از دیدنی های استان مازندران و شهرهای زیبای آن، روستا های سرسبز این دیار می باشد كه قصد داریم به معرفی یكی از این روستا به نام روستای كالج بپردازیم. روستای كالج از توابع بخش مركزی شهرستان نور در استان مازندران است. این روستا در دهستان میان‌بند قرار دارد. این روستا از دو محله به نام های بالامحله كه به سلارمحله یا سالارمحله هم مشهور است و پایین محله كه به كلاگرمحله شناخته می شود، تشكیل شده است.
روستای كالج در ۳۵ كیلومتری شهر رویان و ۴۰ كیلومتری شهر نور قرار دارد و برای رسیدن به این روستا، باید جاده جنگلی و كوهستانی نور به بلده كه به جاده (آبشار) آب پری مشهور است را در پیش گرفت و پس از گذر از آبشار آب پری و همچنین آبشار حرام او، به مقصد رسید.این روستا در دهستان میان‌بند قرار دارد و براساس سرشماری مركز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن نفر (خانوار) بوده‌است.
امروزه این روستا برخلاف گذشته‌اش، سكنه دائم ندارد و تنها در روزهای تابستان كه هوای نور و رویان بسیار گرم و شرجی است، اهالی به خانه‌ها و ویلاهای‌شان در كالج پناه می‌آورند تا شب سرد تابستانی را زیر پتو و لحاف بگذرانند.
پیشینه این روستا دست‌كم تا هفت سده پیش می‌رسد؛ زمانی كه در سال ۷۴۳ هـ.ق. امیر وجیه‌الدین سربداری در جنگ با پادوسپانان -پادشاهان محلی این منطقه- شكست خورد، دستگیر و كشته شد و نهایتاً جسدش در نزدیكی «كالج‌رود» به خاك سپرده شد. در بحرالانساب نوشته محمدعلی گلپایگانی نیز اطلاعاتی بسیار اغراق‌آمیز و غیرمستند درباره شكوه كالج در گذشته نوشته شده است. در گورستان قدیمی این روستا سنگ قبرهایی با خط كوفی بوده كه برخی اهالی به آنها «گبری» می‌گویند و معتقدند متعلق به زردشتی‌ها بوده است. مهمترین شخصیت سیاسی برخواسته از این روستا، سالارفاتح است كه در فتح تهران به دست مشروطه‌خواهان نقش به‌سزایی داشت. از میان چهره‌های مذهبی این روستا نیز می‌توان به شیخ تقی مجتهد كلاگر اشاره كرد كه از روحانیون اواخر قاجار و جد پروفسور پیروز مجتهدزاده است.
كالجیها در گذشته برای رفتن به تهران از راهی استفاده می‌كردند كه امروزه به طور كامل متروكه شده و به جز كوهنوردان، كسی آن را نمی‌پیماید. این راه از بلده و یالرود، پس از گذشتن از چند كوه و تپه به فشم و لواسان می‌رسید كه البته در زمستان به دلیل سرما و برف، كسی از آن استفاده نمی‌كرد.
كاروانسراهایی در این راه ساخته شده بود كه هنوز آثاری از آنها باقی مانده است.
بیشتر افراد بر این باورند كه كالج از «كاله» گرفته شده كه در گویش مازنی هم به معنای منطقه سكونت است و هم به معنای پستان گاو شیرده. «ج» انتهای این واژه نیز برای انتساب است كه در بسیاری از روستاهای این منطقه دیده می‌شود.
در این روستا چندین امامزاده و مكان مقدس مذهبی وجود دارد. امامزاده «احمد و مختار» مشهورترین‌شان است. امامزاده «طاهر و مطهر» نیز در این روستا است. همچنین بر روی كوه روبروی این روستا زیارتگاهی به نام «حلیمه خاتون» وجود دارد كه دسترسی به آن نیاز به یك كوهنوردی نفس‌گیر یك ساعته دارد.
در گورستان قدیمی این روستا سنگ قبرهایی با خط كوفی بوده كه برخی اهالی به آنها «گبری» می‌گویند و معتقدند متعلق به زردشتی‌ها بوده است. مهمترین شخصیت سیاسی برخواسته از این روستا، سالارفاتح است كه در فتح تهران به دست مشروطه‌خواهان نقش به‌سزایی داشت. از میان چهره‌های مذهبی این روستا نیز می‌توان به شیخ تقی مجتهد كلاگر اشاره كرد كه از روحانیون اواخر قاجار و جد پروفسور پیروز مجتهد زاده است.
