روستای نژو در شمال غرب شهرستان بانه،واقع در بخش مركزی و فاصله ۱۲ كیلومتری شهرستان قرار گرفته است.آثار تاریخی آن در شرق روستابه نام شاركون كه فقط كوزه های برزگ و كوچك گلی كه داخل بعضی از آنها زغال پیدا می شود باقی مانده است كه آن هم در طول زمان به دلیل كشت و عملیات كشاورزی كم كم از بین رفته است.
در سراسر خاك روستا لوله های گلی به ضخامت حدود ۱۰ سانتیمتر با قابلیت آبرسانی لوله های۱/۳پیدا می شود و در تمام زمین های روستا چه مزارع و چه دامنه كوهها از این لوله ها می توان یافت.
اما مهمترین اثر باستانی روستا قلعه ای است كه در غرب روستا،در حد فاصل روستاهای سیوچ میرآباد علیا و نژو قرار گرفته است.در اطراف این قلعه كه با نام محلی (قه لای نژو) معروف است چشمه های آب فراوانی وجود دارد كه باعث می شود تعداد زیادی از دوستداران طبیعت و مردم منطقه برای گشت و گذار و بازدید به آنجا بروند. بنا به گفته ساكنان این روستا،قدمت این قلعه به پیش از اسلام بر می گردد و با توجه به اینكه مقبره هایی كه در این ناحیه موجود است به طرف بیت المقدس كنده شده اند این قول به نظر صحیح می رسد.
عدم توجه و سهل انگاری در نگهداری این قلعه باعث شده است تا شكل اصلی قلعه در اثر حفاری ها غیر مجاز كه توسط افراد سودجو، انجام گرفته است از بین برود و تنها آثاری كه از آن می توان دید حصار قلعه در دامنه آن است كه با سنگهای بزرگ و تراشیده جلوه عظیمی به ان داده است و هنوز قسمتهایی از آن را می توان دید.
خرابه قلعه هم شامل دو قسمت است كه به وسیله یك سنگ بزرگ به عنوان پل به هم مرتبط شده است.این قلعه دارای یك حوض آب بوده است كه از ساروج ساخته شده است و در چند سال قبل به كلی تخریب شده است و چیزی از ان باقی نمانده است.
ساكنان روستا به تخت سنگ بزرگی كه در غرب قلعه قرار دارد اغلی بگ می گویند گویا اغلی بگ نام پهلوانی بوده است كه ساكن آنجا بوده است و در هنگام لشكر كشی اعراب،در دشت میر آباد به آنها شبیخون زده است و تعداد زیادی از آنها را كشته است تا اینكه شبی گرفتار كمین اعراب می شود و…
گفته می شود جمله ی الاكراد من الجن (كردها از جنیان هستند) به خاطر شبیخون زدن های الغ بیگ گفته شده است.
در جنوب این روستا و در فاصله بین شوی و نژو یك سد باستانی (آبگیر) وجود داشت كه دارای قدمت زیادی بود.دیواره های ساروجی این سد تا این اواخر هم موجود بود اما در حدود ۱۷-۱۸ سال پیش قرار شد تا طی یك پروژه عظیم،در محل سد باستانی یك سد جدید برای تامین مصرف آب كشاورزی و آشامیدنی شوی احداث شود و در جریان عملیات خاك برداری، دیواره های ساروجی این سد باستانی تخریب شد.اما پس از صرف مدت زمان و هزینه بسیار قابل توجهی، به دلایلی كه هرگز برای مردم منطقه روشن نشد عملیات احداث این سد متوقف شد و تنها چیزی كه عاید مردم منطقه شد تخریب دیواره های سد باستانی بود.
علاوه بر اینها طبیعت زیبای این روستا در بهار و تابستان باعث شده است كه در سالهای اخیر خیل عظیم مردم از شهر برای سپری كردن ساعاتی در دامان طبیعت، به مراتع و سبزه زار های این روستا بیایند.بیشتر مردم این روستا به كار كشاورزی مشغول هستند و همانند دیگر روستا های ایران،جوانان سعی در مهاجرت به شهر های دیگر را دارند اما هنوز كسانی هم از آنها هستند كه با كشاورزی،سعی در تامین زندگی خانواده خود دارند.
