مسجد امام حسن مجتبی (ع) اصفهان: نگینهای از معماری دوره صفوی در قلب شهر تاریخی اصفهان
مسجد امام حسن مجتبی (ع) اصفهان كه در محله خواجو و در نزدیكی پل خواجو و باغ گلها واقع شده است، یكی از مساجد تاریخی و زیبای شهر اصفهان است. این مسجد با معماری باشكوه و تزئینات كاشیكاری ظریف، از شاهكارهای معماری دوره صفوی به شمار میرود و هرساله پذیرای خیل عظیمی از زائران و گردشگران از سراسر ایران و جهان میباشد.
از جمله آثار مهم و معتبری كه در دوره اسلامی بنا شده محراب مسجد امام حسن (ع) در محله میان ده است اگرچه اغلب براین عقیده اند كه این محراب در دوران سلاجقه احداث شده است براساس مطالعات انجام شده مشخص می گردد كه این سبك معماری و گچبری خاص دوره مغول است . دقیقا نمونه كامل این محراب -البته با كتیبه ای در مورد مدح حضرت علی (ع) -در مسجد جاممع شهر اصفهان دز زمان الجاتیو (ایلخان مغول ۷۰۳-۷۱۶) ایجاد گردیده است از این رو به احتمال زیاد این محراب مربوط به سلاجقه نیست .
این محراب به عنوان قدیمی ترین اثر تاریخی موجود در شهر قمصر به صورت محراب بزرگ گچ بری زیبایی است كه شاید از عظمت و اهمیت بنای این مسجد باشد . این محراب دارای دو طاقه بزرگ و كوچك هلالی است كه روی یكدیگر ساخته شده اند و بادو كتیبه قرآنی در دو طرف آن كتیبه اول عریض تر با خط ثلث برجسته وكتیبه دوم به خط كوفی نازك وظریف ساخته شده است .
از جمله شاخصههای بارز معماری مسجد امام حسن مجتبی (ع) میتوان به موارد زیر اشاره كرد:
- صحن: صحن این مسجد یكی از وسیعترین صحنهای مساجد شهر اصفهان است و با تزئینات كاشیكاری و آجركاری زیبایی منقوش شده است. در وسط صحن، حوضی بزرگ و زیبا قرار دارد كه طراوت و زیبایی خاصی به این فضا میبخشد.
- شبستانها: مسجد امام حسن مجتبی (ع) دارای چندین شبستان است كه هر كدام با تزئینات و معماری خاص خود از یكدیگر متمایز میشوند. از جمله مهمترین شبستانهای این مسجد میتوان به شبستان اصلی، شبستان زنانه و شبستان گرمخانه اشاره كرد.
- گنبد: گنبد اصلی مسجد امام حسن مجتبی (ع) یكی از بزرگترین گنبدهای شهر اصفهان است و با كاشیهای فیروزهای رنگ تزئین شده است. این گنبد از نظر معماری و زیبایی، یكی از شاخصههای بارز این مسجد به شمار میرود.
- منارهها: این مسجد دارای دو مناره بلند و باشكوه است كه بر زیبایی و شكوه آن میافزایند. منارههای مسجد امام حسن مجتبی (ع) با كاشیهای رنگی تزئین شدهاند و از دور نمایان هستند.