علی ابن مهزیار اهوازی یكی از شیعیان ممتاز و چهره‌های برجسته میان اصحاب اهل بیت (علیهم السلام) می‌باشد. كسی كه توانست خدمت دو امام بزگوار، یعنی حضرت جواد و حضرت هادی (علیهما السلام) برسد و جزء اصحاب و نزدیكان مخصوص ایشان قرار گیرد. تا آن‌جا كه امام جواد (علیه السلام) به او وكالت تام دادند، و از امام هادی (علیه السلام) نیز در بعضی نواحی وكالت دریافت نموده است.پدر او در ابتدا نصرانی بوده و بعدا به شریعت مقدس اسلام مشرف شده است. خود علی نیز این چنین بوده و در سایه لطف و عنایت پروردگار متعال به مسیر هدایت راه یافته است.
مرد زهد و تقوی
علی بن مهزیار در پی معاشرت و مصاحبت با خاندان نبوت (علیهم السلام) توانست وجود خود را از شمیم ولایت و امامت خوش بو نماید و از فضائل و كرامات آن بزرگواران بهره مند گردد.یكی از فضائل و خصوصیات ویژه او، روح عبادت و تقوی بوده، و در همین زمینه روایت شده كه علی بن مهزیار، پیوسته با هر طلوع خورشید، سر به سجده می‌گذاشته، و تا برای هزار برادر مؤمن خود دعا نمی‌كرده، سر بر نمی‌داشته. همین بر اثر سجده‌های طولانی، پیشانیش مانند زانوی شتر، پینه بسته بوده.
باز هم در این زمینه داستان معروفی روایت شده كه از جایگاه والای عبادات او حكایت می‌كند. در سال دویست و بیست و شش هجری، علی بن مهزیار در حالی كه در سفر حج خانه خدا بوده، در منزل «قرعاء» كه مكانی ما بین قادسیه و عقبه است، شب را به سر می‌برده. آخر شب كه فرا می‌رسد، علی برای گرفتن وضو از جایش بلند می‌شود و در حالی كه مسواكی در دست داشته بیرون می‌رود. هنگامی كه شروع به مسواك زدن می‌نماید، می‌بیند كه سر مسواكش مانند شعله آتش زبانه می‌كشد و مثل خورشید می‌درخشد. اما هنگامی كه دستش را به آن نزدیك می‌كند، متوجه می‌شود كه هیچ حرارتی ندارد و تنها نور مطلق است.
در همین حال آیه شریفه «الذی جعل لكم من الشجر الاخضر نارا» را تلاوت می‌كند و به سمت جایگاه خود باز می‌گردد. در این زمان دوستان او كه در اثر شدت سرما به مقداری آتش نیاز داشتند، با دیدن او گمان می‌كنند كه علی بن مهزیار برایشان آتش فراهم كرده است. اما هنگامی كه نزدیك شد، همه آنان با كمال تعجب دیدند كه آن آتش هیچ حرارتی ندارد.
روشنائی آن تكه چوب گاهی كمرنگ می‌شد و گاهی شعله می‌كشید و این حالت تا سه مرتبه ادامه یافت و پس از آن كاملا خاموش شد. به طوری كه در سر مسواك هیچ اثری از سوختگی و سیاهی دیده نمی‌شد.
هنگامی كه علی بن مهزیار خدمت امام هادی (علیه السلام) رسید و این حكایت را بیان نمود، آن حضرت مقداری در آن مسواك تأمل كردند و فرمودند: آن نور بوده است. و به خاطر میل و رغبتی است كه تو نسبت به ما اهل بیت (علیهم السلام) داشته‌ای و به سبب اطاعت تو از من و پدرانم بوده است.
علی بن مهزیار نزد اهل بیت (علیهم السلام)
همان گونه كه بیان شد علی بن مهزیار یكی از راویان و اصحاب مخصوص اهل بیت (علیهم السلام) به شمار رفته است. این مسأله خصوصا از نامه‌های امام جواد (علیه السلام) به او آشكار می‌شود. در یكی از این توقیعات حضرت جواد (علیه السلام) خطاب به او می‌فرمایند: به سبب آن چه كه ذكر نمودی، ما را مسرور ساختی، خداوند تو را در بهشت مسرور نماید. و از تو به خاطر رضایت من راضی شود.
و یا در نامه دیگری كه می‌فرمایند: و اما آن چه از دعا خواسته بودی (طلب دعا كرده بودی) پس معلوم می‌شود كه نمی‌دانی خداوند جایگاه تو را نسبت به ما چگونه قرار داده زیرا بسیار پیش آمده كه در دعاهایم تو را به اسم و نسبت نام بوده‌ام و این كار به سبب كثرت عنایت و محبتی است كه از تو داشتم، و بواسطه شناختی كه به تو داشتم. پس خداوند فضلش را نسبت به تو ادامه دهد.
همچنین حضرت جواد (علیه السلام) در نامه دیگری خطاب به علی بن مهزیار می‌فرمایند: ای علی! همانا [كه بسیار] تو را آزمودم و تو را آگاه كردم از نصایح، طاعت‌ها، خدمت، بردباری و پس اگر بگویم؛ كسی مانند تو را ندیده‌ام، امید است كه راست گفته باشم.
با كمی تأمل درباره این توقیعات امام جواد (علیه السلام) پیرامون علی بن مهزیار، می‌توان از جایگاه رفیع و ارزشمند او نزد اهل بیت (علیهم السلام) آگاه شد، زیرا كه آن بزرگوران هیچ‌گاه اهل مبالغه و زیاده روی نبوده‌اند، ضمن این‌كه همیشه پیرامون ائمه (علیهم السلام) چنین شیعیان و اصحاب مخصوصی اگر چه به صورت معدود، حضور داشته‌اند كه توانسته‌اند با توجه به ظرفیت بالای معرفت لیاقبت خود و البته در پرتو عنایت خاص اهل بیت (علیهم السلام) به چنین عنایات و مراتبی دست پیدا كنند.
در انتها باید گفت كه علی بن مهزیار نه تنها خودش جزء اصحاب ویژه و مورد اطمینان اهل بیت (علیهم السلام) به شمار آمده، بلكه خانواده‌اش نیز از این الطاف و عنایات بی‌بهره نبوده‌اند، به عنوان مثال برادر او یعنی ابراهیم نیز از شیعیان برجسته و با اخلاص بوده، و روایت شده كه یكی از سفرای امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بوده و توانسته خدمت آن حضرت مشرف شود و داستان این زیارت معنوی، مشهور است و در كتاب شریف كمال الدین ذكر شده است. همچنین محمد، پسر علی بن مهزیار نیز از اصحاب و راویان ثقه حضرت هادی (علیه السلام) به شمار رفته است.
مزار شریف علی بن مهزیار در شهر اهواز واقع شده است، و هم اكنون دارای بارگاه با شكوهی است و مورد توجه مخصوص شیعیان و ارادتمندان به آستان اهل بیت (علیهم السلام) قرار دارد.
