با سفر به استان فارس و رفتن به شهر زیبای گراش، می توانید از جاذبه های تاریخی این شهر دیدن كنید.یكی از این جاذبه های تاریخی مسجد آخوند شهر گراش است.مسجد آخوند یكی از قدیمیترین مسجدهای به جامانده در محله ناساگ شهر گراش می باشد.مسجد آخوند گراش در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
قدمت مسجد آخوند:
این مسجد از جمله مسجد های قدیمی گراش به شمار می رود و با توجه به صحبتهای افراد ساكن در محل و نیز كتیبه ای كه بر بالای محراب مسجد موجود است، تاریخ این بنا به زمان نادرشاه افشار میرسد.تاریخ بنای مسجد آخوند گراش با توجه به تاریخ مذكور در سنگ نوشته ی موجود در مسجد سال (۱۰۴۵ ه.ق) میباشد.
این مسجد توسط شیخ عبدالحسین و برادرش شیخ محمد باقر، بنا شدهاست. مسجد آخوند دارای دو سنگ لوح میباشد یكی مربوط به بنای مسجد كه سال ساخت این بنا با توجه به تاریخ ذكرشده درنوشته سال ۱۰۴۵ ه.ق) بوده و توسط حاج زینل آخوند و پسرش ابراهیم بنا شدهاست. سالن این بنا، دارای طاقهای تیزه دارای است كه بر روی چهارستون حمال در چهار بر آن قرار گرفتهاست و در چهار ضلع سالن طاق نماهایی در مقابل هر كدام از طاقها ساخته شدهاست. شبستان مسجد نیز دارای چهارستون دایرهای شكل با طاقهای هلالی در جهت شرقی، غربی و سقفی هلالی شكل است و حیاط آن در جهت شرق بنا ساخته شدهاست.
این بنا شامل: سالن اصلی، حیاط و شبستان است.
فضای داخلی مسجد آخوند:
این مسجد به شیوه شبستانی حیاطدار و بدون ایوان ساخته شدهاست. تاق های سردر ورودی و نیز تاق های نما از نوع شاه عباسی كار شده است و به خوبی نمایانگر معماری افشاریه می باشد.
ارتفاع آسمانه (سقف) مسجد در شبستان اصلی قبل از مرمت بیشتر بودهاست كه به دلیل خنكی و كوران هوا این امر انجام میشده ولی بعد از مرمت ارتفاع آسمانه را پایینتر آوردهاند.
بار سقف نیز بر روی چهار عدد ستون انتقال داده میشود كه مقطع این ستونها قبل از مرمت چهارگوش و بعد از مرمت به صورت دایره تغییر پیدا كرده است.
این مسجد دارای دو محراب، یكی در شبستان اصلی و دیگری در زیرزمین میباشد، كه بر بالای محراب اصلی كتیبهای سنگی نقش بسته است كه ساخت این مسجد را به دوره نادرشاه افشار میرساند. تاقهای فضای شبستان اصلی از نوع تیزهدار و شاه عباسی است.
در قسمت شمالی شبستان اصلی نیز دری زیبا و چوبی قرار دارد كه به انباری وصل میشود. دسترسی به شبستان زمستانه مسجد یا زیرزمین از طریق پلههایی با ارتفاع زیاد است كه این امر مطمئناً مشكلی در جهت رفت آمد مردم به وجود میآوردهاست.
ارتفاع آسمانه (سقف) شبستان زیرزمین یا شبستان زمستانه مسجد به دلیل خنكتر بودن در فصول گرم سال و گرمتر بودن در فصول سرد سال كمتر از شبستان اصلی است.
آسمانه این شبستان نیز از تاق گهوارهای استفاده شدهاست، بر عكس آسمانه شبستان اصلی كه تخت بودهاست.
مرمت مسجد آخوند گراش:
در سال ۱۳۹۴ طی بازدید كارشناسان اداره كل میراث فرهنگی فارس اعلام گردید مرمت این مسجد غیراصولی بوده و نیاز به مرمت اصولی دارد. آسمانه شبستان اصلی بعد از مرمت از تیرچه بلوك استفاده شده است كه به گفته هیئت امنا مسجد، قبل از مرمت آسمانه آن از تنه درخت نخل بوده است.بنابراین هم اكنون مسجد آخوند گراش مرمت و بازسازی شده است.


