آرامگاه تورانشاه: نگینی درخشان تاریخ و معماری ایران
آرامگاه تورانشاه یكی از بناهای تاریخی ارزشمند ایران است كه در شهر سرایان، واقع در استان خراسان جنوبی، قرار دارد. این بنا كه در قرن هشتم و نهم هجری قمری ساخته شده، به عنوان آرامگاه یكی از عرفای بزرگ ایران شناخته می‌شود.
ورودی آرامگاه تورانشاه سرایان شامل یك طاق بوده و پس از سر در ورودی، فضای داخلی آرامگاه یا گنبدخانه دیده می‌شود و گنبد مذكور به شیوه عرقچین با كمك فیلپوش‌های كوچكی كه فضای هشت ضلعی را به دایره نزدیك كرده‌اند بنا شده است.
ورودی دارای طاقی است جناغی با عرض ۳/۴ و عمق ۸/۳ متر ، پس از سردر ورودی بلافاصله فضای داخلی آرامگاه یا گنبدخانه قرار دارد.
این فضا نیز دارای نقشه هشت ضلعی بوده و هر ضلع آن دارای طاقی است . طاقها دارای قوس جناغی بوده و در انتهای سه عدد از آنها طاقنما هایی واقع شده است.
ابعاد فضای گنبدخانه ۷/۶×۷/۶ متر است و هركدام از طاقها ۳/۲ متر عرض و یك متر عمق دارند.
نمای خارجی بنا دارای طاقهای تزئینی است كه با آجر كار شده اند.
دوره تاریخی این بنا بر اساس مدارك موجود به احتمال فراوان به دوره تیموری تعلق دارند.
وجود چندین قطعه سنگ قبر كه به قبرهای اطراف تعلق داشته اند و به دوره تیموری تعلق دارند ونیز سنگ لوحی بر بالای درگاه ورودی بنا كه دارای این متن است: تمت هذه العماره المیمونه الشریفه سلطان الاولیا نظام الحق و الدین تورانشاه علیه الرحمه و الرضوان فی شهر ذوالقعده سنه ثمان و خمسین و ثمانماه هرچند آخرین كلمه این متن بطور كامل قابل خواندن نیست اما به احتمال زیاد ثمانماه می باشد.
آرامگاه تورانشاه با شماره ۱۵۲۸۶ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است. 
معماری باشكوه
آرامگاه تورانشاه از نظر معماری، نمادی از هنر و معماری دوره اسلامی است. برخی از ویژگی‌های برجسته این بنا عبارتند از:
- گنبدخانه هشت ضلعی: فضای داخلی آرامگاه به صورت هشت ضلعی طراحی شده و گنبدی زیبا بر روی آن قرار گرفته است. این گنبد با استفاده از تكنیك عرقچین ساخته شده و ظاهری بسیار زیبا به بنا بخشیده است.
- طاقهای جناغی: در اطراف گنبدخانه، طاقهای جناغی زیبایی به كار رفته كه به فضای داخلی نور و هوا رسانی می‌كند.
- تزئینات آجری: آجركاری‌های ظریف و دقیق در قسمت‌های مختلف بنا، از جمله درگاه‌ها و طاقها، به چشم می‌خورد.
تاریخچه و اهمیت آرامگاه تورانشاه
- عرفای بزرگ: تورانشاه، عارفی بزرگ بوده است كه در قرن هشتم و نهم هجری قمری می‌زیسته است. آرامگاه وی به عنوان یكی از زیارتگاه‌های مهم برای علاقمندان به عرفان و تصوف شناخته می‌شود.
- دوره تیموری: بر اساس شواهد موجود، ساخت این بنا به دوره تیموریان نسبت داده می‌شود.
- ثبت ملی: آرامگاه تورانشاه در سال 1384 به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جاذبه‌های گردشگری اطراف آرامگاه
علاوه بر آرامگاه تورانشاه، در اطراف این بنا نیز جاذبه‌های گردشگری دیگری وجود دارد كه می‌توان از آنها بازدید كرد. از جمله این جاذبه‌ها می‌توان به بازار سنتی سرایان، قلعه سرایان و مناظر طبیعی اطراف شهر اشاره كرد.
دلایل بازدید از آرامگاه تورانشاه
- آشنایی با تاریخ و معماری ایران: با بازدید از این بنا، می‌توانید با یكی از شاهكارهای معماری اسلامی در ایران آشنا شوید.
- زیارتگاه عرفا: برای علاقمندان به عرفان و تصوف، زیارت آرامگاه تورانشاه می‌تواند تجربه‌ای معنوی باشد.
- كشف جاذبه‌های طبیعی و تاریخی: با سفر به سرایان می‌توانید از سایر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این منطقه نیز دیدن كنید.
در پایان، آرامگاه تورانشاه به عنوان یكی از آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی ایران، مقصدی جذاب برای گردشگران و علاقمندان به تاریخ و معماری است. بازدید از این بنا، فرصتی است برای آشنایی با بخشی از تاریخ و فرهنگ غنی ایران.
