قلعه لشتان: نگینی تاریخی در دل كوه‌های هرمزگان
قلعه لشتان، دژی استوار و تاریخی بر فراز كوه شاهین كوه در شهرستان بندر لنگه، استان هرمزگان قرار دارد. این قلعه با قدمتی بیش از دو هزار سال، یكی از مهم‌ترین آثار تاریخی و باستانی ایران به شمار می‌رود.
این قلعه در۶ كیلومتری شرقی بندر لنگه قرار گرفته و تاریخ بنای آن سال ۹۰۴ هجری قمری است. با توجه به تاریخ مذكور، گروهی معتقدند كه ساخت این بنا به زمان سلطه و قدرت پرتغالی ها بر خلیج فارس مربوط است. جمعی نیزعقیده دارند، این قلعه در عهد هخامنشی احداث شده وبیش از۲۰۰۰ سال قدمت دارد. در حال حاضر، به جز حصار بند و آثار مخروبه دیوارها، اثردیگری از ساختمان قلعه باقی نمانده است. در داخل قلعه لشتان، چندین قبرستان، دهها بركه آب و انبار آذوقه و آثار فراوان دیگری به جای مانده است. دخمه های سنگی، شبیه به غارهای انسانهای غارنشین در ارتفاعات مجاور آن وجود دارد كه شباهت زیادی به دخمه های غار چهل خانه ودخمه های فوقانی ارتفاعات شمالی بندر طاهری (سیر اف) دارد.
آدرس : در۶ كیلومتری شرقی بندر لنگه
تاریخچه و معماری
درباره تاریخ دقیق ساخت قلعه لشتان اختلاف نظر وجود دارد. برخی معتقدند این قلعه در عهد هخامنشیان بنا شده است و برخی دیگر آن را به دوران ساسانیان نسبت می‌دهند. با توجه به معماری خاص و موقعیت استراتژیك قلعه، می‌توان گفت كه این دژ در طول تاریخ نقش مهمی در حفاظت از منطقه و كنترل راه‌های تجاری دریایی داشته است.
قلعه لشتان بر روی كوهی مرتفع و صخره‌ای بنا شده است و از سه طرف توسط پرتگاه‌های عمیق احاطه شده است. این موقعیت استراتژیك، قلعه را به یك دژ مستحكم و غیرقابل نفوذ تبدیل كرده است. معماری قلعه شامل برج‌ها، باروها، راهروها، اتاق‌ها و آب‌انبارهای متعدد است كه نشان از پیشرفت معماری و مهندسی در آن دوره دارد.
اهمیت تاریخی و فرهنگی
قلعه لشتان به عنوان یكی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران، از نظر باستان‌شناسی و تاریخی دارای اهمیت فراوانی است. این قلعه می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد تاریخ، فرهنگ و تمدن مردم منطقه در گذشته به ما بدهد. همچنین، قلعه لشتان می‌تواند به عنوان یك جاذبه گردشگری مهم، نقش بسزایی در توسعه اقتصادی منطقه ایفا كند.
جاذبه‌های قلعه لشتان
- معماری منحصر به فرد: معماری قلعه لشتان با استفاده از سنگ و گچ و با توجه به شرایط طبیعی منطقه، بسیار جالب توجه است.
- سیستم دفاعی پیچیده: برج‌ها، باروها و راهروهای پیچ در پیچ قلعه، نشان از سیستم دفاعی پیچیده آن در گذشته دارد.
- آب‌انبارهای زیرزمینی: وجود آب‌انبارهای زیرزمینی در قلعه، نشان از اهمیت آب در زندگی مردم آن زمان و همچنین پیش‌بینی‌های انجام شده برای مقابله با محاصره احتمالی است.
- منظره بی‌نظیر: از فراز قلعه لشتان، می‌توان چشم‌انداز زیبایی از بندر لنگه، بندركنگ و خلیج فارس را مشاهده كرد.
تهدیدات و حفاظت
متأسفانه، قلعه لشتان مانند بسیاری از آثار تاریخی دیگر، در معرض تخریب و آسیب قرار دارد. عوامل طبیعی مانند بارندگی، باد و زلزله و همچنین عوامل انسانی مانند دست‌اندازی افراد سودجو و بی‌توجهی به حفظ آثار تاریخی، از جمله مهم‌ترین تهدیدات برای این قلعه هستند.
برای حفاظت از قلعه لشتان، اقدامات زیر ضروری است:
- تخصیص اعتبارات لازم برای مرمت و بازسازی قلعه
- ایجاد زیرساخت‌های گردشگری مناسب در اطراف قلعه
- افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت حفظ آثار تاریخی
- مبارزه با قاچاق آثار تاریخی
- ایجاد پاسگاه حفاظتی در اطراف قلعه
در نهایت، قلعه لشتان به عنوان یك میراث ارزشمند تاریخی و فرهنگی، نیازمند توجه و حمایت همه جانبه است. با حفاظت از این قلعه، می‌توانیم بخشی از تاریخ و هویت خود را برای نسل‌های آینده حفظ كنیم.
