این غار در روستای روپس دهستان تمین در بخش میرجاوه شهرستان زاهدان قرار دارد. در ۲۰ كیلومتری روستای تمین در دامنه ارتفاعات مشرف به روستا، یك حفره وجود دارد كه در آن یك نمونه از گورستانهای منحصر به فرد دوران اسلامی به نام گورستان هفتاد ملا قرار گرفته است و حدوداً ۵۰ متر مربع مساحت دارد. قبرهای این گورستان به صورت پلكانی ایجاد شدهاند.این قبرستان ۸۰۰ ساله متعلق به دوره اسلامی است و از جاذبههای توریستی شهرستان میرجاوه به شمار میرود. این قبرستان تاریخی در دل كوهی كم ارتفاع از جنس ماسه سنگ در ناحیهای كوهستانی در حوزه طبیعی كوهستانی دامنههای شمالی تفتان واقع شده و دارای آب هوایی معتدل است. محدوده اثر را كوههای متعددی در برگرفتهاند، بستر رودخانه «روپس» در ۲۰ متری شمال این اثر واقع شده و باغات میوه از جمله گردو در حاشیه این رودخانه ایجاد شدهاند، پوشش گیاهی منطقه علاوه بر باغات میوه محدود است به بوتههای خودرو و درختچههای جنگلی. بازدیدكنندگان زیادی از مكانهای مختلف استان و كشور از این قبرستان بازدید میكنند.
معماری قبرستان
قبرستان هفتاد ملا زاهدان مانند سایر آثار باستانی موجود در روستای تمین، در دل صخرهها به وجود آمده و مردم باستان حفرهای بزرگ را در دل یك صخره ایجاد كردهاند و برای ساخت قبور از سبك معماری مقبره كورش الهام گرفتهاند. مساحت قبرستان بیش از ۵۰۰ مترمربع است و به شكل كمانی در بخش شرقی روستای «روپس» در سینه كوه واقع شده است. قبرها همیشه در سایه قرار دارند و به همین علت از گزند باد و باران در امان ماندهاند. ۱۰۰ سال پیش، دو ستون سنگی بزرگ نیز در مقابل این حفره بوده كه در حال حاضر، تخریب شده است.
قبور قبرستان هفتاد ملا زاهدان به شكل مستطیل بوده و دو طرف آن به وسیله خشت خام بالا آورده شده و اجساد را داخل آن قرار میدادند. این قبور را به صورت مسطح ساختهاند. بر روی هر كدام از قبور هشت سوراخ تعبیه شده كه هوا از داخل آنها عبور میكند. روی دیوارهای قبور قبرستان، از رنگ قرمز استفاده شده كه نوعی خاك در این منطقه است. اقوام مردگان به وسیله این خاك تزییناتی را روی قبور به وجود آوردهاند.
در مورد وجود این مقبره و محل به خاطر اینكه تاریخ واقعی و رمز و رازهای آن هنوز مشخص نشده، مردم افسانههای مختلفی را بیان میكنند. دو روایت در مورد قبرستان هفتاد ملا وجود دارد، اول اینكه پس از ورود اسلام به این منطقه موبدان زرتشتی به این مكان پناه بردند و در همان مكان پس از مرگ دفن شدند كه با توجه به معماری قبرها قابل قبول است و روایت دوم اینكه این منطقه در مسیر رودخانه قرار داشته و مردم برای در امان ماندن مردگان خود از سیلابها، آنها را در ارتفاعات بلند دفن میكردند كه موقعیت جغرافیایی منطقه بیانگر این موضوع نیز هست.
قبرستان هفتاد ملا زاهدان در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۳۸۲۶ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسیر دسترسی
اگر تصمیم به بازدید قبرستان هفتاد ملا زاهدان دارید باید به شهرستان زاهدان در استان سیستان و بلوچستان سفر كنید و از زاهدان در ۶۳ كیلومتری روستای میرجاوه در شرق زاهدان، نزدیك روستای تمین بروید. از زاهدان با ماشین باید به سمت روستا حركت كنید.

