كتیبه آقاجان بلاغی اسدآباد

كتیبه آقاجان بلاغی اسدآباد: یادبودی از سد تاریخی در گذر زمان

در میان دره‌های بخش غربی كوه منفرد آلمابلاغ، كه از مناطق كوهستانی و صعب‌العبور و برف‌گیر كشور به شمار می‌رود، بقایای سد و كتیبه‌ای تاریخی به نام كتیبه آقاجان بلاغی واقع شده است. این اثر تاریخی، حد فاصل روستاهای چارق و آقاجان بلاغی در میان تنگه‌های موازی و قله‌های پربرف قرار دارد و یادگاری از دوران شكوه و عظمت سدسازی در ایران به شمار می‌رود.

كتیبه آقاجان بلاغی مربوط به بنای یك سد در اسدآباد می‌باشد كه در ۱۵ كیلومتری شمال غرب اسدآباد در نزدیكی روستای آقاجان بلاغی قرار گرفته است. این سد در دوران صفویه در قسمتی از رودخانه دربند رود احداث شده بود كه به مرور زمان از بین رفته ولی كتیبه روی صخره كوهستانی همچنان باقی مانده است. متن حك شده بر روی تخته سنگ قطعه شعری به خط ثلث است كه به صورت برجسته حكاكی شده است. طبق مصرع آخر شعر، تاریخ احداث اثر بر اساس حروف ابجد سال ۹۵۷ هجری قمری می‌باشد.

تاریخچه كتیبه آقاجان بلاغی:

كتیبه آقاجان بلاغی بر روی تخته سنگی بزرگ حجاری شده و قدمت آن به دوره صفویه می‌رسد. این كتیبه به خط ثلث نگاشته شده و شامل شعری موزون در وصف بنای سد و تاریخ ساخت آن است.

بر اساس مطالعات انجام شده، متن كتیبه به شرح زیر است:

"حاكم ملك حسین خان سولاق ساخت سدی برروی این ایلاق هاتــــفی گفت پـــی تاریخش بسته سدی چون بند سكندر"

همانطور كه از متن كتیبه پیداست، این سد به دستور حسین خان سولاق، از حاكمان محلی در دوره صفویه، احداث شده است.

اهمیت تاریخی كتیبه آقاجان بلاغی:

كتیبه آقاجان بلاغی از چند جهت از اهمیت بالایی برخوردار است:

• ارزش تاریخی: این كتیبه سند معتبری از دوران صفویه و شكوه و عظمت سدسازی در آن دوره به شمار می‌رود.
• ارزش ادبی: متن كتیبه به خط ثلث و با نظم و نگارش زیبایی نگاشته شده و از نظر ادبی نیز حائز اهمیت است.
• ارزش فرهنگی: این اثر تاریخی بخشی از هویت و فرهنگ منطقه اسدآباد به شمار می‌رود و می‌تواند به عنوان جاذبه‌ای گردشگری مورد توجه قرار گیرد.

وضعیت كنونی كتیبه آقاجان بلاغی:

متاسفانه، از سد آقاجان بلاغی در گذر زمان اثری باقی نمانده است و تنها كتیبه سنگی آن بر جای مانده است. این كتیبه نیز در معرض فرسایش و تخریب ناشی از عوامل طبیعی و انسانی قرار دارد.

ضرورت حفاظت از كتیبه آقاجان بلاغی:

با توجه به ارزش‌های تاریخی، ادبی و فرهنگی كتیبه آقاجان بلاغی، حفاظت از آن از اهمیت بالایی برخوردار است. اقداماتی مانند مرمت و بازسازی كتیبه، نصب حفاظ فیزیكی برای جلوگیری از تخریب، و معرفی و شناساندن این اثر تاریخی به مردم می‌تواند در حفظ و صیانت از آن موثر باشد.

كتیبه آقاجان بلاغی، یادگاری از دوران شكوه و عظمت سدسازی در ایران است كه باید با حفظ و حراست از آن، هویت و تاریخ این سرزمین را برای نسل‌های آینده به یادگار گذاشت.