شهر مرگنلر مركز بخش قره قویون شهرستان شوط در استان آذربایجان غربی در كشور ایران است.این شهر دومین شهر شهرستان شوط است.این شهر بر اساس مصوبه هئیت دولت در آذرماه سال ۱۳۸۶ از روستا به شهر ارتقا یافت و بزرگراه بازرگان-تبریز از وسط این شهر عبور می كند.این شهر بدلیل قرار گرفتن در دروازه منطقه آزاد تجاری-صنعتی ماكو و مجاورت فرودگاه ماكو از موقعیت بسیار مهم اقتصادی و ارتباطی برخوردار است.مرگن در تركی قدیم به معنی كماندار است. الهه مرگن از خدایان تركان باستان بوده و سوار بر اسب سفید و تیر و كمان داشته است.زبان رایج در این شهر تركی آذربایجانی است.دین مردم این شهر اسلام و از اهل تشیع تشكیل شده است.
آنچه بر ما آشكار است ایل قره قویون جزو اتحادیه ی تركان آذربایجان بوده كه دارای پیشینه ی تاریخی غنی و نقش آفرینی در آذربایجان بلكه در كل ایران دارد كه متاسفانه به دلایلی تا به حال زیاد مورد توجه واقع نشده است.تاریخ مكتوب این ایل همزمان با ظهور طایفه ی اق قویونلو و جنگ و جدال این دو طایفه ی جنگ آور ترك بر سر تصاحب قدرت و فرمانروایی مطلق در منطقه آغاز می شود.
قره قویون به معنی گوسفند سیاه و قره قویونلو به معنای دارندگان گوسفند سیاه است كه خود بحث مفصلیست در مبحث وجه تسمیه. بر خلاف تحقیقات پیشین در مورد این نامها كه خواسته اند عبارت قره قویونلو را با نام قره قویان تعویض و تحریف نمایند(قره قویان به معنی كسی كه لباس و یا عمامه ی سیاه بر تن و سر بپوشد)بنده عبارت قره قویون را ارجح دانسته و به دلایلی كه ذكر خواهم نمود به این نام (قره قویون )خواهم پرداخت.
عباراتی چون قره قویون.اق قویون.وغیره ریشه در توتم پرستی تركان باستان داشته و بزرگترین وجه تمایز قبایل ترك با قبایل دیگر احترام و پرستش عناصر طبیعت و همچنین حیواناتی كه به هر صورت زندگی خود را مدیون وجود انها می دانسته اند بوده است.عبارت قره قویون را نمی توان در مورد این قوم به معنای عام ان كه همانا دارندگان گوسفندان سیاه است به كار برد چون به طور طبیعی و حتم اینان دارای گوسفند سفید نیز بوده اند ولی این علامت را به عنوان نماد و توتم مورد علاقه ی خود به كار می بسته اند . قره قویونلو ها سلسله ای از حكمران های تركمن بودند كه برای مدت نزدیك به یك سده بر مناطقی از غرب و شمال غرب ایران فرمانروایی می كردند.این قوم ابتدا دست نشاندگان سلسله ی مغولی جلایری در تبریز و بغداد بودند.اما در سال ۱۳۷۵ میلادی درست ۶۳۷ سال پیش قره یوسف رهبر قره قویونلو ها در پی شورشی بر علیه جلایری ها استقلال خود را اعلام و كنترل اذربایجان .موصل.و بفداد را به دست گرفت.با روی كار امدن تیموری ها دوره ی افول قره قویونلوها فرا می رسدو در حوالی سال ۱۴۰۰ میلادی .۶۱۰ سال پیش قره یوسف از لشگر تیمور لنگ شكست خورده و به مملوكان مصر پناهنده می شود . قره یوسف ۶ سال در دربار مملوكان به صورت مهمان اقامت گزیده و بعدها با حمایت مصریان دوباره در سال ۱۴۰۶ میلادی.كنترل تبریز را به دست می گیرد.با قدرت یافتن دوباره ی قره قویونلو ها این دولت شیعی مناطق نفوذ خود را از اذربایجان به خوزستان.كرمان.فارس و هرات بسط داده و دولت قدرتمندی را پایه ریزی می نمایند.در كل چهار شاه مقتدر سلسله ی قره قویونلو را اداره كرده اند كه به ترتیب قره محمد.قره یوسف.قره اسكندر و جهانشاه كه نسبت به بقیه شاهان سلسله اشتهار بیشتری در تاریخ دارد.(دانشنامه ی ایرانیكا).برگرفته از وبلاگ سپهبد
