كشور ایران سرزمین وسیع كم نظیر با طبیعت بسیار متنوعی است . شكل گیری چهره های متفاوت طبیعت در این مرزو بوم زائیده شرایط متعددی است . تضاد شدید بین عوامل اقلیمی و توپوگرافی همراه با تغییرات بارندگی و شرایط خاكی متفاوت به شدت در حیات گیاهی كشور موثر افتاده و تنوع و غنای زیادی را بوجود آورده است . جنگل ها مناطق وسیعی پوشیده از درختان و درختجه ها و گونه های علفی است كه همراه با جانوران ساكن نوعی اشتراك حیاتی گیاهی و جانوری را تشكیل می دهند و تحت تاثیر عوامل اقلیمی و خاكی قادر هستند تعادل طبیعی خود را حفظ كنند . حداقل سطحی كه برای تشكیل جنگل از نظر علمی لازم است ۳/. هكتار است .
بیشتر جنگل‌های ایران، در نواحی شمالی در حاشیه جنوب دریای خزر جای دارند. این مناطق جنگلی دارای آب و هوای معتدل شرجی می‌باشند و از شرق استان اردبیل تا استان خراسان شمالی كشیده شده‌اند و در این امتداد، سه استان گیلان، مازندران و گلستان را دربر می‌گیرند. رشته كوه البرز كه بلندترین رشته كوه خاورمیانه است، همچون دیواری در مقابل رطوبت ناشی از دریای خزر ایستاده و مانع نفوذ آن‌ها به نواحی مركزی ایران می‌شود؛ بنابراین این ابرها مجبور به بارش در نواحی شمالی می‌شوند و نواحی مركزی خشك و بیابانی می‌شوند.
جنگل‌های ایران بر روی هم ۳٬۴۰۰٬۰۰۰ یا سه میلیون و چهار صد هزار هكتار جنگل در دامنه‌های شمالی كوه‌های البرز و استان‌های ساحلی دریای خزر وجود دارد. مساحت جنگل‌های دیگر كه پراكنده درسایر نقاط كشور می‌باشند تا سه میلیون هكتار است. از این جنگل‌ها تنها ۱، ۳ میلیون هكتار برای بهره‌برداری صنعتی قابل استفاده‌است، بقیه جنگل‌ها به سبب كمبود در نگاهداری درست یا آسیب‌های طبیعی مورد بهره‌برداری نیستند. براساس اسناد و مدارك موجود، ایران از زمان باستان تا آغاز قرن هیجدهم دارای جنگل‌های بسیار و گوناگون بود. پهنه جنگل‌های موجود در ایران با مرزهای كنونی در زمان هخامنشیان به بیش از ۱۶ میلیون هكتار می‌رسید. از بین بردن جنگل‌های ایران از زمان حمله مغول آغاز گشت و به ویژه در سه قرن گذشته به بالاترین مرتبه خود رسید. در زمان قاجار بین سال‌های ۱۲۸۱ و ۱۲۹۱ نزدیك به ۱۳۰ هزار تن زغال چوب از بریدن درختان جنگلی ایران تولید شد و به خارج از كشور صادر شد.
پراكنش جنگل ها در تمام نقاط كره زمین یكسان نیست اصولا برای ایجاد جنگل در یك منطقه شرایط زیست محیطی خاصی مورد نیاز است . این شرایط عبارتند از حرارت و رطوبت كافی , یعنی وجود حداقل دو ماه گرم در سال كه به مدت ۶۰ روز درجه حرارت روزانه به طور متوسط از ۱۰ درجه بالاتر باشد و حداقل ۶۰۰ میلی لیتر بارندگی در سال و از این مقدار حداقل نیمی از آن باید در دوره رشد گیاهی یعنی دوره گرم سال (بهار و تابستان ) ریزش كند .
فواید جنگل به دلیل نقش آن در امور تفرجی و تفرجگاهی , پشتوانه اساسی و اصلی كشاورزی , ایجاد درآمد برای دولت و ملت و خهمچنین تولید محصول پر ارزشی به نام چوب كه زمینه اشتغال تعداد كثیری از افراد جامعه را فراهم ساخته است , موجب رونق و شكوفایی اقتصادی كشورها می شود . همچنین جنگل ها به عنوان یكی از مهم ترین سامانه های حیات وحش بشر جایگاه انكار ناپذیری در تامین رفاه آسایش و سعادتمندی جوامع بشری دارند . از نظر زیست محیطی جنگل ها به دلایل تنظیم جریانهای آبی , جلوگیری از فرسایش آب , باد , خاك و طغیان رودخانه ها , افزایش عمر مفید مخازن آبی و سدهای تعدیل آب و هوای محیط تامین آب مورد نیاز اراضی كشاورزی , افزایش توان نفوز پذیری نزولات در خاك (توان نفوذ پذیری نزولات در خاكهای جنگلی ۴۰ برابر بیشتر از اراضی غیر جنگلی است ) , كاهش آلودگی هوای ناشی از سوخت واحدهای صنعتی , تولید اكسیژن ( هر هكتار جنگل قادر به تولید اكسیژن مورد نیاز حداقل ۱۰ نفر آدم در طول سال خواهد بود ) فراهم آوردن محیطی امن و آرامش بخش برای استراحت انسان , ایجاد چشم اندازهای طبیعی و دیدنی , كاهش سرعت باد و طوفان و كاهش اثرات تخریبی سیلاب , توسط برنامه ریزان بسیار مورد توجه قرار گرفته اند . با توجه به رشد فزاینده جعیت انسانی و توسعه بی حد و حصر تكنولوژی و قرار گرفتن در عصر فرا صنعتی كه ج.امع بشری از یك طرف با محدودیت منابع جنگلی و از سوی دیگر با آلودگی محیط زیست دست به گریبان هستند , نقش و جایگاه جنگل ها به دلیل برخورداری از ارزش های فراوان و متنوع در جلوگیری از آلودگی ها اجتناب ناپذیر است .
در خصوص مساحت جنگل های ایران نظریات بسیار متفاوت است . در سال ۱۳۴۲ مساحت جنگل های ایران ۱۸ میلیون هكتار برآورد شد كه ۱۱ درصد كل مساحت كشور را تشكیل می داد . در حالی كه طبق براورد كارشناسان در سال ۱۳۶۳ در حدود ۴/۱۲ میلیون هكتار بود . مطابق این محاسبه ۴/۷ درصد از سطح كشور را جنگل اشغال كرده است . لذا كشور ایران در مقایسه با سایر نقاط دنیا به لحاظ پوشش جنگلی فقیر محسوب می شود ولی به لحاظ تنوع گونه ای و گیاهی و ذخایر ژنتیكی گیاهی در جهان كم نظیر است . شرایط طبیعی و موقعیت جغرافیایی ایران طوری است كه این كشور را در تقاطع سه منطقه گیاهی مهم قرار داده است .
