حسینیه خان گناوه

حسینیه خان مربوط به دوره قاجار است و در بندر ریگ در شهرستان گناوه در استان بوشهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۰۸ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. حسینیه خان در حدود ۲۰۰سال قبل و در زمان خانعلی خان گپ، توسط زنی به نام حاجیه خورشید با اهداء منزل شخصی خود به حسینیه بنیان نهاده شد. پس از حاجیه خورشید، خانعلی خان و بعدها حیدر خان و فرزندانش اله كرم خان بانی و متولی حسینیه بوده‌اند». حسینیه خان بندرریگ از قدیمی و زیباترین حسینیه های این استان است كه نیاز به محافظت و نگهداری بیشتری دارد. قدیمی ترین كتاب ریاض خوانی مربوط به ۲۵۰ سال پیش و چاپ بمبئی است كه در حسینیه خان این شهر نگهداری می شود.
آیین های زیبای بندرریگ از جمله نمایش تعزیه روز عاشورا قابلیت معرفی به سراسر كشور و ثبت ملی را دارد. مردم بندرریگ از سالیان دور به هنرهای آیینی و آواهای محرم و صفر از جمله تعزیه و ریاض خوانی علاقه خاصی داشته كه تاكنون نیز تداوم دارد. تعزیه در این بخش منحصر به فرد و بر پایه تك گویی است كه برخلاف تعزیه هایی كه در سراسر كشور اجرا می شود موافق خوانی و مخالف خوانی ندارد. اتوجه به تك گویی تعزیه خوانان و شخصیت های جداگانه اجرا كننده، هماهنگی و پیوستگی خاصی در تعزیه این بندر برقرار است. آواهای ریاض خوانی نیز در این بندر میراثی ناملموس و اصیل از گذشته های دور است كه به شیوه ای متفاوت از استان بوشهر برگزار می شود. حدود ۲۵۰ نوای خاص ریاض خوانی وجود دارد كه بخشی از آن در این بندر از دیرباز در ایام محرم و صفر قرائت می شود. نمایش تعزیه در بندرریگ قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد.