روستای رودمعجن تربت حیدریه روستایی در شمال‌غرب تربت حیدریه در خراسان رضوی می باشد . روستای رودمعجن در ۴۸كیلومتری شمال‌غرب شهر تربت حیدریه و در بخش بایگ قرار دارد.از تربت حیدریه تا بایگ حدود ۲۰ كیلومتر راه است و از بایگ هم تا روستای رودمعجن حدود ۲۸ كیلومتر. جاده‌ای كوهستانی و پیچ در پیچ را باید پیمود تا به روستا رسید. این روستا یك منطقهٔ كوهستانی با رودخانهٔ پرآب و آبشار بلند و كوه‌های مرتفع از مناطق مناسب گردشگری است.
در گزارش ارتش شاهنشاهی ایران حدود هفتاد سال پیش روستای «رودمَعْجَن» چنین معرفی شده‌است: «دهی است از دهستان بایگ بخش حومهٔ شهرستان تربت حیدریه واقع در ۴۷ هزارگزی شمال غربی تربت حیدریه و ۲۲ هزارگزی شمال راه شوسهٔ عمومی تربت به كاشمر. كوهستانی است و هوایی سرد دارد. سكنه آن ۳۳۵ تن است و آبش از قنات و رودخانه تأمین می‌شود. محصولات مهم آن غلات و پنبه و شغل اهالی زراعت و كرباس و قالیچه‌بافی است. آبشار رودمَعْجَن در چهار هزار گزی این ده واقع است كه ۱۸ گز ارتفاع دارد». فرهنگ جغرافیایی ایران ج. نهم. تهران: دایرهٔ جغرافیایی ستاد ارتش. ۱۳۲۸ شمسی.
روستا در میان دره‌ای عمیق با كوه‌های بلند واقع شده و بر دو طرف رودخانهٔ دائمی واقع شده‌است. بخش عمدهٔ ده در كنارهٔ غربی رود و بخش كمتر در بخش شرقی آن قرار دارد. در شمال روستا سه رشته كوه بلند هست كه زمینهای كشاورزی و حاصلخیز در دو دشت پشت این رشته كوه‌ها از غرب به شرق امتداد یافته‌است. در پشت آخرین رشته كوه روستای كدكن در جلگهٔ زاوه قراردارد. رودخانه از میان تنگل‌های بلند به سمت جنوب حركت می‌كند و به زمینهای روستای علی‌آباد و ازغند و زمینهای دشت محولات می‌ریزد.
روستاهای همسایهٔ رودمعجن
از شمال كدكن و گل‌بوی، از شرق رزگ و بایگ، از جنوب شرق فدیهه و قلعه جوق، از غرب حصار و نامق، از جنوب ازغند و علی‌آباد و سلطان آباد.
قدمت روستای رودمعجن
اهالی خود روستا و روستاهای همجوار نام روستا را «رُذمهجن» و «روی‌مهجن» تلفظ می‌كنند. در اسناد محلی مانند قابله‌ها و قراردادهای خرید و فروش دورهٔ قاجار غالباً به املای «رودمهجن» آمده‌است. در اسناد دورهٔ قاجار عمدتاً به همین صورت نوشته می‌شده‌است.
قدیمترین سند موجود مربوط به سال ۱۲۵۴ ه.ق (۱۲۱۷ شمسی / ۱۸۳۸ میلادی) یعنی ۱۷۸ سال پیش به صورت رودمهجن نوشته شده‌است. هنوز در برخی سنگ قبرهای قدیمی نیز «رودمهجنی» در دنبالهٔ نام بسیاری از وفیات موجود است.هر چند ممكن است این نوشته روی سنگ قبر به خاطر خطای سهوی باشد، و یا تلفظ با« هاء» به جای «عین» احتمالا به خاطر سهولت در تلفظ باشد چنانكه در محاوره های عمومی مردم این روستا واژگانی وجود دارد كه به خاطر سهولت تلفظ حرف را تبدیل به حرفی دیگر می كنند.
اما از پایان دورهٔ قاجار املای «رودمهجن» به «رودمعجن» تغییر یافته‌است. ممكن است «رودمهجن» شكل دگرگون‌شدهٔ «رودماه‌جان» و «رودماهگان» باشد.
