ریپورتاژ آگهی
سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان نقش رستم

سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان نقش رستم

سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان یك بنای یادمان سنگ‌تراشی شده از دوره ساسانی است كه در نقش رستم جای دارد.
  • 1400/12/16
  • استان : فارس
  • شهر : مرودشت
  • دسته : محوطه های باستانی
آدرس : استان فارس, مرودشت
تلفن : 66059000-021

سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان یك بنای یادمان سنگ‌تراشی شده از دوره ساسانی است كه در نقش رستم جای دارد. این نقش ۵ متر طول و ۲٫۵ متر عرض دارد و در وسط آن بهرام دوم با تاج و بال شهبازدارش كه تمام قد ایستاده و رو به چپ دارد، نقش شده است. سه نفر دیگر نیز به‌حالت نیم‌تنه در پشت سر شاهنشاه تصویر شده‌اند كه همه وی را می‌نگرند و انگشت سبابهٔ دست راست را به‌حالت احترام به‌سوی او دراز كرده‌اند. در جلوی روی بهرام، پنج نفر دیگر بازهم به حالت نیم‌تنه نقش شده‌اند كه آن‌ها هم رو به سوی شاه دارند.
نقش رستم نام مجموعه‌ای باستانی بی‌نظیری واقع در روستای زنگی‌آباد در شمال شهرستان مرودشت استان فارس است كه تاریخ كهن سه دوره ایران باستان را در حافظه خود به یادگار دارد. در این مجموعه از نقوش ایلامی گرفته تا آرامگاه پادشاهان هخامنشی و نقوش برجسته پادشاهان ساسانی به یادگار مانده است. این مجموعه به ترتیب از چپ به راست آرامگاه ابدی خشایارشا، داریوش اول، اردشیر اول و داریوش دوم را شامل می‌شود. همچنین روبروی این آرامگاه‌ها، بنای مكعب شكلی قرار دارد كه آن نیز متعلق به دوران هخامنشیان است و به نام كعبه زرتشت شناخته می‌شود. نخستین پادشاهان ساسانی نیز كه از پارس بر خواستند در راستای علاقه به زادگاه‌شان و برای بزرگداشت مراسمی چون كسب قدرت و یا پیروزی بر دشمن، نقوشی نظیر نقش برجسته ناتمام تاجگذاری نرسه، پیروزی بهرام دوم، پیروزی شاپور اول بر امپراتوران روم، آذر نرسه یا شاپور دوم، بهرام دوم و اردشیر اول را در دامنه این كوه به یادگار گذاشته‌اند.

 

سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان نقش رستم-f9jD4jF54U


در گذشته، نام این مكان سه‌گنبدان یا دوگنبدان بوده است كه در بین مردم منطقه، به نام‌های كوه حاجی‌آباد،كوه استخر یا كوه نِفِشت نیز خوانده می‌شد و احتمالاً نام نقش رستم پس از آنكه ایرانیان بین رستم، پهلوان شاهنامه و سنگ نگاره‌های شاهان ساسانی ارتباط برقرار كردند به این مكان داده شد.
سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان كه از سنگتراشی‌های بسیار دیدنی و زندهٔ دورهٔ ساسانی است، در كنار نقش اهورامزدا و اردشیربابكان قرار دارد كه بر روی یك سنگ نگارهٔ عیلامی‌كنده شده است. در سمت چپ، خانوادهٔ شاهنشاهی قرار دارد كه نگاه بهرام به‌سوی آن‌هاست و نفر نخست پس از وی، ملكهٔ بهرام دوم یعنی شاپور دختك است و پس از شهبانو، دو شاهزاده قرار دارند كه هر دو بدون ریش و جوان هستند؛ شاهزاده‌ای كه كنار شهبانو است می‌تواند بهرام سوم باشد. نفر چهارم در سمت چپ، كه نشان قیچی بر كلاه دارد، كرتیر است و آخرین نفر هم نرسی است كه پس از بهرام سوم به تخت نشست. نرسی در این تصویر از این نظر كه بر خلاف دیگر كسان كلاه بر سر ندارد، متمایز است. موی او همانند موی شاه در پشت سر جمع شده ولی ریشش شكل ریش دو مرد قرار گرفته در سوی راست شاه را دارد. دست او به نشانه احترام به سوی شاه دراز نشده و این نه به خاطر كمبود جا، كه نشانه‌ای بوده‌است از دوری نسب خانوادگی او به شاه. از هویت و نام نفرات سمت راست و پشت سر بهرام، اطلاعی در دست نیست
منابع:خبرگزاری ایسنا-ویكیپدیا

سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان نقش رستم-qv5dB2WQYx
چهار آرامگاه دخمه‌ای در سینهٔ كوه رحمت كنده شده‌اند كه متعلق به داریوش بزرگ، خشایارشاه ، اردشیر یكم و داریوش دوم هستند كه همهٔ آن‌ها از ویژگی‌های یكسانی برخوردارند. اردشیر بابكان نخستین كسیست كه در این محوطه، سنگ‌نگاره‌ای تراشید و صحنهٔ تاجگیری‌اش از دست اهورامزدا را ثبت كرد. پس از وی نیز شاهان ساسانی صحنه‌های تاجگذاری‌شان یا شرح نبردها و افتخارتشان را بر سینهٔ كوه نقش كردند. اینكه اردشیر و پسرش شاپور دوم نقش‌برجسته‌هایی را در كنار نقش‌برجسته‌های همتایان هخامنشی خود در نقش رستم تراشیدند، احتمالاً نشان از راهكردی فرهنگی و سیاسی در تقلید از گذشته داشته‌است

سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان نقش رستم-RI8D70rm5g

سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان نقش رستم-fIqnjVHArp

سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان نقش رستم-GmeVnDM78i