پیش از ورود به لباس و پوشاك دوره های تاریخی ایران , بی مناسبت ندیدیم كه به اختصار درباره ی واژه هایی همچون پوشش , لباس , پوشاك و مد ایران كه گاه با هم اشتباه و گاه نیز با هم اختلاط پیدا می كنند , توضیح مختصری را تقدیم كنیم :
پوشش (COVER) به معنای مستور كردن و پوشاندن بخش یا بخش هایی از بدن است كه قدمتی به اندازه ی قدمت زندگی انسان بر روی كره زمین دارد . بدیهی است نخستین پوشش هایی كه زنان و مردان استفاده می كردند از جنس الیاف سلولزی و شاخ و برگ درختان بوده است كه در واقع تا حدودی به انسان گرمی می بخشیده آدمی از گزند حشرات تا اندازه ای محفوظ می داشته و در حكم ستر عورت برای پنهان كردن بخش هایی از تن و بدن و پرهیز از قبح و زشتی برهنگی به خصوص در برابر جنس مخالف بوده است .
لباس (CLOTHES ) به مفهوم پوشاندن تن و بدن به طور كامل است و البته میزان پوشش به عرف , سنت و اعتقادات مردم هر جامغه بستگی دارد . پیراهن , دامن , كت و شلوار و جز آن لباس محسوب می شود .
پوشاك (GARMENTS) به مفهوم پوشش دادن همه اندام ( جز بخش های محدودی چون صورت , بخشی از دستان و …) است كه شامل برتن كردنی ها , پوشش سر , پوشش پا و حتی كمربند , دستكش , شال گردن و زیور آلات هم می شود .
مد (MODE) در معنای ریاضی و آماری خود یعنی هر آن چه دارای فراوانی بیشتری باشد مثلا در بین اعداد : ۷-۴-۵-۱۱-۹-۵-۷-۵
عدد ۵ حكم مد یا نما را دارد چرا كه بیش از سایر اعداد در مجموعه فوق الذكر تكرار شده است . اما مد در مفهوم لباس و پوشاك یعنی آن نوع لباس یا پوشاك یا آن نوع رنگی كه در سال یا فصل معینی از سال بیش از انواع دیگر لباس یا پوشاك و یا رنگها , مورد تقاضا بوده و طرفدار دارد . اما مد در مفهوم fashion كه با نوآوری , ابتكار و خلاقیت طراح لباس همراه است و در اصل منشا غربی دارد به مجموعه ی لباس و پوشاكی كه طراح شاخصی برای فصل یا مناسبتی طراحی می كند , انواع و اقسامی را هم شامل می شود و برای معرفی و تبلیغ آن هم به شیوه های خاصی من جمله استفاده از نشریات ویژه بهره می گیرند , اطلاق می شود .
به هر حال بحث ما در مجموعه حاضر لیاس و پوشاك تاریخی زنان و مردان ایرانی از دوره ی مادها – كه می توانیم در مورد آن قضاوت كنیم – تا به امروز است .
