پل بانو صحرا: نگینی تاریخی در دل طبیعت
پل بانو صحرا، یكی از آثار ارزشمند تاریخی ایران است كه در شهرستان ساوجبلاغ، بخش چندار و روستای بانو صحرا واقع شده است. این پل با قدمتی از دوره صفویه، به شماره 11104 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و گواهی بر معماری و مهندسی پیشرفته ایرانیان در گذشته است.
پل بانو صحرای شهرستان ساوجبلاغ كه از دوران صفویه تاكنون پایدار مانده است،به شماره ثبت ۱۱۱۰۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. پل بانو صحرا در روستای بانو صحرا از توابع دهستان چندار بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ واقع در غرب استان تهران روی رودخانه كردان _ كه از كوه های برغان و ورده سرچشمه می گیرد و فقط در فصول زمستان و اوایل بهار آب دارد، واقع شده است. این پل دارای دو چشمه طاق و دو كنو (چشمه طاق های كوچك) بوده كه یكی از آنها یعنی دهانه ضلع غربی بزرگ تر از چشمه ضلع شرقی بوده است. خیز این پل به دلیل طغیان نكردن و سیل آسا نبودن رودخانه كم است. این پل تا سال ۱۳۵۳ ساختاری سالم و پابرجا داشته اما در حال حاضر رو به ویرانی گذاشته است. دهانه شرقی آن به طور كامل تخریب شده و آثار بسیار اندكی از پایه جبهه شرقی و پاكار چشمه طاق شرقی باقی مانده است. ضلع غربی كاملا تخریب شده، دهانه غربی نیز در وضعیت نامناسبی قرار دارد و ترك هایی در طاق مشهود است.
پل تاریخی بانو صحرا، یكی از سه پل باقی مانده از دوران صفویه در شهرستان ساوجبلاغ است كه طاق آن در اثر عوامل جوی چون سیل و بالا آمدن آب رود روستای بانو صحرا، به كلی فرو ریخته و جز پایه های آن چیزی از این پل باقی نمانده است. پل بانوصحرا كه در یكی از روستاهای دهستان چندار ساوجبلاغ قرار گرفته، از سنگ و ملاط ساروج ساخته و با تیرهای چوبی بسیار قطور كلاف بندی و مستحكم شده وروی آن با آجرهای قرمز رنگ به ابعاد ۵.۲۰.۲۰ سانتی متر تزیین شده است.
این پل در دوران صفویه در این منطقه ساخته شده و ظاهرا تا دوران قاجار نیز مورد استفاده قرار می گرفته است . اما با تغییر مسیر جاده كارایی خود را به طور كامل از دست داده و به علت نبود حفاظت های لازم، پایه های آن سست شده و بخش های بسیاری از آن فرو ریخته است.
در حال حاضر در مجاورت پل بانوصحرا با شاخصه های معماری صفوی، پل فلزی با پایه های سیمانی احداث شده كه عبور و مرور وسایط نقلیه از روی آن صورت می گیرد.
پل بانوصحرا علاوه بر تحمل آسیب های جوی، به رغم مشخص بودن نوع كاربری آن در گذشته بارها مورد هجوم حفاران غیر مجاز قرار گرفته و این سوداگران در جستجوی گنج، در پایه های این پل حفره هایی ایجاد كرده اند كه به شدت باعث تخریب این بنا شده است.
كتیبه سنگی كوچكی در پیشانی این پل نصب شده كه اطلاعاتی از جمله تاریخ ساخت یا آخرین مرمت پل روی آن حك شده امابه دلیل فاصله زیاد و نبود امكان دسترسی به این كتیبه در امكان خواندن آن وجود ندارد.
ساختار این پل از نوع پل های دوران صفویه است و ظاهرا تا دوران قاجاریه نیز مرمت شده و مورد استفاده قرار گرفته. علاوه بر این كه این پل نمونه ای از پل هایی است كه با درایت معمارانه ساخته شده، ساخت آن حاكی از اهمیت منطقه در دوران تاریخی صفویه و قاجاریه بوده و زمینه ارتباط میان روستاها و مناطقی با ریشه های تاریخی را مهیا می ساخته است.