در این مطلب قله های كوهنوردی استان گیلان را برای صود علاقه مندان به كوه و كوهنوردی، معرفی كرده ایم تا دوستداران گردشگری و طبیعت با این مناطق آشنا شده وبتوانند با آگاهی كامل برنامه ی سفر و صعود به قله را تدارك ببینند.
قله سرك
وقتی از رشت عازم رودبار هستید به مركز شهررستم آباد كه رسیدید چنانچه در یك هوای صاف به ارتفاعات سمت راستتان خیره شوید قله ایی به شكل مخروط خواهید دید كه به قله سرك معروف است.ارتفاع این قله ۱۶۳۰ متر از سطح دریا بوده و ورودی آن از جاده شیب‌دار كنار پارك رستم‌آباد است. مسیر این قله در ابتدا فاقد شیب است ولی تقریبا از میانه مسیر، شیب تند آن، نفس‌گیر می‌شود. با این‌كه این قله ارتفاع زیادی ندارد، ولی به این دلیل كه صعود از ارتفاع پائین انجام می‌شود، صعود به این قله از لحاظ فنی در فصل زمستان معادل قله شاهمعلم ماسوله است. چشم‌انداز مسیر اطراف، چشمه و جنگل‌های متراكم مسیر، زیبایی خیره‌كننده‌ای دارد.
در سمت مقابل هم چشم‌انداز فوق‌العاده زیبای رودخانه سپیدرود، دامنه و قله درفك، درختان كاج و آرم جمهوری اسلامی بر تپه خودنمایی می‌كند. قله سرك از آن نوع قله‌هایی است كه اگر در هر فصلی از سال به آن كه یكی از زیباترین قله های گیلان است صعود كنید، زیبا و خاطره انگیز بوده و چشم‌انداز بی‌نظیرش چشم‌هایتان را نوازش می‌دهد
قله آسمانكوه
صعود به قله آسمانكوه به ارتفاع ۲۸۵۰ متر از سطح دریا جزو صعودهای فنی محسوب می‌شود و رسیدن به آن در فصل زمستان كاملا به شرایط جوی، مدیریت زمان و تیم آماده بستگی دارد.قله آسمانكوه از قله های گیلان است كه در رشته كوه البرز، بخش غربی و در ناحیه جنوب‌شرقی شهر تاریخی ماسوله قرار دارد. قله آسمانكوه از طریق یال غربی به قله لاسه‌سر و توسط گردنه اَندَرِه به قله شاهمعلم و تورشوم به ترتیب با ارتفاع ۳۰۷۰ و ۲۷۰۰ متر متصل می‌شود. این ارتفاعات كه به صورت نیم‌دایره ماسوله را احاطه كرده و دنباله كوه‌های تالش هستند تا دره سفیدرود پیش می‌رود. این مسیر مملو از تپه‌ها و دره‌های بسیاری‌ست كه شامل دو منطقه‌اند: یك ناحیه مرتفع كه بین گیلان، طارم و خلخال واقع شده و قبلا جنگل بوده است و دیگری جلگه ساحلی كه دارای خاك‌های رسوبی حاصلخیز و زمینهای زراعی گیلان است.
قله آسمانكوه یكی از قلل خط‌الراس ماسوله است. در مسیر قله آسمانكوه، تنها یك چشمه، آن هم در انتهای مسیر و نزدیكی قله وجود دارد، ولی از آن‌جا كه گاهی چشمه‌های كوهستان ممكن است خشك و یا كم آب باشند، حتما كوهنوردان باید با ذخیره آب كافی به قله صعود كنند. چشمه آسمانكوه از ذوب برف دامنه‌های ارتفاعات تامین می‌شود و تا این ارتفاع به طور طبیعی پمپاژ می‌شود
درفك
درفك یكی از زیباترین قله های گیلان و همچنین زیستگاه گیاهی و حیوانی ایران است. این قله در استان گیلان و در رشته كوه البرز مركزی، در ۲۷ كیلومتری شمال شرقی شهرستان رودبار و در ارتفاع ۲۷۳۳ متری واقع شده و تا دره سه هزار تنكابن ادامه دارد. درفك یك قله آتشفشانی خاموش است و به گفته كوهنوردان در سال ۱۳۶۹ در جریان زلزله رودبار در هم فرو ریخت و روند فرسایشی آن شدت یافت.
یك غار یخی به طول ۱۰۰ متر هم در این منطقه وجود دارد كه آب شرب مردم منطقه را هم تأمین می‌كند. این غار روی قله قرار دارد و عشایر در داخل كاسه قله با سنگ خانه ساخته‌اند و از داخل این غار كه بر اثر جمع شدن برف در زمستان تبدیل به یخچال می‌شود یخ بیرون می‌آورند و برای سیراب كردن احشام خود از آن استفاده می‌كنند.
