حافظیه انزلی به این دلیل به این نام معروف شد كه ساختمان موسیقی انزلی شباهت معماری به مقبره حضرت حافظ در شیراز را دارد .این ساختمان در كنار بلوار انزلی واقع شده است و در دوره پهلوی در سال ۱۳۱۱ به‌دست مهندسان آلمانی ساخته شده است و در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
این بنای زیبا بین ساختمان فرمانداری و شهرداری بندر انزلی واقع شده است و می‌گویند در گذشته مكانی برای نواختن موسیقی بوده است. امروزه این بنا بیشتر به مكانی دنج و دیدنی كنار دریا تبدیل شده است كه نمایشگاه‌های كوچك نقاشی یا عكاسی را در آن برگزار می‌كنند.در گویش محلی و گیلكی به این بنا موزیك جیگا گفته میشود و برخی نیز آن را ساختمان ترنم موسیقی می نامند دلیل این اسم برگزاری انواع كنسرت های موسیقی در این بنا بود. بعد ها به دلیل شباهت بسیار زیاد این بنا و حافظیه شیراز نام این مكان را نیز به حافظیه بندر انزلی تغیر دادند.
این بنای مربوط به دوره پهلوی همانند سایر بنا ها نیاز به مرمت و بازسازی دارد. پله ها و گنبد و طاق آن نیاز به بازسازی دارند كه با كوشش میراث فرهنگی باید این بازسازی انجام شود.همچنین از ظرفیتی كه این بنا دارد، هیچ استفاده فرهنگی نمی‌شود و اطراف آن خالی از تزییناتی مثل گل و گلدان است و این بنا از كاربری‌ای كه برای آن در زمان ساخت در نظر گرفته شده است، كاملا به دور است و استفاده فرهنگی و هنری دیگری هم از آن نمی‌شود.
معماری بنا
مساحت كلی این بنا ۷۶ متر مربع است و ستونهای بلند ، دیواره كوتاه نرده ای شكل و بامی گنبدی از مشخصه های این بنا است . در دو سوی بنا پنج پلكان كوتاه قرار دارد كه شما را به داخل محوطه رهنمون می كند. در مركز بنا نیز تصویر چنگ موسیقایی با موزاییك منقوش شده است.در قسمت زیرین این بنا، بر خلاف حافظیه شیراز، خبری از گچ‌كاری نیست و سقف گچی ساده و سفیدی دارد.
در اطراف این بنا نماد ها و ساختمان هایی از معماری استان گیلان وجود دارد از جمله آنها میتوان به چندین كلبه چوبی ، ارابه چوبی ، قفس پرندگان ، گل كاری های زیبا ، استخری كوچك و انواع درختان زیبا كه این منطقه را برای عكس برداری بسیار مناسب میكند.از ساختمان های اطراف این بنا میتوان به ساختمان شهرداری انزلی ( بلدیه ) فرمانداری ، كانون فكری كودكان و نوجوانان و مركز فرهنگی انزلی اشاره كرد.
عزیز طویلی محقق و نویسنده تاریخ انزلی نوشته است : با بررسی های انجام گرفته حافظیه شیراز كه شبیه محل ترنم موزیك انزلی ولی بزرگتر است از سال ۱۳۱۳ شروع و در سال ۱۳۱۶ ساخت آن پایان یافته است و این می رساندكه نه تنها محل ترنم موزیك را از حافظیه شیراز اقتباس نكرده اند بلكه احتمال دارد حافظیه شیراز را از روی بنای محل ترنم موزیك انزلی ساخته باشند. در گذشته در این مكان كنسرت های موسیقی برگزار می شد و امروزه نیز به مناسبت های گوناگونی در این مكان نمایشگاه های محلی برگزار می شود. این بنای سفید رنگ را كه شباهت بسیار زیادی به بنای حافظیه شیراز دارد، گروهی از مهندسان كشور آلمان در سال ۱۳۱۱ به سفارش شهرداری وقت ساخته اند
جاهای دیدنی اطراف بنا
در كنار این بنا نمادهای دیگری از معماری و زندگی در استان گیلان قرار دارد.
در نزدیكی این مكان زیبا انواع رستوران‌ها و كافه‌ها، پارك قدس، كانون فرهنگی كودكان و البته پل قدیمی غازیان انزلی قرار دارد.
