خانه تاریخی دكتر اسدی قزوین یكی از ۱۰۰ خانه تاریخی كه هركدام معماری خاص خود را دارند .خانه تاریخی اسدی یكی از بناهای واجد ارزش تاریخی و منحصر به فرد با سبك معماری خاص معرف معماری مسكونی شهر قزوین در دوره قاجار است.خانه اسدی در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۷۹۶ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این خانه صد ساله متعلق به شخصی به نام «حاج علی اصغر اسدی» و در نزدیكی خانه سید محمود بهشتی است. حاج علی اصغر اسدی یكی از تجار بزرگ این شهر بود كه خانه شخصی خود را در محله دیمج ساخت. نام دیگر این خانه، زینعلی است. مساحت این خانه ۵۰۲ متر مربع عرصه و ۶۵۰ متر مربع اعیان و مملو از تزئینات زیبای معماری خانه های قزوینی است. این خانه از دو حیاط مجزا با تناسبات مستطیل و نگینی تشكیل شده و فضای داخلی آن دارای تناسب كامل معماری قزوینی است. هشتی ورودی خانه تزئینات رسمی بندی دارد و با دالانی به حیاط منتهی می شود. آجركاری سردر ورودی، گچبری های رنگی دور قاب آیینه ها، ارسی های چوبی با شیشه های رنگی و آجركاری حیاط نمونه هایی از تزئینات درون خانه اسدی هستند.
معماری خانه اسدی
سردر ورودی خانه اسدی دارای نمای آجری و تزئینات آجركاری است كه آنرا از خانه های مجاور متمایز می سازد. قوس های هلالی در میان نیم ستون های مدور- طرح مرسوم سردر خانه های قاجار- پیش از هر چیز یادآور این نكته است كه با بنایی متعلق به عصر قاجار روبرو هستیم.سه ردیف قوس هلالی در بالا و پائین نما دیده می شود كه ورودی اصلی در میان قوس مركزی واقع است و در دو سوی ورودی پیر نشین ها قرار دارند. در قاب های قوسی شكل ردیف بالای نما ، كتبه ای آجری با نوشتار :”بسم ا…الرحمن الرحیم” در میانه ی به چشم میخورد و در میانه ی دو قاب مجاور آن قاب های دایره ای شكل مرسوم قاجار(پنجره های كور) قرار گرفته است. صاحب آن مرحوم حاج علی‌اصغر اسدی قریب به ۱۰۰سال پیش با درآمد حاصل از تجارت، داخل خانه را با ارسی‌های چوبی و گچبری‌های ظریف آراسته بود.
از در اصلی كه وارد می شویم به یك هشتی می رسیم كه سمت چپ آن ، دری است فلزّی كه به خانه ی اسدی ، گشوده می شود . نخستین قسمت ، اتاق زیبا و پر از تزیینات شاه نشین است ؛ اتاقی كه متعلّق به بزرگ خاندان بوده و با آیینه كاری و سنگ چینی های چشمنواز ، آراسته گشته است . سقف اتاق نیز زیبا و مزیّن است . درِ پشتی این اتاق به اتاقی دیگر ، باز می شود كه یك هیمه سوز آراسته با نقّاشی های كهن و آیینه كاری های زیبا در آن ، خودنمایی می كند . هنر در این خانه ، آن قدر به وفور ، دیده می شود كه حتّی پایه ی طاقچه ها با تزیینات ، زیبنده گشته است .
این اتاق دلنشین با پنجره و درهای ارسی خوش رنگ به حیاط ، باز می شود . این درهای ارسی با شیشه های رنگارنگ ، تزیین شده و با فراتاباندن نور خورشید در قالب رنگ های مختلف ، زیبایی خاصّی به اتاق شاه نشین می دهند . سپس به زیرزمین می رویم . سقف گنبدی و هلالی شكل زیرزمین ، وجود یك آب انبار كوچك ، آویزهایی جهت آویزان كردن انگور و گوشت كه به سقف زیرزمین ، قفل شده اند از دیدنی های این قسمت از خانه هستند . خانه ی اسدی ، هم چنین دارای یك چاه آب نیز بوده است كه امروزه ، جز راه دسترسی به آن ، باقی نمانده است . در حیاط خانه نیز درخت خشك گردویی ، به گذر آرام آرام ولی سریع زندگانی ما ، نظاره می كند .
نحوه دسترسی به خانه اسدی
آدرس: خیابان مولوی، كوچه خطیبی، پلاك ۲۵
