محله ششگلان تبریز

محله ششگلان تبریز ، یكی دیگر از محله‌های قدیمی و مشهور شهر تبریز می باشد. این محله نیز از محله‌های اعیان‌نشین روزگار گذشته به شمار می‌رود. در محلۀ ششگلان شش مسجد وجود دارد. از جمله مشهورترین مساجد در این محله باید از مسجد امیر وزرا نام برده شود. نادر میرزا در مورد محلۀ ششكلان نوشته است: كویی است كوچك بیشتر مردم آنجا اعیان و بزرگان باشند.در محلۀ ششگلان نیز خانه‌های قدیمی بسیاری در گذشته وجود داشته است كه برخی از آن‌ها عبارتند از: دارالمعلمین، دولتخانه كهنه، تكیه درویش لاغری. اما متأسفانه این بناها نیز آن طور كه باید مورد توجه قرار نگرفته‌اند و امروزه جز ردپایی از آن‌ها به جا نمانده است. اعتمادالسلطنه در مورد عمارت‌های باشكوه واقع در محلۀ ششگلان نوشته است: از عمارات غیر سلطانی در تبریز یكی عمارت عزیزخان سردار كل است كه در محله ششگلان واقع و در زیبایی از روی حقیقت اولین عمارت این شهر است.

این محله از سمت شمال به محلهٔ سرخاب، از سمت جنوب به محلهٔ خیابان و رودخانهٔ مهران‌رود، از سمت شرق به محله‌های پل‌سنگی و سیلاب و از سمت غرب به محله‌های سرخاب و حرم‌خانه محصور شده و حدود آن از پل قاری تا خیابان عباسی می‌باشد. محلهٔ ششگلان صاحب ۶ باب مسجد است كه «مسجد امیر وزرا» از مهم‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌رود. نام این محله در روضات‌الجنان و برخی از منابع قدیمی به‌صورت «شش‌گیلان» ذكر شده‌است. امروزه ششگلان خانه‌های تاریخی بسیاری را در خود جای داده و پیش‌تر نیز مراكزی نظیر تكیهٔ درویش لاغری، دارالمعلمین و دولتخانهٔ كهنه در این محله قرار گرفته بودند.

محلهٔ ششگلان در دورهٔ ایلخانان كه شهر تبریز به پایتختی كشور منسوب شده بود، مركز نشست فرماندار آذربایجان محسوب می‌شد. خانهٔ امیرنظام (موزهٔ قاجار) كه در زمان ولی‌عهدی عباس میرزا بنا شده نیز در این محله قرار دارد.

نادر میرزا دربارهٔ ششگلان می‌نویسد:

كویی است كوچك؛ بیش‌تر مردم آن‌جا اعیان و بزرگان باشند و از برزن‌های باغ‌میشه‌است. ششگلان را به دفتر «درب ری» نویسند.

اعتمادالسلطنه نیز در این باره می‌نویسد:

از عمارات غیرسلطانی در تبریز یكی عمارت عزیزخان سردار كل است كه در محلهٔ ششگلان واقع و در زیبایی از روی حقیقت اولین عمارت این شهر است.

بیشتر اهالی این محله، به همراه محله‌های باغمیشه، سرخاب و دوه‌چی، در دوران جنبش مشروطه ایران، مخالف مشروطه بوده و با اهالی محله‌های خیابان و امیرخیز كه طرفدار مشروطه بودند، مخالفت كرده و با آن‌ها درگیر جنگ داخلی می‌شدند.