كاروانسرای گلشن همدان متعلق به اوایل دوره قاجار در بازار تاریخی همدان قرار دارد و باقی مانده دوره صفویه است. این كاروانسرا یكی از ۱۰ كاروانسرای همدان است كه به واسطه قرار گرفتنش در كنار بازار تاریخی همدان، مركز تجاری شهرهایی مانند زنجان، كردستان و كرمانشاه بوده و در آن زمان از آن، كالاهای تجاری مانند فرش، به خارج از كشور صادر می شد.
كاروانسرای گلشن همدان با پلان چهار ایوانی در ضلع شرقی راسته صحافخانه واقع گردیده ،مساحت آن حدود ۳۴۰۰متر مربع ودارای ۷۰حجره میباشد. هشتی ورودی بنا در قسمت داخل دارای تزئینات آجری زیبایی است ودر قسمت نمای بیرونی نیز آجر كاری حصیری بنا را تزئین نموده است .
این بنا از غرب به راسته صحاف خانه و از شمال، به راسته كفاشها محدود می گردد و زمینی راست گوشه و نزدیك به مربع و طرحی بسیار منظم، اما ساده دارد. كانون این طرح صحنی وسیع به شكل هشت و نیم هشت است كه حجره هایی مشابه با دهانه های یكسان در دو طبقه در اطراف آن قرار گرفته و به آن رو كرده اند؛ حتی در نمای میانه جبهه های صحن، هیچ تحولی رخ نداده است.
حجره های فوقانی ایوانچه دارد. این ایوانچه ها از درون به هم پیوسته و بدین صورت، از تسلسل ایوانچه های مرتبط به هم، رواقی پدید آمده است.
سه حجره میانی در طبقه پایین در جبهه شمالی به هم متصل اند. حجره ها كمابیش هم اندازه است و در هر جا كه امكان داشته است، در پس آنها، پستو یا حجره ای دیگر تعبیه كرده اند.
كاروانسرای گلشن در بافت قدیمی بازار همدان قرار دارد و سال گذشته توسط میراث فرهنگی مرمت شد و تاكنون هیچ گونه شیء تاریخی و باستانی در آن كشف نشده است. گفته می شود یك سماور و تعدادی استكان و نعلبكی در این كاروانسرا وجود داشته كه در مراسم های مذهبی از آن مورد استفاده قرار می گرفت. این سماور و ظرف ها قدمت تاریخی آن چنانی ندارند اما اگر متعلق به كاروانسرا باشند باید برای حفظ میراث كاروانسرا، از آن محافظت كرد.
اكنون نیز در این كاروانسرای قاجاری مشاغل مختلف مانند انبار اجناس مختلف، خرید و فروش فرش، كاغذ و كفش فعالیت دارند. این كاروانسرا همچنین در حال حاضر مركز فروش گلیم و پارچه و … می باشد. اگر به دنبال سوغات بافت می گردید به این كاروانسرا سری بزنید و در این خرید، بازدید از سقف زیبا و تزئین یافته بازارچه را فراموش نكنید.
