روستای سرآقاسید از روستاهای گردشگری استان در مناطق مرتفع زاگرس میانی در شهرستان كوهرنگ است كه ساختاری مشابه روستای ماسوله دارد . روستای سر آقا سید در فاصله ۱۴۰ كیلومتری شهركردو از توابع شهرستان كوهرنگ است كه برای دیدن جاذبههای متعدد شهرستان كوهرنگ باید از جاده خاكی، پیچ در پیچ، باریك و ناهموار عبور كرد، اگر این گذر در اردیبهشت و خرداد باشد، كوچ عشایری كه از مناطق گرمسیر خوزستان به چهارمحال و بختیاری وارد میشوند، دیگر جاذبهای است كه چشم گردشگران را محسور میكند.
در یكی از دورترین نقاط این شهرستان در ارتفاعات زاگرس مركزی، پس از عبور از مسیر پر پیچ و خم كوهستانی روستای پلكانی «سرآقا سید» یا همان «ماسوله زاگرس» بر بر دامنه كوه خودنمایی میكند. روستای سرآقا سید، روستایی با بافت سنتی و معماری قدیمی است كه درحدود ۴۵ كیلومتری شمال غرب شهر چلگرد مركز شهرستان كوهرنگ در دره شمالی بخش شمال غرب زردكوه و در مرز استان لرستان در سراب رودخانه «زرك» یكی از شاخههای رودخانه «آب زالكی» از زیرحوضههای رودخانه «دز» واقع شده است.
در پایین دست روستای سرآقا سید امامزادهای با همین نام وجود دارد كه وجه تسمیه نام این روستا همین امامزاده است و چون روستا بصورت پلكانی در بالای این امامزاده شكل گرفته به این روستا” سراقاسید” میگویند. روستای سرآقاسید با قدمت ۶۰۰ سال از منظر معماری یكی از بی نظیرترین روستاهای فلات مركزی ایران بویژه در منطقه زاگرس مركزی است ، این روستا با توجه به بافت تاریخی اش به ماسوله دوم معروف است و دارای معماری پلكانی بسیار ارزشمندی است. خانهها تماماً با خشت ساخته و معماری به صورت پلكانی فشرده میباشد، بطوری كه پشت بام منزل پایین به منزل حیاط منزل بالایی است. این روستا علاوه بر معماری زیبا دارای چشمه سارها باغات میوه و طبیعت سرشار از زیبایی منحصر به فرد است.

معماری این روستا به گونه ای است كه حیاط هر خانه پشت بام خانه زیرین بوده و خانهها بصورت زنجیر به هم متصل وپیوستگی ویژهای بر انها حاكم است و و خانهها روستا تماما با خشت ساخته شده و معماری آن به صورت پلكانی فشرده است، به طوری كه پشت بام منزل پایین حیاط منزل بالایی است.انگار زمان در ماسوله زاگرس متوقف شده چراكه روستا به شدت به اصل خود نزدیك است و معماری آن تاكنون بكر مانده و ساختار پلاكانی بناهای این روستا معماری آنرا از دیگر زیست بومهای بختیاری متمایز كرده است. خانههای ساده و گلین این روستا به صورت پلكانی متراكم و از مصالح خشت خام و چوب ساخته شدهاند، اتاقهای این خانهها كوچك و تودرتو با دیوارهای پهن و دربهای كوچك است، در بسیاری از قسمتهای این روستا پشت بام خانهای، حیاط خانه بالایی و یا محل گذر ساكنان قدیمی روستای سرآقاسید است كه از تبار هفت لنگ و چهار لنگ بختیاریاند.همچنین پیرامون این روستا چند درخت گردو با قدمتی نزدیك به سیصد سال مشاهده میشود و از سمت شرقی روستا یك آبراهه بزرگ میگذرد كه دارای دو چشمه است.
این روستا از شمال به كوه «كنگله» و از جنوب به كوه «وند و خیمه» با شیب نسبتا تندی منتهی میشود در فصل بهار از زاویه بالا كه به این روستا مینگری روی بام هر خانه پشتههای علوفه تازه برای آذوقه زمستانی دامها پهن شده است.مردمانی با گویشی ناب و پوشاكی اصیل و دست نخورده، مردمانی كه صدها سال به دور از دغدغههای زندگی شهری در این روستا زندگی میكنند. مردم روست از ایل چهار لنگ وزبان انها لری بختیاری بوده وفرهنگ حاكم بر روستا فرهنگ سنتی وبومی است. این روستا از معدود روستاهایی است كه مردم ان به ویژه زنان ودختران از پوشاك كاملا محلی استفاده میكنند.

