كهنسال ترین درخت دنیا با قدمت بیش از ۲ هزار سال در روستای «كیذقان» از بخش «ششتمد» سبزوار هنوز پابرجاست.قادری دهیار روستای كیذقان در این باره می گوید: درخت چنار این روستا یكی از بزرگترین درختان دنیاست كه با ۸۴ متر ارتفاع و ۵۴ متر تنه تحتانی و ۴۲ متر تنه اصلی همچنان سرسبز و پابرجاست.این درخت با نظر مثبت سازمان میراث فرهنگی به شماره ۲۱۶ در فهرست میراث طبیعی ملی به ثبت رسیده است.
مهم‌ترین دلایل ثبت این اثر: قدمت و سن بالای اثر، باورها و اعتقادات معنوی مردم روستا نسبت به این درخت كهنسال، حفاظت از كالبد درخت توسط مسئولان محلی، نادربودن به لحاظ گونه و قدمت در این منطقه، سالم و زنده بودن این اثر و عجین شدن این درخت كهنسال با فرهنگ منطقه می باشد.چنار مسجد كیذقان كه قدمت آن به بیش از ۲۵۰ سال می‌رسد، با توجه به شرایط اقلیمی و توپوگرافی منطقه، جزو گیاهان بومی منطقه محسوب نمی‌شود و از مكانی دیگر به این محل آورده شده، ولیكن با توجه به سازگاری با اكثر نواحی آب و هوایی و شرایط سخت در این محل رشد و تكثیر یافته است.
این اثر كه در كنار جوی آب اصلی قنات روستا دیده می‌شود، دارای ۵۵۰ سانتی متر قطر و ۲۰ متر بلندی است و تاج پوشش این درخت كهنسال ۱۵ متر است كه دارای ظاهری پر چوب با پوست سبز مایل به مفرغی و ریشه‌های قوی و عمیق، تنه مستقل، تاجی گسترده و شاخه‌هایی قوی است كه در جهات مختلف می‌روید.
با توجه به قطر قابل توجه این درخت، در چند سال گذشته به طور طبیعی داخل آن شكافی ایجاد شده كه از آن به عنوان كفاشی استفاده و به مرور زمان این شكاف ترمیم شده است.
۲۴ متر فضای زیر این درخت است كه در گذشته مغازه ای در زیر این درخت قرار داشته است.این درخت با توجه به روایات كتاب ‘تاریخ بیهق’ اثر ‘علی ابن زید بیهقی’ كه در قرن ششم هجری قمری نوشته شده كهن ترین موجود زنده خراسان است.ژوهشگر سبزواری با اشاره به عمر حدود دو هزار و ۵۰۰ ساله این درخت با توجه به قطر آن گفت: به خاطر اینكه چنار كیذقان نزد عامه مردم مورد احترام و همچنین مكمل اسناد تاریخی و فرهنگی شهرستان است.
طول سایه انداز چنار كیذقان در طلوع و غروب بیش از ۲۰۰ متر و در ظهر بین ۱۰ تا ۲۰ متر است.
روستای كیذقان محل واقع شدن این درخت پیشینه اساطیری كیذقان بر اساس تقسیم بندی فردوسی در شاهنامه به دوره كیانیان می رسد و ˈكیˈ در زبان پهلوی به معنای پادشاه است. ارنست هرتسفیلدˈ معتقد است، دوره كیانیان كه در شاهنامه آمده، مصادف با دوره مادها در ایران است.
رجای ماندن این درختان قدیمی و قطع نشدن و از بین نرفتن آنها را ناشی از مقدس دانستن آنها و برگرفته از باورهای گذشتگان عنوان كرده اند.
آدرس : استان خراسان رضوی، شهرستان سبزوار، روستای كیذقان
