پل كوریجان: شاهكاری از معماری دوره صفوی در گذر زمان
مقدمه
در میان انبوه آثار تاریخی و باستانی ایران، پل كوریجان همچون نگینی درخشان در شهرستان كبودرآهنگ استان همدان می‌درخشد. این پل كه به دوره صفویه (قرن یازدهم هجری قمری) نسبت داده می‌شود، با معماری باشكوه و تزئینات منحصر به فرد، از جمله شاهكارهای مهندسی و هنر ایرانی به شمار می‌رود.
موقعیت جغرافیایی
پل كوریجان در 22 كیلومتری شمال همدان و در مسیر جاده همدان - تهران، بر روی رودخانه قره‌چای احداث شده است. این پل در روستای كوریجان و در میان دشت حاصلخیز كبودرآهنگ واقع شده و از دور با قوس‌های بلند خود به وضوح قابل مشاهده است.
معماری
پل كوریجان با 9 دهانه آجری به صورت طاق جناغی احداث شده و طول آن به 140 متر می‌رسد. مصالح اصلی بنا آجر و سنگ بوده و تزئینات آن شامل كاشی‌كاری معرق در برخی از قسمت‌ها، و نیز سنگ‌تراشی‌های ظریف بر روی سرستون‌ها است.
بلندی پایه‌های پل تا سطح آب رودخانه حدود 12 متر است و عرض آن نیز در حدود 6 متر متغیر است. در بخش میانی پل، دو سكوی نسبتاً بزرگ تعبیه شده كه محل استراحت و تماشای مناظر اطراف برای مسافران بوده است.
تاریخچه
پل كوریجان در دوره صفویه و همزمان با اوج شكوفایی معماری این سلسله در ایران احداث شده است. این پل در مسیر یكی از راه‌های تجاری مهم بین همدان و تهران قرار داشته و از اهمیت زیادی در رونق اقتصادی منطقه برخوردار بوده است.
در طول دوران قاجار و پهلوی، مرمت‌هایی جزئی بر روی پل كوریجان صورت گرفته است. با این حال، این بنا به واسطه استحكام و كیفیت ساخت، تا به امروز پابرجا مانده و همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ارزش تاریخی و فرهنگی
پل كوریجان به عنوان یكی از نمونه‌های برجسته معماری پل‌سازی در دوره صفویه، از نظر تاریخی و فرهنگی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. این پل همچنین از نظر مردم منطقه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و به عنوان یكی از نمادهای هویت و تاریخ این سرزمین شناخته می‌شود.
ثبت ملی
پل كوریجان در تاریخ 25 اسفند 1379 با شمارهٔ ثبت 3248 به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
وضعیت كنونی
پل كوریجان در حال حاضر در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارد. در سال‌های اخیر اقداماتی برای مرمت و بازسازی این بنا صورت گرفته و بخش‌هایی از آن از جمله پایه‌ها و سكوها مرمت شده است. با این حال، با توجه به قدمت و ارزش تاریخی این پل، نظارت و مراقبت مستمر برای حفظ و نگهداری آن ضروری است.
جاذبه‌های گردشگری
علاوه بر پل كوریجان، جاذبه‌های گردشگری دیگری نیز در اطراف این مكان وجود دارد كه از جمله می‌توان به روستای تاریخی كوریجان، تپه‌های باستانی موجود در منطقه، و نیز دشت حاصلخیز كبودرآهنگ اشاره كرد.
مسیر دسترسی
برای دسترسی به پل كوریجان می‌توان از طریق جاده همدان - تهران به سمت شمال غربی حركت كرد و پس از طی حدود 22 كیلومتر، به این بنا رسید.