البته اهالی می‌گویند این غار در تمام سال برف را در خود نگه می‌دارد و به همین دلیل منبع تأمین آب چوپانان منطقه است. دهانه این غار بسیار تنگ است و وارد شدن به آن بدون تجهیزات یخ‌نوردی ممكن نیست، بنابراین سعی نكنید وارد آن شوید.
چادر زدن در جنگل درفك مه غلیظ و ابرهایی كه در ارتفاعات به زیر پایتان می‌رسند سفرتان را رؤیایی‌تر می‌كنند. جالب است بدانید كه كوهنوردان زمان صعود به درفك با تابلویی چوبی مواجه می‌شوند كه روی آن نوشته شده است: «اینجا محل عبور فرشتگان است، زمین را آلوده نكنید» و بعد روی تابلو جهت فلشی به سوی قله است.
بهترین زمان صعود به این قله در فصل پاییز است، چرا كه جنگل‌های انبوه و منحصربه فرد آن با برگ‌های رنگین تماشایی، ابرهای متراكم پنبه‌ای و مه غلیظ آن منطقه، تصویری رویایی را ساخته است.
سماموس
سماموس یا قله سمام نام، مرتفع‌ترین قله مشرف به دریای و بلندترین قله استان گیلان به ارتفاع ۳۶۸۹ متر است. برای صعود به قله سماموس چند راه وجود دارد كه البته مسیر شرقی آن یعنی از روستای جواهرده و مسیر شمالی از روستای جواهردشت، بین كوهنوردان معمول‌تر است.
سماموس نزدیك‌ترین قله البرز شمالی به دریای كاسپین است. در سال ۱۳۹۸ نیز قله «سماموس» به عنوان بلندترین قله گیلان در فهرست آثار طبیعی كشور به ثبت رسید.
سماموس یكی از قله‌های دوست‌داشتنی و مطلوب كوهنوردان برای صعود است، چرا كه تجربیات بی‌نظیری را با خود به همراه دارد. در شب‌هایی كه آسمان صاف، بی ابر و مه است بر فراز این قله می‌توان تا دوردست‌های مازندران و گیلان دید و در روز هم از بندر انزلی تا نوشهر را می‌توان رصد نمود
حركت در میان دامنه‌های بكر و پوشیده از مه ارتفاعات جواهردشت، چشمه‌ای با آب گوارا و فضای بكر و آرام كوهستان، چون شهدی شیرین در گلوی كوهنوردان خسته اما پرامید است.
در نزدیكی قله سماموس، امامزاده‌ای به همین نام قرار دارد كه به نقل برخی از تاریخ‍‌نگاران همان كاركیا یحیی كیایی از شاهزادگان كیایی لاهیجان است. این امامزاده در جوار قله، مكان مناسبی است تا كوهنوردان در آن كمی استراحت كنند تا سپس با توانی مضاعف بر چكاد قله بایستند و ترانه صعود را بخوانند.
صعود زمستانی این قله از مسیر جواهرده به دلیل این‌كه بهمن‌گیر نیست، مشكلی ندارد، اما باید به خاطر سپرد كه باد شدید، برف كوبی سنگین و سرمای قله سماموس در برخی مواقع صعود را سنگین و سخت‌تر می‌كند. بنابراین صعود زمستانی یك روزه حتی در شرایط مناسب نیز پرخطر بوده و به تجربه ثابت شده كه حداقل به یك و نیم روز زمان نیاز است.
قله گدوك
قله گدوك از قله های گیلان است كه با ارتفاع ۲۸۰۰ متر از سطح دریا روی خط‌الراس ماسوله، یعنی حد فاصل دو قله آسمانكوه و دوخون قرار دارد. این كوه دارای گردنه‌ای با سنگ‌های بسیار بزرگ و زیباست. خط‌الراس لاسه‌سر، گدوك و آسمانكوه، در جنوب ماسوله، بی شك برای هر كوهنورد عاشق طبیعت، پیمایشی زیبا و به یاد ماندنی خواهد بود. مسیر عمومی صعود به قله گدوك، از جنگل و ییلاق زیبای خلیل‌دشت است.
