خانه آصف وزیری یكی از عمارت‌های زیبای سنندج می‌باشد كه در مركز این شهر در خیابان امام واقع شده است. وسعت این بنا ۴۵۰۰ مترمربع می‌باشد و توسط آصف اعظم (میرزا علی‌نقی خان لشكرنویس) در دوره صفویه ساخته شده و در اواخر دوره صفویه، قاجاریه و پهلوی اول قسمت‌هایی به آن اضافه شده است.سردرِ ورودی بنا با نمای آجری كه به شكل نیم هشتی است، بر اساس سبك باروك ایرانی ساخته شده است. تالار تشریفات، ایوان ستون‌دار و اُرُسی پركار آن از بخش‌های بسیار زیبای بنا محسوب می‌شود. عمارت دارای یك رشته قنات است كه در حال حاضر آب آبنمای مقابل تالار را تأمین می‌نماید.
بنا شامل تزئینات معماری همانند گچبری، آینه‌كاری، و تزئینات چوبی است. در ضلع جنوب غربی عمارت، حمام خصوصی با سبك و اسلوب معماری حمام‌های ایرانی ساخته شده و دارای نقش‌های آهكبُری می‌باشد. این بنا از سال ۱۳۷۷ تا سال ۱۳۸۱ مرمت شد.
در ابتدای ورود به عمارت و مسیر دالان منتهی به حیاط مركزی، دری به سمت راست باز می‌شود كه در گذشته حیاط مستخدمین بوده و با توجه به این كه بخش‌های مختلف این قسمت به كلی تخریب شده و هیچ آثار و شواهدی از گذشته به جا نمانده بود، با مسقَّف نمودن بخش عمده‌ای از این فضا به وسیله گنبدهای آجری و احیا نمودن حوض اصلی و ساخت رواق در اطراف آن، بخشی از این قسمت به نگارخانه و بخش دیگر آن به چایخانه سنتی تبدیل شده است.
این بنا در سال‌های اخیر به موزه تغییر كاربری داده و با نام «خانه كرد» شناخته می‌شود. در این موزه مجموعه‌ای از شیوه‌های كار و زندگی مناطق كردنشین به معرض نمایش گذاشته شده است.خانه كرد نمادی واضح و روشن از هویت و فرهنگ و اصالت مردم كرد و گنجینه ی شناخت كردهاست به همین دلیل جزء باارزش ترین آثار تاریخی و فرهنگی استان كردستان می باشد كه هم برای مردم بومی و هم برای هر گردشگری كه به سنندج سفر می كند سرشار از جذابیت و لذت است. در این خانه به راحتی می توان با نحوه ی زندگی و فرهنگ اصیل كردها آشنا شد و از تماشای مجسمه هایی كه لباس كردی بر تن دارند لذت فراوان برد. از طرفی می توان بسیاری از آداب و رسوم مردم كرد، سردیس مشاهیر بزرگ كرد، زیورآلات قدیمی كردها، مشاغل گوناگون آنها در قدیم و خیلی موارد دیگر كه همگی در این مكان گرد هم آمده اند را مشاهده كرد.
خانه ی كرد سنندج گنجینه ای است از فرهنگ و اصالت كردها كه در مركز شهر سنندج واقع شده است. آدرس عمارت آصف سنندج به طور دقیق در خیابان امام خمینی در جوار مسجد دارالاحسان می باشد. خیابان های اطراف معمولا یك طرفه اند اما محدودیت طرح ترافیك وجود ندارد. از این خانه یا موزه تا یكی از میدان های اصلی شهر به نام میدان انقلاب كه بازار قدیمی سنندج هم در اطراف آن قرار گرفته راهی نیست. می توان بعد از بازدید از خانه ی كرد و صرف یك نوشیدنی در چایخانه ی سنتی آن سری هم به مسجد دارالاحسان (مسجد جامع سنندج) زد و پس از آن از بازار قدیمی سنندج و پارچه هایی كه برقش چشم را می زند و تماشایش آدمی را در عمق زیباییش فرو می برد دیدن كرد.
خانه كرد شامل بخش های مختلفی از جمله نگارخانه و حیاط ورودی، حمام، غرفه های زندگی شهری، مكتب خانه، قلاب بافی، زیورآلات، بخش كشاورزی، مشاغل و فنون، بخش اسناد و عكس های تاریخی، اتاق خان، بخش پوشاك، غرفه شكار، غرفه صنایع دستی، غرفه بخش مطبخ، زندگی روستایی، كتابخانه و مركز اسناد است. ساعت بازدید از موزه ی مردم شناسی (خانه كرد) سنندج همه روزه از ۹ صبح تا ۱ ظهر و ۴ بعد از ظهر تا ۸ شب است. این موزه تنها در روزهای تعطیلات رسمی كشور تعطیل می باشد و در سایر روزها آماده ی بازدید عموم مردم، گردشگران و مسافران عزیز خواهد بود. از آنجا كه خانه ی كرد در مركز شهر واقع شده در هر فصلی از سال می توان از آن بازدید كرد اما بهترین فصل برای سفر به سنندج و بازدید از تمام جاذبه های دیدنی آن دو فصل بهار و تابستان است چون سنندج یك منطقه كوهستانی است و زمستان های سردی دارد. برای سفر می توان از خودروی شخصی، اتوبوس، ماشین سواری و مواردی از این قبیل استفاده كرد. البته سنندج دارای باند فرودگاه نیز می باشد.