هنوز زن و دختر عزم كوه وصحرا كرده وپشتههای سنگین هیزم رابردوش گرفته وبه روستا میاورند تا گرما بخش خانهها وكمك به پخت وپز انان باشد.این روستا دارای بیش از دو هزار نفر جمعیت در تابستان و كمتر از هزار نفر در زمستان است حفظ آداب و رسوم محلی، گویش و پوشاك مردم روستای سرآقاسید بیانگر پیشینه غنی فرهنگی و دینی مردم این روستای است كه صددرصد ساكنان آن را سادات تشكیل میدهند.مردم سرآقاسید تنها شش ماه از سال میتوانند با دیگر روستاها و شهرهای اطراف ارتباط داشته باشند و بقیه سال در پشت حصار بزرگی از برف كه تمامی راههای ارتباطی این روستا را قطع میكند، در انتظار میمانند تا بهار شود و دستان طبیعت و راهداران با یكدیگر راه بر روستای سرآقاسید بگشاید. لازم به ذكر است، در غرب روستا منطقه ای به نام”بی ابه”وجود دارد كه میگویند قبل از حضور اقا سید- روستا در محل فوق قرار داشته است .
در این روستا چشمه ای به نام” خدر”وجود دارد و مردم این روستا اعتقاد دارند كه این چشمه متعلق به حضرت خضر میباشد روستای سرآقا سید بعد از گذر از روستای شیخ علیخان در شمال غربی مركز كوهرنگ و طی كردن جاده ی خاكی و پیچ در پیچ كوهستانی كه خیلی هم هموار نیست به یكی از دورترین نقاط شهرستان كوهرنگ در دامنه ی قله هفت تنانِ رشته كوه زاگرس می رسیم. این منطقه از شمال به كوه كنگله و از جنوب به كوه وند و خیمه محدود است. در این زمان است كه روستای سرآقا سید با آن بافت سنتی و معماری پلكانی در میان كوهستان خودنمایی می كند. روستای سرآقا سید روستایی در ۱۳۴ كیلومتری شهركرد و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا است كه به سبب پلكانی بودن معماری اش به آن ماسوله ی زاگرس نیز می گویند.

این مكان، اتراقگاه ییلاقی عشایرِ منطقه در بهار و تابستان است و اهالی آن در سایه ی رحمت امامزاده سید آقا عیسی زندگی سرشار از بركتشان را ادامه می دهند. هنوز تاریخ دقیقی از قدمت این روستا در دست نیست اما شجره ی امامزاده قدمتی برابر ۶۰۰ سال را نشان می دهد. كوه كنگله از شمال، كوه نرمه از شمال شرق و كوه وند و خیمه از جنوب، روستا را در بر گرفته اند. منطقه ارچنه در غرب روستا آب آشامیدنی روستا را تامین می كند. این روستا فقط از نعمت برق برخوردار است و خبری از امكاناتی مثل درمانگاه و جاده و … در آن نیست. دانش آموزان این روستا فقط تا مقطع راهنمایی به تحصیل مشغول هستند و برای تحصیل در مقطع دبیرستان به شهر می روند و در ۶ ماه از سال پدر و مادر را نمی بینند