مسیر صعود این قله، در زمستان‌ها، برف‌گیر و اغلب توام با بادهای سرد و سوزناك و در تابستان‌ها نیز بسیار گرم و سوزان است. وجود چشمه‌های پرآب و جوشان، تا ییلاق خلیل‌دشت، نیاز كوهنوردان به آب را تامین می‌كند، اما پس از ییلاق، چشمه مناسبی دیده نمی‌شود، بنابراین كوهنوردان باید از چشمه‌های قبل آب كافی ذخیره كنند. وجود كومه‌های دامداری در منطقه نیز نشان از زندگی و امرار معاش دامداران این منطقه دارد.
در صورت مناسب بودن هوا و تیم آماده به لحاظ بدنی و فنی، می‌توان ماسوله تا ییلاق را سه ساعته و ییلاق تا قله را چهار ساعته صعود كرد. اما پدیده‌های طبیعی مانند باد، باران و برف در فصول سرد و همچنین وجود گرمای طاقت فرسای در تابستان، می‌تواند این زمان را تغییر دهد
شاهمعلم
قله شاه معلم كه با نام ماسوله داغ نیز شناخته می‌شود، یكی از جاذبه‌های گردشگری طبیعی در استان گیلان به‌شمار می‌رود. ارتفاع این قله ۳۰۵۰ متر برآورد شده است. این پدیده‌ی طبیعی كه در شمال غربی ماسوله قرار دارد، در میان كوهنوردان به‌دلیل سختی مسیر و زیبایی وصف‌ناشدنی مناظر آن، از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
شاهمعلم در خط الراس ماسوله، مشرف به استان زنجان از یك‌سو و خلخال از سوی دیگر قرار دارد .
قله شاه معلم، دومین قله مرتفع گیلان پس از سماموس است. قله شاهمعلم در تمام فصول سال مملو از كوهنوردان علاقه‌مند به صعود است. بنابراین در اكثر اوقات در مسیر صعود این قله، شاهد تعداد زیادی از گروه‌های كوهنوردی داخل یا خارج استان هستیم.
صعود به قله سرسخت شاه معلم با بقیه قله‌های ماسوله، متفاوت و كمی سخت‌تر است. در صعود به شاهمعلم هرچه به سمت بالا پیش می‌رویم، احساس می‌كنیم به یال رسیده‌ایم در حالی‌كه راه بسیاری در پیش است و در واقع به یال اولیه دست یافته‌ایم.
مسیر صعود شاهمعلم بسیار زیباست. در فصل تابستان مسیر مملو از گلپركوهی است كه می‌توانید آن را بچینید و به عنوان ارمغان صعود به خانه بیاورید. از دیگر جلوه‌های تماشایی این مسیر دیدن ییلاق اولسبلنگاه است كه چون تابلویی زیبا از دور خودنمایی می‌كند.
قله گردسایه
قله گردسایه قله‌ای به ارتفاع تقریبی ۲۳۰۰ متر از سطح دریا است كه در غرب قله توریشوم ماسوله، روی خط‌الراس توریشوم به شاه معلم قرار دارد. برای صعود به این قله، سه مسیر وجود دارد: مسیر اول از قله توریشوم، مسیر دوم از آبشار دوقلو یا آبشار اشكلیت و مسیر سوم از جاده ماسوله به خلخال.
از مسیر سوم به سمت قله، پس از طی حدود ۱۵۰ متر سر پائینی، چشمه آبی دیده می‌شود كه آبش با لوله از طریق آبریزهای بالادست به آن‌جا منتقل می‌شود.
با عبور از رودخانه كوچك ابتدای مسیر و طی ادامه مسیر سراشیبی، رودخانه دیگری وجود دارد كه بزرگ‌تر و پر آب‌تر از رودخانه اولی است. پس از آن باید مسیر را به سمت بالا طی كرد كه با شیب نسبتا تندی همراه است. اگر فصل زمستان باشد، باد سرد و سوزناك با آن شیب تند جنگلی، حركت كوهنوردان را تحت شعاع قرار خواهد داد.
بعد از حدود دو ساعت و نیم پیمایش به كلبه‌های چوبی می‌رسیم كه می‌توان پس از استراحتی كوتاه و تجدید قوا برای یك صعود خوب به یكی از زیباترین قله های گیلان آماده شد. بعد از طی دو ساعت از مسیر و بالارفتن از شیبی تند توام با برف‌كوبی، دره‌ایی به عمق حدود ۲۰۰ متر وجود دارد كه باید از این دره پائین رفته و مجددا از طرف مقابل بالا آمده تا زیر صخره‌های قله گردسایه قرار گرفت
قرار گرفتن زیر صخره عظیم گردسایه حسی عجیبی دارد. گویی در حصار قدرتی بكر آرام گرفته‌ای. برای رفتن به قله دو راه وجود دارد: سمت راست و طی كردن یك نیم‌دایره به محیط حدودا ۱۰۰۰ متر و قرار گرفتن روی یال قله و یا مسیر سنگلاخی سمت چپ كه نزدیك‌تر به قله است. مناظر اطراف قله آن‌چنان زیبا و دلپذیر است كه نمی‌توان محو تماشای زیبایی‌های آن نشد، این حجم زیبایی تمام خستگی راه را كمرنگ می‌كند.
