل هم وجود داشته كه در عملیات بازسازی اكثر آن ها را از بین برده اند.

آدرس : ساری، پایین تر از میدان ساعت، خیابان انقلاب، محله آب انبار نو، خانه كلبادی

معماری خانه كلبادی

می‌خواهیم وارد خانه شویم. در همان ابتدا درب خانه جلب توجه می‌كند، دری زیبا از جنس چوب و دارای تزیینات چوبی. این در كه ارتفاع زیادی دارد، دارای یك سردر از جنس آجر است. از در وارد می‌شویم؛ به‌محض ورود، با راهرویی باریك مواجه می‌شویم. این راهرو ما را به ورودی حیاط مشایعت می‌كند. دو ردیف پله در دو سمت به چشم می‌خورد كه برای دسترسی به حیاط ساخته شده‌اند؛ چراكه حیاط در سطح پایین‌تری قرار دارد. حوض آب زیبایی روبه‌روی بنا خودنمایی می‌كند.

 خانه یك بنای اصلی دارد كه در دو طبقه و با نقشه مستطیل شكلی احداث شده است. همچنین این مجموعه سردابه‌ای در زیرزمین دارد كه از آن به‌عنوان یخچال استفاده می‌شد. در هر دو طبقه این خانه كه قدم بگذارید، در هركدام یك شاه‌نشین را خواهید یافت. بدون شك شاه‌نشین‌ها از زیباترین قسمت‌های این خانه هستند كه توجه شما را جلب می‌كنند. در دو سمت شاه‌نشین، دو رشته پلكان به چشم می‌خورد و همچنین اتاق‌هایی به‌صورت قرینه در دو طرف ساخته شده‌اند. استفاده از شیشه‌های رنگی و همچنین ارسی‌كاری‌هایی كه در بنا دیده می‌شود، مهم‌ترین تزیینات انجام گرفته در این بنا هستند.

نكته‌‌ای كه توجه شما را ممكن است جلب كند، آن است كه در و پنجره طبقه اول بنا با طبقه دوم تفاوت دارند و این بدان دلیل است كه آن‌ها در دهه‌های اخیر و در جریان بازسازی‌ها تعویض شده‌اند. همچنین دو رشته پلكان داخلی مسدود شده‌اند و به‌جای آن‌ها در سمت شمالی بنا، یك رشته پلكان برای ایجاد دسترسی به طبقه دوم خانه ساخته شده است.

بخش بیرونی خانه تاریخی كلبادی در سمت چپ ورودی اصلی آن قرار دارد. این بخش از حیاطی كوچك و اتاقی برای انجام امور متفرقه تشكیل شده است. همچنین مسیری به‌سمت حیاط بزرگ اندرونی در این بخش دیده می‌شود.

 خانه تاریخی كلبادی دارای قسمت‌های دیگری همچون حمام، آشپزخانه، اصطبل و محل اسكان خدمتگزاران است؛ ولی آشپزخانه و محل اسكان خدمتگزاران در طول سال‌ها از بین رفته‌اند و هم‌اكنون بناهای نوسازی را می‌توانید به‌جای آن‌ها ببینید. در مورد حمام خانه نیز باید اشاره كنیم كه دارای دو بخش گرمخانه و سربینه است و در گرمخانه، خزینه‌های آب سرد و گرم به چشم می‌خورند.

موزه خانه كلبادی

موزه تاریخ ساری در سه عمارت تاریخی واقع شده است كه خانه كلبادی، ساختمان اصلی آن محسوب می‌شود. بخش‌های متنوعی در موزه موجود هستند، از جمله گالری صنایع چوبی، گالری صنایع نساجی، گالری سفال گری و بخش باستان‌شناسی.

طبقه اول

• اتاق اول: آثار چوبی نظیر در و پنجره‌های ارسی، تابلوهای مشبك و معرق و نمونه‌هایی از هنر بومی و سنتی لاك‌تراشی مازندران
• اتاق دوم: ظروف شیشه‌ای و مسی، جاجیم و گلیم و...
• اتاق سوم: لباس‌های محلی، زیورآلات و...

  طبقه دوم

  • اتاق اول: آثار دوران پیش از تاریخ (سفال‌های گوهرتپه، تپه حصار دامغان، تپه اسماعیل آباد تهران و...)
  • اتاق دوم: نمونه‌هایی از جمجمه انسانی از دوران پیش از تاریخ (از تپه دیباج دامغان)
  • اتاق سوم: سفال‌های دوران تاریخی و اسلامی (منطقه ساری و بهشهر) و پلاك مفرغی با شمایلی از شتر دو كوهان (هزاره اول قبل از میلاد، از منطقه لفور)
  • اتاق چهارم: ظروف شیشه‌ای و كاسه‌های مسی از دوره سلجوقیان
  • اتاق پنجم: نمونه‌هایی از كتیبه، كاشی، سفال و تنبوشه سفالی از قرون هشتم و نهم (از فرح آباد ساری و... )
  • اتاق ششم: آثار مربوط به دوران قاجاریه و پهلوی نظیر رادیو و تلفن، كوبه در، غازان، ساعت، كشكول و...

   

  ساعات بازدید و بلیط خانه كلبادی

  در ایام پاندمی كرونا، امكان بازدید از خانه كلبادی وجود ندارد

  برای بازدید از خانه كلبادی می‌توانید از ساعت ۸ تا ۱۳ به آن مراجعه كنید.

  هزینه بلیط (در سال ۱۴۰۰) چهار هزار تومان است. 

پرسش‌های متداول