آب‌وهوا
با توجه به كوهستانی بودن منطقه، روستای رودمعجن دارای زمستان‌هایی سرد و تابستان‌هایی گرم و خشك است، ولی به‌دلیل وجود رودخانه در مركز روستا و وجود باغ‌های سرسبز و كشتزارها و مزارع سرسبز و چشمه‌های فراوان از آب و هوای نسبتاً معتدل برخوردار است و از جمله معدود روستاهای خوش آب و هوای شهرستان تربت حیدریه به‌شمار می‌آید به همین خاطر این روستا سالانه پذیرای صدها گردشگر از راه دور و نزدیك است.
هرگاه نام رودمعجن بر زبان آید، بی‌درنگ چشمه‌های سرد، آب‌وهوای پاك، كوچه‌باغها و رودخانهٔ پرآب میان تنگه‌های سربه‌فلك‌كشیده، مزارع سرسبز و آبشار بلند با صدای مهیب آب، باغ‌های میوه و مناظر طبیعی و فرح‌بخش در ذهن بیننده تداعی می‌شود.
جمعیت روستای رودمعجن ،براساس سرشماری سال ۱۳۹۰، آمار جمعیت این روستا چنین است:
تعداد خانوار: ۳۰۳
تعداد جمعیت: ۷۴۷ نفر: مرد ۳۴۱، زن ۴۰۶
باسوادان: ۴۱۱ نفر: مرد ۲۰۶، زن ۲۰۵
زبان و گویش
زبان اهالی رودمعجن فارسی می باشد و گویش آن‌ها به نیشابوری و كدكن نزدیك است.
جاهای دیدنی رودمعجن
آبشار رودمعجن
آبشار رودمعجن ۲۸ متری در چهار كیلومتری شمال رودمعجن كه خودرو را باید در خود روستا گذاشت و باروبندیل را انداخت روی دوش و راه افتاد. به رسم روستاهایی از این دست، راه رسیدن به آبشار در واقع همان مسیر رودخانه‌است كه از وسط باغ‌های روستا می‌گذرد. با سرعت معمولی پیاده‌روی، حدود ۲۰ دقیقه راه است تا آبشار. آبشار به طرز اعجاب‌انگیزی، پای دیواره‌بلندی از صخره واقع است. انگار وسط دو كوه بزرگ را تراشیده‌اند و دالان بزرگی ساخته‌اند آبشار در انتهای این تنگهٔ بلند و عظیم است. آب از ارتفاع سی متری فرو می‌ریزد و با چنان شدتی خود را بر زمین می‌كوبد كه ذراتش مثل بخار از به هوا برمی‌خیزد. صدای مهیب آبشار در تنگه می‌پیچد و صدا به صدا نمی‌رسد. این بخش زیاد آفتاب نمی‌بیند از بسیاری بلندی كوه‌های اطراف انگار در ته زمین ایستاده‌ای. در محل فرود آب، می‌توان به پشت آبشار رفت و آنجا ایستاد. چون آبشار یكی دو متر از دیواره جلوتر است. عبور از زیر ضربات سنگین آب وسوسه انگیز است. مردمی كه برای تماشای آبشار آمده‌اند، انگار بی گذار از زیر آبشار سفرشان به نهایت نمی‌رسد.
باغ كاظم در جنب آبشار در بلندی و زیر صخره‌های عظیم درختهای گردو و سرون از دلسنگها و صخره‌ها روییده‌اند و از چشمه‌ای كه از سقف فرو می‌چكد زندگی و سرسبزی می‌گیرند.
درخت چنار كهن كه با چشمه آب و درختان انجیر در دامنهٔ رشته كوه شرق آبشار
نقش شتر سنگی تنگه پایین‌تر از روستا قرار دارد. بنا بر افسانه‌ای كهن شتری كه در پی بچه اش بود ه در سنگلاخهای بالای كوه می‌ماند و از خدا می‌خواهد كه به سنگ تبدیلش كند.
غاری در پشت آبشار كه در سال‌های اخیر كشف شده‌است.
در اطرف رودمعجن آثار بازمانده از دو قلعهٔ كهن قدیمی وجود دارد یكی حصار زندگانی در دشت دربی در فاصلهٔ ۱۰ كیلومتری شمال شرق رودمعجن است. دیگری در فاصلهٔ چهار كیلومتری جنوب روستا در چشمه پاش كه به «سر قلعه» مشهور است.
اقامتگاه بوم گردی شودالون رودمعجن
اولین اقامتگاهِ بوم گردی روستای گردشگری رودمَعجَن در اسفندماه ۱۳۹۶ به بهره‌برداری رسید. این اقامتگاه دارای اتاق‌هایی برای اقامت، تنور هیزمی و محل پخت آتشی و همچنین موزه مردم‌شناسی می‌باشد .
