روستای ازمیغان از توابع بخش مركزی شهرستان طبس واقع در استان خراسان جنوبی می باشد .این روستا دارای طبیعتی بسیار شگفت انگیز در میان كویر است و رودخانه های دائمی در آن جریان دارند و به طرز شگفت انگیزی شما در این جا قادر خواهید بود شالیزار و نخلستان را در كنار یكدیگر ببینید .این روستا در میان كویر در ارتفاع ۱۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به عنوان یكی از زیباترین مناطق گردشگری طبس، از آن یاد می شود.
این روستا در دهستان منتظریه قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۲۲۳ نفر (۶۸ خانوار) بوده‌است.به روایتی نام این روستا در زبان محلی به مكانی برا خوش گذرانی افراد لات اشاره دارد.
آب وهوای روستای ازمیغان
آب و هوا در این منطقه با سایر مناطق كویری ایران متفاوت است. در ازمیغان دو نوع آب و هوای گرم و خشك و گرم و مرطوب وجود دارد . از روستای ازمیغان به عنوان یكی از ییلاقات منطقه یاد شده و به سبب قرار گرفتن در كوهپایه، دارای آب و هوایی معتدل نسبت به سایر نقاط استان است.
این روستا دو منطقه گرم و مرطوب و گرم و خشك را به طور همزمان داراست .این روستا به یمن وجود رودخانه همیشه پرآب خود چهره‌ای دگرگون از دیگر روستاهای كویری دارد. اینجا باران و ابر و آب دست دوستی با خاك داده و باغ هایش را پر میوه و زمین هایش را پر حاصل كرده اند..
ازمیغان كه در دره ای كم عمق قرار گرفته، از ابتدا تا انتهای دره اش آب فراوان جاری است، بطوریكه در این قسمت از جغرافیای گرم و خشك ایران امكان كشت برنج در آن فراهم است. بیشتر درختان نخل این روستا خودرو هستند و به صورت گروهی رشد كرده اند. در واقع بافت درختان خرمای این روستا به صورت ردیفی و باغ های منظم نیست، بلكه به صورت گروه های ۴-۵ تایی باهم سر از خاك برآورده اند. در حد فاصل درختان نخل اراضی به صورت پلكانی درآمده تا شیب منطقه گرفته شود و در درون این پلیت ها شالیكاری صورت گیرد.
معماری روستا
روستای ازمیغان كاملا سنگفرش است و خانه ها زیبا و زنده هستند. خانه های روستا شبیه دیگر معماری های كویر است. خانه با خشت، گل، خاك و چوب بنا شده اند.
شغل اهالی و محصولات روستا
مردم روستای ازمیغان به فعالیت های اقتصادی از قبیل كشاورزی، دامپروری، قالیبافی و پرورش مرغ بومی مشغول هستند كه مهم ترین آنها كشاورزی است كه به سبب موقعیت خاص ازمیغان و وجود رودخانه های دائمی در آن كاملا رونق دارد. آب این رودخانه های دائمی بیشتر به مصرف كشاورزی و باغداری می رسد و تولید محصولات جالیزی، نخل و مركبات و سایر میوه های هر فصل و برنج را ممكن می سازد.
كشت برنج از اردیبهشت آغاز شده و از اواخر خرداد نشاء به زمین اصلی كشاورزی منتقل می گردد. در نهایت محصول برنج از مهر برداشت می شود كه درو كردن و شالی كوبی در این كشت و برداشت به شكل كاملا سنتی انجام می گیرد.
در ازمیغان حدود ۳۰ خانوار به كشت برنج اشتغال دارند و در مجموع ۱۵ هكتار زیر كشت برنج است. برنج چمپا نام برنج خوش طعم و خوش عطر ازمیغان است كه بیشتر در خود روستا مصرف می شود و تنها مقداری از آن به شهر طبس فرستاده میشود.
در این روستا كشاورزی بسیار رونق دارد، در كنار شالیزار درختان انار و سیب نیز همه جا دیده میشوند. در هم چنین هنگام سفر به این روستا با افرادی برخورد می كنید كه محصولات محلی خود از جمله نوعی مارمالاد ترش مزه را به فروش می رسانند و از این طریق، كسب درآمد می كنند.
روستای ازمیغان از نظر پوشش گیاهی یكی از منحصر به فرد ترین مناطق كویری است كه در آن خرما، انگور، سیب، پرتقال، نارنگی، نارنج، خرمالو، آلو، زردآلو، شلیل، هلو، گلابی، به، گردو، بادام، خیار، خربزه، هندانه، طالبی، جو، گندم، برنج، انواع سبزیجات، كاج، اكالیپتوس، بیشه، لاله وحشی و گل محمدی دیده می شود.
گونه های جانوری موجود در روستا
تنها حیوان وحشی منطقه شغال و روباه است.
جاهای دیدنی روستای ازمیغان
– در بالادست نهر آب منتهی به این روستا قسمتی به نام تخت عروس است. این قسمت به خاطر وجود سنگ بزرگ سفیدی كه در كف دره خود نمایی می‌كند، به این نام خوانده میشود. این سنگ بزرگ سفید در وسط رودخانه قرار دارد و به سبب آنكه از دو طرف آن آب در حال حركت است، به مانند یك تخت به نظر می‌رسد.
