ریپورتاژ آگهی
مدرسه آقا باباخان

مدرسه آقا باباخان

مدرسه آقا باباخان یا مدرسه وكیل و یا مدرسه سردار، از آثار دوره زندیه در شیراز است. این مدرسه در محله درب شاهزاده در جنوب مسجد
  • 1400/12/17
  • استان : فارس
  • شهر : شيراز
  • دسته : مدرسه های قدیمی ایران
آدرس : فارس - شیراز - خیابان لطفعلی خان زند- خیابان طالقانی- جنب مسجد وكیل
تلفن : 66059000-021

مدرسه آقا باباخان یا مدرسه وكیل و یا مدرسه سردار، از آثار دوره زندیه در شیراز است. این مدرسه در محله درب شاهزاده در جنوب مسجد وكیل و غرب بازار وكیل قرار گرفته است. در ابتدا، به دستور كریم خان زند، محمدحسین خان صدر اصفهانی به ساخت این بنا پرداخت، اما پیش از اتمام آن به تهران رفت و مدرسه ناتمام باقی ماند. پس از آن، در دوره قاجاریه به هنگام حكمرانی حسینعلی میرزا در فارس، آقا باباخان بار فروش مازندرانی كه منصب فراشباشی، لله باشی و پس از آن سرداری را داشت، به ساخت بنای مدرسه پرداخت و آن را در سال ۱۲۴۹ه.ق به اتمام رساند. این مدرسه از آجر و سنگ ساخته شده است.

 

در ورودی آن از دو لنگه چوبی قدیمی كوبه و حلقه دار تشكیل شده است. پس از ورودی یك هشتی وجود دارد كه بر فراز آن یك ارسی ساخته شده و در دو سوی آن دو گوشواره قرار دارد و به وسیله دو راهرو سمت راست و سمت چپ به حیاط مدرسه متصل می شود. در انتهای این دو راهرو دو پلكان وجود دارد كه به ارسی طبقه دوم (كتابخانه) وارد می شود. در مقابل در ورودی، دریچه نسبتاً بزرگی در صحن حیاط مدرسه قرار دارد. حیاط مدرسه با عرض ۲۵ متر و طول ۳۲ متر، مستطیل شكل است و گرداگرد آن را ۲۴ حجره و سه مدرس در یك طبقه تشكیل شده است كه ازاره آنها از سنگ ساخته شده است. این سه مدرس در گوشههای بنا قرار گرفته اند. در گوشه چهارم نیز دستشویی وجود دارد. اطراف جرزها و سردر حجره ها را كاشی هفت رنگ تشكیل داده است.

 

در پیشانی حجره ها نیز، آیات قرآنی با خط ثلث نگاشته شده است. در ضلع جنوبی حیاط، طاق نمایی وجود دارد كه دو ستون سنگی در زیر آن قرار گرفته و در دو طرف ارسی بالای طاق نما، دو گوشواره كاشی كاری شده وجود دارد كه هم اینك تبدیل به كتابخانه مدرسه شده است. در ضلع شمالی حیاط كه تقریباً برابر با ضلع جنوبی است، كانهپوشی (نیم گنبد) متكی بر شاه تویزه، قرینه طاق نمای جنوبی قرار گرفته است. پیشانی، جرزها و لبه داخلی این طاق، كاشی كاری شده است و در زیر رخ بام و كمركش آن، آیات قرآنی نگاشته شده است كه هماینك محل برگزاری نماز است. بر فراز گوشواره های دو طرف این طاق نما مانند ضلع جنوبی دو مجلس كاشی كاری شده و با تصاویر پرندگان و گل مزیّن شده است.

 

معماری این بنا، برگرفته شده از معماری مدارس صفوی است. كف حیاط این مدرسه به اندازه یك پله از كف هشتی بالاتر است. كف حجره ها نیز به اندازه یك پله از كف حیاط بالاتر است. در صحن این حیاط چهار باغچه و یك حوض طولی كشیده قرار دارد. این مدرسه در سال ۱۳۳۳توسط اداره باستان شناسی فارس، مرمت شد. پس از آن نیز یك بار دیگر مورد مرمت قرار گرفت. هم اینك این مدرسه زیر نظر حوزه علمیه قم و با مدیریت حجه الاسلام علی موحد و حجه الاسلام ابراهیم كلانتری اداره می شود و طلاب دینی نیز به تحصیل در آن می پردازند. این مدرسه در تاریخ ۲۹/۳/۱۳۴۷ با شماره ۶۰۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 

مدرسه آقا باباخان-6ca8jXc6yk

مدرسه آقا باباخان-DXSbt3rJTD