موقعیت جغرافیایی
عمارت آصف یا همان خانه كرد سنندج در ضلع شمالی خیابان پرتردد امام خمینی كه به میدان انقلاب ختم می شود قرار دارد. این عمارت در بافت قدیمی شهر، در محله ای به نام سرتپوله، در نزدیك بناهای تاریخی و قدیمی دیگری مانند دژ سنه (قلعه ی سنندج)، مسجد دارالاحسان (مسجد جامع سنندج)، عمارت ملا لطف الله شیخ الاسلام كه به نام عمارت حبیبی و بیش از آن به نام عمارت سالار سعید مشهور است و عمارت مشیر دیوان قراردارد. لذا در كنار دیدن از عمارت آصف می توان از هر یك از این عمارت ها و بناهای تاریخی و دیدنی و زیبای شهر سنندج بازدید كرد و لذت سفر خود را به اوج رساند. جالب اینكه برخی از بناهای قدیمی و با شكوه سنندج در تملك صاحبان اصلی است و هنوز توسط میراث فرهنگی خریداری نشده است، صاحبانی كه این املاك را از پدرانشان به ارث برده اند. این دسته از بناها را كه مورد استفاده ی شخصی صاحبان آن است تنها می توان از نمای بیرونی نظاره گر بود.
معماری بنا
شیوه ی معماری و تزئینات عمارت آصف بسیار زیبا و چشم گیر است. سنگ هایی كه نقش های برجسته بر دل آنها حكاكی شده و طاق های هلالی كه امروزه سقف بخش موزه را شكل می دهد واقعا زیباست. تالار اصلی و ارسی آن نیز كه تحسین هر بیننده ای نسبت به سازنده اش را بر می انگیزد. مساحت عمارت آصف نزدیك به چهار هزار متر مربع است. عمارت بزرگ و با شكوهی كه زمانی ملك شخصی خانواده ای بوده كه با خدم و حشم خود در كمال رفاه و اسایش در آن زیسته اند. عمارتی كه امروزه در تملك سازمان میراث فرهنگی استان كردستان قرار دارد و از سال ۱۳۷۵ جزء یكی از آثار ملی ایران به شمار می رود.
در داخل عمارت آصف حمام كوچكی با عنوان حمام آصف قرار دارد كه یكی از زیباترین حمام های غرب كشور ایران محسوب می شود كه تقریبا در زمان قاجاریه بنا شده است. شیوه ی ساخت آن از نوع معماری اصفهانی است و تنها مورد استفاده ی شخصی خانواده ی اصف بوده است. تزئیناتی كه در ستون ها و سرستون های آن به كار رفته واقعا تماشایی و فوق العاده زیباست. علاوه بر این بنا دارای یك سردر، هشتی و دالان ورودی و چهار حیاط به نام های حیاط اصلی یا بیرونی، حیاط اندرونی یا داخلی، حیاط مطبخ یا آشپزخانه و حیاط مستخدمین می باشد.
حیاط مستخدمین همان طور كه از نامش پیداست حیاطی برای كار و زندگی مستخدمان عمارت بوده است كه در ضلع جنوبی مجموعه و در كنار دالان ورودی قرار دارد. حیاط مطبخ كه از حیاط مستخدمین كوچكتر است در كنار حیاط مستخدمین و در گوشه ای از ضلع جنوبی مجموعه واقع شده است. این حیاط به شكل مستطیل و دارای یك آبنمای سنگی است. آشپزخانه ی عمارت كه دارای سقفی از جنس طاق و تویزه است در این حیاط قرار گرفته است. حیاط اندرونی نیز در ضلع جنوبی بنا ساخته شده است. این حیاط دارای یك زیرزمین و ایوانی با شش ستون چوبی وتزئینات گچ بری و سرستون هایی است كه به شیوه ی اصفهانی ایجاد شده است. در مقابل ایوان اصلی یك ایوان ستون دار كوچكتر نیز وجود دارد.
آدرس :كردستان، سنندج، خیابان امام خمینی، نرسیده به مسجد دارالاحسان
ساعات بازدید :صبح ها ۹ الی ۱۳ بعد از ظهرها ۱۶ الی۲۰
