قلعه رودخان نام قلعه‌ای است متعلق به دوره سلجوقیه كه بر فراز ارتفاعات جنگلی شهرستان فومن در روستای رودخان بنا شده و ۶/۲هكتار مساحت و ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۱۵۰۰ متر دارد. رطوبت بیش از حد هوا باعث رویش گیاه در لابه‌لای دیوارهای قلعه رودخان و پوسیدگی آنها شده، اما با این حال در مقایسه با قلعه‌های دیگر، رودخان سالم مانده است. قلعه عظیم و شگفت‌انگیز رودخان در ۲۵ كیلومتری جنوب غربی فومن كه در حوزه جغرافیایی این شهرستان قرار دارد در قله كوهی در دل جنگل آرمیده است. برای رسیدن به قلعه رودخان پس از عبور از شهر فومن، روستاهای گشت، كردمحله، گشت رودخان، سیاه كش، سیدآباد و قلعه رودخان در جاده ای كه نیمی از آن آسفالت و نیمی دیگر خاكی است باید طی مسیر كرد و به روستای حیدرآلات كه جاده‌ای اتومبیل رو به آن ختم می‌شود، رسید.
این مسیر تا قلعه را باید با پای پیاده كه حدود ۵ كیلومتر است طی كرد. زمان لازم برای طی كردن این مسیر با پای پیاده حدود یك ساعت و نیم است كه مقداری از آن را از طریق پله‌های احداثی باید طی كرد. بر اساس تحقیقات انجام شده، این دژ عظیم كه به قلعه روخان (رودخان) موسوم است، طی وقایع و رویدادهایی كه پس از دوره ساسانی به وقوع پیوست، تخریب شد، اما در قرن ۵ و ۶ هجری قمری و در زمان حكومت سلجوقیان تجدید بنا شد و به همین جهت در شمار قلاع اسماعیلیه مشهور است. از روستای قلعه رودخان تا قلعه رودخان طبیعت بسیار زیبا و چشم اندازهای زیادی وجود دارد كه توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌كند.
در مسیر صعود به قلعه درختانی با قدمت طولانی به سمت آسمان قد علم كرده و نور از لابه لای شاخه‌های این درختان به پایین می‌ریزد. ارتفاع قلعه بین ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دریا می‌باشد. در سمت راست قلعه، رودخانهای به همین نام قرار دارد كه از ارتفاعات، سرچشمه گرفته و آب آن از جنوب به شمال در جریان است. ارتفاع دیوارها متفاوت و از ۳ تا ۱۰ متر متغیر است و در نقاط نفوذپذیر قلعه، دیوارها و باروها قطور و ارتفاع بیشتری دارند. انتخاب مكان مناسب، بهره گیری از مصالح مقاوم، استفاده از شیوه های مختلف معماری و ایجاد اشكال هندسی متنوع، عظمت خاصی به این مجموعه داده است. فرم كلی قلعه نامنظم است و از دو بخش شرقی و غربی تشكیل شده است.
بخش غربی، شامل دروازه ورودی، چشمه، حوض، آب انبار و سردخانه، حمام، آب ریزگاه، شاه نشین و تعدادی واحد مسكونی كه به وسیله برج و باروهایی محصور شده اند. قلعه رودخان كلا دارای دو ارگ و ۱۶ قراول خانه است. ارگ یا شاه قلعه در دو طبقه و از آجر ساخته شده؛ قراول خانه‌ها به صورت دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد مسلط بر محیط اطراف است. در ورودی یا دروازه قلعه رودخان، شمالی است و در دو طرف آن دو برج توپر بسیار عظیم ساخته شده است كه در گذشته بر بالای آن كتیبه‌ای نصب شده بود.
مساحت بخش شرقی كمتر از بخش غربی است. بناهای موجود در آن بیشتر جنبه نظامی داشته و شامل دروازه ورودی جداگانه با دو برج بزرگ، زندان، تعدادی واحد مسكونی و در اضطراری(دزد در) است. در دیوار شمالی و جنوبی قلعه و در فواصل نامنظم، برج‌هایی است كه بالای آنها اتاق‌های ۸ضلعی، از آجر ساخته شده (دیوارهای قلعه، ۶۵برج نگهبانی دارد) و در دیوارها، منافذ و تركش‌هایی برای دیده بانی و برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی، تعبیه شده است. از وجوه جالب توجه در معماری قلعه رودخان، كاربرد طاق‌های جناغی و انواع مختلف آن و نیز طرح‌های آجركاری و سنگ چینی است كه نشان از دقت نظر سازندگان آن دارد.