در كنار كشاورزی و دامداری كه تقریباً در همه روستاهای ایران رایج بود، در كالج اهالی پایین‌محله به كوزه گری هم می‌پرداختند و به واسطه اینكه شغل بیشترشان كوزه گری بود، پایین‌محله را به كوزه‌گرمحله یا كلاگر محله كه همان معنا را می‌دهد می‌نامیدند. ساخته‌های سفالی این محله به شهرها و روستاهای اطراف برده و فروخته می‌شد
جاهای دیدنی روستای كالج
در این روستا چندین امامزاده و مكان مقدس مذهبی وجود دارد. امامزاده «احمد و مختار» مشهورترین‌شان است. این امامزاده گاهی به‌صورت احمدمختار و گاهی به صورت احمد و مختار تلفظ می‌شود و برای همین هنوز كسی نتوانسته با قطعیت درباره تعدادشان حرفی بزند. حتی برخی اهالی از امامزادگان «احمد و محمود و مختار» در اینجا حرف می‌زنند. بنای قدیمی این امامزاده كه كاهگلی و به‌صورت اتاقی با درازای تقریبی ۱۵، پهنای ۶ متر و دارای سقف شیروانی بود تخریب و بنایی جدید به سبك سایر امامزاده‌های كشور با گنبد طلایی در حال ساخته شدن است. امامزاده «طاهر و مطهر» نیز در این روستا است و نامش همان مشكل و مسئله را دارد؛ یعین برخی آنرا طاهرِ مطهر و برخی طاهر و مطهر می‌نامند. همچنین بر روی كوه روبروی این روستا زیارتگاهی به نام «حلیمه خاتون» وجود دارد كه دسترسی به آن نیاز به یك كوهنوردی نفس‌گیر یك‌ساعته دارد. امامزاده ابوطالب روستای دینكوه، امامزاده جعفر روستای پِس‌پِرِس، سیده خانم روستای كپ و همچنین امامزاده بیژن روستای كپ (كه چند سالی است بحثهایی درباره امامزاده بودنش مطرح است) نیز جزو زیارتگاه‌هایی است كه اهالی این روستا به آنها ارادت دارند. باور به این امامزاده‌ها در حدی است كه چنانچه شكاری به آنها پناه می‌بُرد، كسی جرأت شلیك به آن حیوان را نداشت. همچنین اهالی این روستا می‌گویند سید شیرسوار از روستای ناتل تا اینجا سوار بر شیر می‌آمد تا قرآن آموزش بدهد و برگردد. همچنین به شخصی به نام سید حسین حسینی باور داشتند كه در هنگام نماز، انگشتری از غیب به وی رسید و آن انگشتر بر هر درد بی‌درمانی دوا بود. به همین دلیل او «سید انگشتری» می‌نامیدند.
آداب و رسوم روستای كالج:
از مهمترین مراسم سالیانه خاص این منطقه می‌توان به «نرزما شو» و نیز «سیزده‌تیرماشو» اشاره كرد كه زمان‌شان بر اساس گاه‌شماری تبری مشخص می‌شود. نرزما شو اكنون در آغاز تیرماه و سیزده‌تیرماشو در اوایل آبان برگزار می‌شود. همچنین هرگاه بارندگی زیادی صورت می‌گرفت، رسمی در این روستا به نام «مم‌ممه‌شو» وجود داشت كه پیرزنی یك سه‌پایه فلزی بر سر می‌گذاشت و توی كوچه‌های روستا می‌گشت و همینطور كه با انبر گل‌های جلوی خانه‌ها را به هم می‌زد می‌گفت: «تیل پِشپِشو كمِّه؛ مَم مَمِه شو كِمِّه» و اهالی خانه‌ها هم به او هدایایی می‌دادند كه عمدتاً غذایی بود و همه اینها به امامزاده احمد و مختار روستا اهدا می‌شد، به این طریق درخواست بند آمدن باران می‌كردند.