در فضای باز و سرسبز این پارك به هر گوشه‌ای كه چشم بچرخانید، خانه‌ای ساخته‌شده از كاهگل با سقفی چوبی یا پوشیده از نی می‌بینید. در سمت چپ حافظیه خانه روستایی دوطبقه‌ای ساخته‌اند كه در ایوانش به رسم انزلی و دریا و قایق‌هایش، چند قایق كوچك گذاشته‌اند. پنجره‌های رنگی و در چوبی آبی‌رنگش آدمی را به یاد خانه‌های قدیمی و حال و هوای ساده و زیبایش می‌اندازد.
در قسمت راست این باغ كوچك كلبه جنگلی دیگری قرار دارد با سقفی پوشیده از نی كه خزه‌ها هم رویش شروع به زندگی كرده‌اند. حیاط سرسبز این كلبه به‌تازگی هرس شده است و اسب چوبی خوش‌سیمایی هم كنار طویله خود به تماشای رهگذران ایستاده است. روبه‌رویش چاهی چوبی ساخته‌اند و نهری كوچك هست و پلی از آن زیباتر رویش است. از چوب‌های ایوانش گلدان‌هایی آویزان است و كوزه‌ای در كنار پله‌اش خودنمایی میكند.
در هر گوشه‌ای درختی هست، نخلی بلندبالا و باغچه‌ای پرگل دیده میشود. همه نشانه‌های خانه‌های روستایی اینجا دیده می‌شوند. خانه درختی خوش‌رنگ روبه‌روی این بنا هم جدیدا به این مجموعه اضافه شده است و بچه‌ها می‌توانند چند دقیقه در این خانه، زندگی بین شاخه‌های سبز را هم تجربه كنند.
موسیقی جیگای انزلی (جای موسیقی) را تا جایی كه توانسته‌اند به مكانی مناسب گشت‌وگذار خانوادگی و قرار‌های دوستانه تبدیل كرده‌اند. اگر هوا بارانی نباشد، می‌توانید اینجا زیراندازی پهن كنید و از فضا و آب‌و‌هوای تمیزش لذت ببرید.در مجاورت این بنا و ساختمان شهرداری، بلوار انزلی و بندرگاه زیبای انزلی قرار دارد.
با حدود پنج دقیقه پیاده‌روی به بندرگاه می‌رسید. در این محل قایق‌هایی هم برای گشت زدن در دریا وجود دارد.همچنین یكی دیگر از بناهای قدیمی در نزدیكی این مجموعه، هتل ایران بندر انزلی است.
در مجموع این نقطه از شهر زیبای بندر انزلی، از پررفت و آمدترین و پرطرفدارترین مناطق شهر است.
كبوترخانه حافظیه
بعد از كلبه ای كه در باغ مجاور قرار دارد، كبوتر خانه‌ای هست كه داخلش چند كبوتر در حال دانه‌خوردن هستند. اینجا برای پرندگان هم خانه‌ای و دانه‌ای مهیاست تا اگر مسافرند غریبی نكنند.درست است كه حافظیه انزلی مانند نمونه شیرازی‌اش شلوغ و بزرگ نیست، اما حس و حال دلبرانه خود را دارد. محیطی پر از آرامش با موسیقی دریا و آواز پرندگان و صدای قایق‌ها و كشتی‌ها كه فضا را پر می‌كنند، اینجا را به بوستانی دیدنی تبدیل كرده است. نزدیكی بنا به شنبه بازار هفتگی انزلی و نمای پل غازیان در دوردست و موج‌شكن و دكه‌های غذاخوری در طول پارك، دست در دست هم داده‌اند و بر بی‌نظیربودنش تاكید می‌كنند.
برگزاری انواع نمایشگاه ها و رویداد ها:
در این مكان به كوشش انواع سازمان های فرهنگی نمایشگاه ها و رویداد هایی برگزار میشود كه با استقبال مردم همراه خواهد بود.
در روز‌های خاص اگر جشنی به پا شود یا اگر بخواهند بازارچه صنایع‌دستی دایر كنند، این مكان و فضای بازش را انتخاب می‌كنند. همچنین در عید نوروز این فضای سرسبز پر از بازدیدكننده‌ها و میهمانان نوروزی است كه مشغول ثبت خاطرات و وقت‌گذرانی‌اند. هرساله در اینجا سفره هفت سین نوروزی بر پا میشود
از مهم ترین نمایشگاه ها میتوان به نمایشگاه های نوروزی و نمایشگاه های كوچك نقاشی و صنایع دستی اشاره كرد.
نحوه دسترسی به بنای حافظیه
این بنا در نزدیكی شهرداری انزلی و پارك قدس و بلوار ساحلی انزلی قرار دارد و از دیگر جاذبه های نزدیك به این بنا میتوان به پل تاریخی غازیان اشاره كرد.
