ماهی گردبیج از غذاهای سنتی گیلان است.ماهی ماده غذایی مفیدی است كه در مناطق شمالی و جنوبی كشورمان یعنی مناطقی كه در كنار دریا واقع شدهاند، جزو مواد اصلی و اساسی برنامه غذایی مردم این مناطق محسوب میشود.ماهی دارای ارزش تغذیه ای بسیار بالایی است و اكثر مواد مغذی مفید و ضروری برای انسان را به تنهایی داراست. ولی ویژگی مخصوص ماهی كه آن را بین سایر مواد غذایی حائز اهمیت خاص ساخته است، نوع چربی موجود در آن است.ماهی و محصولات دریایی با وجود آن كه جزو مواد غذایی حیوانی هستند، ولی از نظر تركیب چربی با سایر مواد حیوانی متفاوتاند. چربی موجود در مواد غذایی حیوانی به طور عمده حاوی تركیباتی به نام اسیدهای چرب اشباع شده هستند كه این تركیبات موجب بالا بردن كلسترول و سایر چربیهای نامطلوب خون میشوند.
بنابراین افراط در مصرف چربیهای حیوانی، سلامت قلب و عروق را به خطر انداخته و در نهایت منجر به سكتههای قلبی و مغزی میشود. ولی ماهی و آبزیان با وجود آن كه از دسته مواد غذایی حیوانی هستند با این حال نوع چربی موجود در آنها مشابه مواد گیاهی است و از اسیدهای چرب اشباع نشده به نام امگا ۳ در آبزیان وجود دارد كه اثرات بسیار مهمیدر سلامت انسان به عهده دارد و در پیشگیری از بسیاری از بیماریها و كنترل و كمك به بهبود اختلالات و عوارض مختلف نقش مهم و سازندهای به عهده دارد.
جالب است بدانیم كه چربی موجود در بافتهای ماهی و آبزیان تنها موجب افزایش كلسترول و سایر چربیهای نامطلوب خون و عوارض قلبی و عروق كمك مؤثری نیز میكند. ماهی از منابع بسیار خوب پروتئین محسوب میشود. پروتئین موجود در ماهی از نظر كمیت و كیفیت قابل توجه است، بدین معنی كه پروتئین موجود در ماهی به شكلی است كه به آسانی در دستگاه گوارش هضم و جذب میشود و به طور تقریبا كامل در بدن به مصرف میرسد.
ماهی یكی از منابع خوب آهن است و آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میكروبها نقش مهمیبه عهده دارد. آهن موجود در ماهی به گونهای است كه جذب آن در دستگاه گوارش آسان بوده و به خوبی در بدن به مصرف میرسد. علاوه بر آن آهن موجود در ماهی، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش میدهد بنابراین نقش مهمیدر پیشگیری از كم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد.
ماهی حاوی مقدار قابل توجهی ویتامینهای گروه “B” در تنظیم فعالیت سلول های عصبی و در نتیجه در سلامت سیستم عصبی و نیز در سلامت پوست تاثیر دارند. همچنین بعضی از انواع ویتامینهای گروه “B”در خون سازی نیز مؤثرند. بنابراین با مصرف ماهی میتوانیم به سلامت اعصاب، شادابی، طراوت پوست و پیشگیری از كم خونی كمك كنیم .
مواد لازم:
ماهی سفید بزرگ _ ۱ عدد
سبزیهای معطر: نعناع، خنش (خلواش), چوچاق _ یك دسته
رب انار _ ۲ قاشق غذاخوری
مغزگردو _ ۲۰۰ گرم
نمك و فلفل و گلپر _ به اندازه كافی
طرز تهیه:
مغز گردو را با سبزی می سائیم یا چرخ می كنیم، مغز گردو و سبزی را با رب انار و گلپر و نمك و فلفل مخلوط می كنیم. آنگاه روی سطح ماهی ك می كارد می كشیم. بالههای ماهی را با قیچی می گیریم، داخل گوشهای ماهی را خالی می كنیم.
شكم ماهی را یك چاك كوچك میدهیم، محتویات شكم ماهی را خارج می كنیم. بعد ماهی را تمیز می شوئیم و می گذاریم در صافی بماند تا آبش برود. سپس داخل شكم ماهی را از مایه مغز گردو و سبزی كه حاضر كردهایم پر می كنیم.
دو لبه شكم ماهی را جفت می كنیم و با نخ و سوزن بخیه میزنیم. سپس سر و دم ماهی را بهم میآوریم و ماهی را گرد كرده در یك قابلمه مناسب قرار می دهیم و زیر و روی آن آتش زغال ریخته و ماهی را در حرارت ملایم میپزیم.
امروزه این خوراك ماهی را نیز می توان در فر به طریق آسان تر طبخ نمود. یعنی بعداز آنكه شكم ماهی را پر كردیم و دوختیم سینی فر را كمی چرب میكنیم، كمی آرد میپاشیم و ماهی را از پهلو روی سینی قرار میدهیم.
در طبقه وسط فر با حرارت ۳۵۰ درجه به مدت یكساعت و نیم میپزیم. در این فاصله مقداری سس متشكل از آب انار و یك قاشق كره آب كرده و زعفران روی آن میدهیم تا ماهی خوشرنگ شود.