موزه پمپ بنزین دروازه دولت تهران یا جایگاه سوخت شماره ۶ در سال های پایانی دهه ۱۳۱۰ هجری شمسی مقارن با دوره پهلوی اول، توسط شركت نفت انگلیس و ایران جهت توزیع فرآورده های نفتی همچون نفت سفید، بنزین و امشی احداث شد. ساختمان این جایگاه در سال‌های ۷۳ و ۷۴ بدلیل ورود مترو تعطیل شد و در اختیار خدمات شهری شهرداری تهران و شركت مترو قرار گرفت وبه صورت متروكه رها شده بود، پس از شروع فعالیت مدیریت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت در دستور كار موزه شدن قرار گرفت و در تیرماه سال ۱۳۹۸ افتتاح شد.
پمپ بنزین دروازه دولت تهران بعد از موزه‌های بنزین‌خانه و كارآموزان صنعت نفت آبادان، سومین جایگاه عرضه سوخت در تهران و یكی از معدود بازمانده‌های نسل خودش محسوب می‌شود. موقعیت و كاربرد این پمپ بنزین باعث شد بسیاری حوادث تاریخی معاصر را شاهد باشد، ازجمله جریان ملی‌شدن صنعت نفت. جایگاه شماره شش در سال ۱۳۱۹-۱۳۱۷ ساخته و فروخته شده است و در سال ۱۳۷۱ تعطیل شد و برای مدت ۱۵ سال در اختیار شهرداری قرار گرفت تا در یكم تیرماه ۱۳۹۸ به‌عنوان اولین موزه پمپ بنزین تهران افتتاح شد. در هریك از بخش های این موزه به موضوعات مختلفی اعم از تاریخچه محله دروازه دولت، نحوه شكل‌گیری و فعالیت جایگاه پرداخته شده است و معرفی تاریخ جایگاه‌های توزیع سوخت در كشور، نمایش اشیاء و اسناد مرتبط با چرخه تحول پخش فرآورده‌های نفتی از ابتدا تا كنون، شیوه بارگیری، حمل و تخلیه سوخت در جایگاه‌های عرضه و… كه از اهداف تعریف‌شده برای این موزه به شمار می‌رود ،در این موزه به نمایش درآمده اند. این جایگاه در مردادماه سال ۱۳۹۳ به شماره ۳۱۷۱۱ در فهرست آثار ملی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ثبت ملی رسیده است.
پمپ‌بنزین دروازه دولت را سومین جایگاه عرضه سوخت در تهران و یكی از معدود جایگاه‌های بجا مانده از نسل پمپ‌بنزین‌های نخستین در كشور معرفی شده است. در این موزه اتومبیل‌های قدیمی به ویژه اتومبیل زیبای شهید تندگویان وزیر شهید كشورمان در معرض بازدیدكنندگان قرار گرفته است. نقشه‌ها و عكس‌های قدیمی جایگاه دروازه دولت، وجود یك تا سه سكو را به تناسب نیاز در مقاطع مختلف زمانی نشان‌می‌دهند كه در هر سكو بین ۲ تا ۴ دستگاه قرار داشت. در این موزه، ویترین های زمینی جهت نمایش مسیرهای انتقال سوخت به مخازن و از مخازن به سكوها در محوطه بیرونی موزه تعبیه شده است.
بنای پمپ بنزین دروازه دولت در كل آجری و نمای آن به صورت طاق‌هایی با كاشی‌كاری‌های هفت رنگ فیروزه‌ای است، طاق‌های قوس‌دار با كاشی‌كاری‌های نفیس، قاب‌های دور هر طاق به صورت نقش گره بود كه با طرح‌های اسلیمی تزیین شده كه از فضای سوختگیری تفكیك شده و دیوارهای داخلی با اندود گچ پوشانده شده است.موزه شامل دو بخش فضای باز و فضای بسته است. فضای باز مسیر تردد ماشین‌ها و قرارگیری جایگاه‌های سوخت است و فضای بسته كه در سال ۱۳۱۹ ساخته شد، شامل سه اتاق كوچك است كه هركدام به موضوعی اختصاص دارند. نمای ساختمان اصلی به‌شكل اولیه‌اش حفظ شده است. كاشی‌های معرق و كاشی‌های هفت‌رنگ با دو پنجره، نمای ورودی اصلی ساختمان را تشكیل داده‌اند.
این بخش از سه اتاق تشكیل شده كه اتاق اول معرف خود جایگاه دروازه دولت است. در این اتاق اهمیت مكانی و جغرافیایی پمپ بنزین دروازه دولت، نشان داده می شود. همچنین روند تبدیل این جایگاه به موزه در این اتاق به نمایش درآمده است.در اتاق شماره یك مستندات مربوط به محله دروازه دولت، نحوه شكل‌گیری و فعالیت جایگاه شماره شش، عكس‌ها، اسناد، نقشه‌ها و فیلم‌های تاریخی مربوط به فرایند تبدیل آن به موزه، به نمایش گذاشته شده است. آلبوم‌های تاریخی به‌روایت اسناد نوشتاری و تصویری از زمان تخریب دروازه دولت دوم و نقاط عطف فعالیت‌های مهم، روی دیوارهای این اتاق قرار دارند.
در اتاق دوم رویدادنگار جهان، رویدادنگار ایران، تابلوی نمایش كالابرگ‌ها (كوپن‌ها) و اسناد سهمیه‌بندی سوخت در ایران و ویترین نمونه “بنزین معمولی و سوپر” ،”گازوئیل”، “نفت سیاه” تا “نفت سفید”، “روغن موتور”، “حشره‌كش‌ها” در این اتاق در معرض دید بازدیدكنندگان قرار گرفته اند.اتاق سوم، اتاق تشریح پمپ های بنزین و دستگاه های مرتبط با آن است. در اینجا یك پمپ باز شده و تشریح می شود. بازدید كننده می تواند ببیند كه داخل آن چیست و چگونه كار می كند. همین طور این نمونه نشان می دهد كه چه تحولاتی در پمپ های بنزین اتفاق افتاده و پیوند میان این دستگاه ها در خط نمایشی نشان داده می شود. اینكه فراورده چگونه از مخزن مكش و به باك خودرو منتقل می شود، موضوع دیگری است كه در این اتاق به نمایش درمی آید.
از دیگر اسناد قدیمی و مهمی كه در این آرشیو نگهداری می شود، می توان به موارد زیر اشاره كرد: اسناد زمین شناسی و فسیل واره شناسی منطقه بختیاری، اسناد زمین شناسی و حفاری اكتشافی در بندرعباس، بندرلنگه، جزیره قشم و كیش، مسجدسلیمان، هفتكل، لالی، ماماتین، كوه موند، امام حسن، پاژنان، گچساران، گچ قراقول، چیاسرخ، نفت خانه، نفت شاه، نفت سفید، خلف آباد و دیگر مناطق كه جملگی آنها به پیش از جنگ دوم جهانی متعلق است. همچنین اسنادی از كنفرانس های تولید و توسعه و برنامه های آتی شركت در ایران كه به دهه ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ میلادی تعلق دارد، از جمله اسناد آرشیو مسجدسلیمان است.
موزه پمپ‌بنزین دروازه دولت تهران پس از موزه‌های «بنزین‌خانه» و «كارآموزان صنعت نفت» آبادان به بهره‌برداری رسید.
نحوه دسترسی به موزه پمپ بنزین
آدرس : تهران، تقاطع خیابان انقلاب اسلامی و سعدی شمالی، نبش كوچه فیات