قله آسمان‌سرا
قله آسمان‌سرا از جمله قله های گیلان با ارتفاع تقریبی ۲۴۵۰ متر است كه هم از طرف رودبار و هم از سمت منجیل می‌توان به آن صعود نمود. صعود به آسمان‌سرا از سمت رودبار، از روستای گلدیان، جنب نیروگاه بادی انجام می‌شود. مسیر صعود به قله آسمان‌سرا در هر فصلی زیبا و جذاب است. حوضچه‌های طبیعی، مسیر جنگلی، دشت، مرتع و چراگاه‌ها، از جذابیت‌های این مسیرند.
صعود به این قله از سمت روستای گلدیان نیز بسیار زیبا و بكر است. دیدن قلل مرتفع قاجار، قافلان‌كوه زنجان و شاه معلم گیلان از یك‌سو و درفك و سماموس گیلان از سوی دیگر در یك روز آفتابی بر لذت این صعود می افزاید. یكی از لذت‌بخش‌ترین دیدنی‌های وجود گل زعفران در مسیر است كه جلوه‌ای خاصی به این پهنه بخشیده است.
اگر مسیر صعودتان از روستای گلدیان باشد، چند حوضچه و آبشخور دام را هم می‌بینیمد كه آب آن از چشمه یا باران تامین می‌شود.
قله كله‌قندی
كله‌قندی از جمله قله های گیلان و از كوه‌های معروف ماسوله است كه در تمام فصول سال، محل عبور انبوه كوهنوردان مشتاقی است كه این قله را برای صعود انتخاب كرده‌اند. كله قندی در ارتفاع ۲۴۸۰متر از سطح دریا واقع شده و از لحاظ شیب، گزینه مناسبی برای آمادگی كوهنوردان جهت صعود به قله‌های مرتفع‌تر است.
این قله در ارتفاعات ماسوله، در مسیر وزش باد شدید قرار دارد و حتی گاهی این باد، مانعی برای صعود كوهنوردان است. مسیر صعود به این قله از مسیر كوهبن یا دكل مخابراتی و یا ییلاق للندیز یا جنگل رویایی خلیل‌دشت انجام می‌گیرد. وجود چشمه‌های پرآب در مسیر، از مزیت‌های مسیر آن است.
در نزدیكی این قله سنگواره‌های فراوانی از نوع آمونیت دیده می‌شود كه نشان از پیشینه تاریخی این منطقه دارد. در صعود از مسیر جنگل كوهبن و دكل به این قله باید مراقب سنگ‌های ریزشی بود، مسیر قله كله‌قندی چه از سمت كوهبن و چه از سمت ییلاق للندیز، دارای چشمه های پرآب و جوشانی است كه علاوه بر زیبایی، دسترسی به آب را نیز برای كوهنوردان آسان می‌كند.
قله ناتشكوه
قله ناتشكوه یا آتش‌كوه، از قله های گیلان است كه به ارتفاع ۲۲۵۰ متر در شرق گیلان در شهرستان املش قرار دارد. این قله، پیشینه‌ای باستانی دارد. این قله و تپه‌های اطراف آن بر اساس یافته‌های باستان‌شناسان نشان از آن دارد كه از دیرباز، این منطقه، مركز یكی از تمدن‌های كهن ایرانی بوده، آتشگاه‌های موجود در ارتفاعات املش مبین آن است كه ارتفاعات املش محل سكنا و زیستگاه بخشی از تمدن دیلم بوده است.
مسیر صعود قله ناتشكوه از طریق جنگل فیاب راهی دورتر و مسیری سخت‌تر دارد. معمول‌ترین مسیر صعود كوهنوردان از «هالی‌دشت» املش است.در فصل بهار این مسیر بسیار زیبا و رویایی است. بعد از سه ساعت پیمایش عادی در كنار دامنه‌های سرسبز منطقه كه میزبان گل‌ها و شكوفه‌هاست، در میان نغمه‌خوانی پرستوها و چلچله‌ها، خود را بر روی قله می‌بینیم. بر فراز قله ناتشكوه، می‌توان قلل درفك و سماموس را به راحتی دید و از آن همه چشم‌انداز زیبا و رویایی لذت برد.