– در نزدیكی روستا تنگه و آبشاری وجود دارد كه برای آب تنی و شنا خیلی لذت بخش است. طول تنگه زیاد نیست و یكی از دنج ترین و زیبا ترین تنگه های ایران است.
راه دسترسی به آبشار و تنگه ماشین رو نیست و تقریبا نیم ساعت پیاده روی دارد. كل مسیری كه به تنگه و بركه منتهی میشود از وسط باغهای میوه و شالیزار می گذرد. اطراف پر از درخت نخل و انواع درختان میوه است. آب جاری در جوی ها، كویر را از یاد شما می برد و مدام فراموش می كنید كه در كجای نقشه ایران هستید.
بركه پر از ماهی و اطراف آن پر از نیزار است. ماه در شب روی كوه ها میتابد و همه چیز زیباترین تصویر را خلق می كند. كوهی كه از وسط آن، آبشار رد میشود، تنگه و بركه ای خنك و زیبا كه پر از ماهی است و حدود هشت متر عمق دارد، یكی از بهترین مكانهای دنیا را برایتان فراهم كرده است. در هنگام شنا كه ماهی ها به بدن شما برخورد میكنند بسیار پر هیجان و لذت بخش است. كمی بالاتر از آن آبشار قرار گرفته است.
– قدم زدن در كوچه باغ های ازمیغان را از دست ندهید. این كوچه ها سرشار از زیبایی هستند و از گذشته ها با شما سخن می گویند. با قدم زدن در این كوچه ها می توانید زیبایی های بیشتری را در گوشه گوشه ی این روستا كشف كنید و لذت ببرید.
– وجود جاذبه هایی همچون آبشار قدمگاه و گونه های گیاهی وحشی مانند درخت انجیر كوهی با ارتفاع ۲۰ متر و قدمت ۳۰۰ ساله، از عوامل جذب طبیعت دوستان به این روستا می باشد.
– در ۵ تا ۶ كیلومتری بالا دست و پایین دست روستا، خانه هایی دستكند وجود دارند كه در میان محلی ها به نام قلعه دختر معروف است و امروزه از برخی از آنها به عنوان انبار یا آغل استفاده می شود.
– دو خط نوشته، شبیه عربی نیز در روستا وجود دارد كه احتمال داده میشود از دوره محمد بن جعفر طیار به جای مانده است.
– قرار گیری ازمیغان در یك منطقه ی كویری به شما فرصت می دهد كه در كنار زیبایی های روستا از دیدن جلوه های كویری و گشت و گذار در میان آن نیز بهره مند شوید پس در این سفر خود را برای كویرنوردی نیز آماده نمایید.
در روستای ازمیغان، آرامگاهی قرار دارد كه آن را منتسب به سید محمد بن جعفر طیار می دانند كه برادرزاده امام علی بن ابی طالب (ع) است. بنای این آرامگاه بر روی یك بلندی قرار دارد و مشرف به روستای ازمیغان می باشد.
مزار اصلی و اولیه این آرامگاه مربوط به زمان ورود اسلام به ایران بوده اما در طول تاریخ بارها تخریب شده و مورد بازسازی قرار گرفته است. از عوامل تخریب این آرامگاه، می توان به زلزله سال ۱۳۵۷ اشاره كرد كه به كلی این بنا را نابود كرد.
در سمت چپ جاده اصلی به ازمیغان راه خاكی وجود دارد كه در ابتدای آن به تابلوی مزار برمی خورید، این راه شما را به بقعه سید محمد ابن جعفر طیار می رساند.
در آخر باید بدانید كه اگر قصد سفر به این روستای پر از شگفتی را دارید اصلا نباید نگران انتخاب زمان سفر خود باشید چرا كه این روستا در هر چهار فصل دارای زیبایی های منحصر به فرد و جالب توجهی است، به طوری كه؛ در بهار طبیعت این روستا بسیار دلكش و جذب كننده خواهد شد همواره گردشگران زیادی را به سمت خود می كشاند در تابستان شالیزارهای ازمیغان دیدنی تر از همیشه خواهند بود و شما از بودن در این مكان هرگز احساس پشیمانی نخواهید كرد . در پاییز و زمستان نیز كه آب و هوای كویر معتدل است علاوه بر بازدید از روستا به دلیل آنكه دمای هوا به گونه ای است كه قابل تحمل و كمتر آزاردهنده است، بازدید از كویر مناسب ترین انتخاب می باشد تا بتواند سفر شما را به یكی از لذت بخش ترین گردش ها و تجربه هایتان تبدیل كند .
برای اقامت گزیدن در این روستا نیز چند انتخاب خواهید داشت كه بسته به شرایط می توانید از اقامت روستایی،هتل های موجود در شهرهای اطراف و یا كمپینگ استفاده نمایید . هم چنین توصیه میشود به هنگام سفر به منطقه ازمیغان حتما كلاه آفتابی ، عینك مناسب و كرم ضد آفتاب همراه خود داشته باشید چرا كه تابش آفتاب مستقیم است و به همین منظور به همراه داشتن لوازم ذكر شده برای آنكه سفر خوب و بی دردسری را تجربه كنید الزامی است. هم چنین برای لذت بردن بدون خستگی از تمام جاذبه های دیدنی گفته شده ، فراموش نكنید كه حتما از كفش های مناسبی در هنگام بالا رفتن از صخره ها و پیاده روی استفاده كنید .
