آبشار و پارك كوهستانی تقرچه در مركز شهر سمیرم و در سینه كوه، منطقه ای بی بدیل را آفریده است تا چشم انداز بی نظیرش كه كل شهر را زیر سلطه خود دارد با صدای آبشارهای زیبایش خستگی را از تن رهگذران بیرون كند. آبشار و پارك كوهستانی تقرچه كه از هر طرف شهر به چشم می خورد و در سینه كوهی با ارتفاع حدود ۷۰۰ متر قرار گرفته و با خود قسمتی از تاریخ سمیرم را به یدك دارد كه گواه این ادعا بدون شك دست كندهای زیبایی است كه در دل كوه تراشیده شده است تا در آن زمان خانه عده ای باشد. آبشار و پارك كوهستانی تقرچه با درختان بزرگی كه سایه فراوان آنان می تواند گردشگران را از گرمای تابستان نجات دهد. تقرچه كه به گفته برخی قدیمی ها بدلیل موقعیت عالی آن محل استقرار طایفه قراچه بوده و اسم آن از تخت قراچه آمده. تخت قراچه ( تخت سیاه ) یعنی محلی كوچك با صخره‌هایی سخت كه قسمتی از پهنه سنگی كوه در میان محله های پایین سمیرم و محله قلعه در بلندای این شهر است. بقایای غارها و كنده كاری‌ها نشان می‌دهد كه این منطقه از گذشته سكونتگاه و بازاری مهم برای دامداران و كشاورزان این منطقه بوده است. این مكان از زمان اقوام ‘كاسی ها’ و ‘اوراتورها’ بعنوان محل سكونت انسان هایی بوده كه خانه های صخره ای در دل سنگ ها داشتند. وجود رودخانه و آبشارهای فصلی، پوشش گیاهی مناسب، غارها و پناهگاه‌های صخره ای با سازه آهك و همچنین آثار به جای مانده از آسیاب‌های سنگی قدیمی، معبد زرتشت كه در زمان حاضر به قدمگاه تبدیل شده و میل‌های سنگی زمان ساسانیان، حمام و مسجد ‘كمال الملك ووزیر سمیرمی’ دوره سلجوقی كه در بازسازی معاصر شكل قدیمی خود را از دست داده است. ‘نارین قلعه’ نیز در محل فوقانی این مجموعه یكی از باستانی ترین مناطق شهرستان سمیرم را شكل داده است. آبشار ‘تنگ سیل’ در قسمت شرق تقرچه واقع شده كه دور آن را با سنگ و گچ پوشانده اند و امروزه به شكل یك اتاقك درآمده است. سقف غار با دارها و تیرهای چوبی و خار وخاشاك وپوشیده شده و كف غار طبیعی و تغییری نكرده است. میل سنگی دوره ساسانی در بالای همین غار در كنار درختی كه به آبشار چسبیده قرار داشته كه در زمان حاضر به قسمت پایین آبشار سقوط كرده و خرد شده است. دكتر ‘واندربرگ’ اتریشی این میل ها را عكسبرداری و اندازه گیری كرده است. یكی از این میل ها، خط پهلوی ساسانی است كه هم اكنون در محوطه دانشگاه پیام نور سمیرم نصب شده است. در كنار آبشار تقرچه، آسیاب سنگی در حال تخریبی مشاهده می شود كه رو بروی همین غار قرار دارد. تعدادی غار در شمال سكونتگاه تقرچه و در امتداد سمت چپ آبشار تنگ سیل در كنار یكدیگر قرار گرفته اند و منتظر مرمت و ساماندهی هستند. یكی از آنها بزرگتر است و كمتر تخریب شده است. این غارهای باستانی درامتداد هم قراردارند و هر كدام به دیگری راه دارند. سمت چپ غار، چاله آتش دیده می شود و كمی جلوتر محفظه ای برای خروج هوا وجود داشته كه مسدود و تخریب شده است. ساكنان تقرچه به مرور زمان این محل را ترك كردند و دیگر از غارها و خانه‌های سنگی این منطقه استفاده نشد و خانه‌هایی از خشت و گل جای آن ها را گرفت. در زمان سلطان ‘الجایتو’ در این محل تختی ساخته شده كه گویا همین تخت به قراچه معروف است. گوهر خاتون’ همسر سلطان محمد سلجوقی نیز مدت ها در این محل سكونت داشته است. در زمان حاضر بقایای غارها و خانه های قدیمی از بین رفته را می توان مشاهده كرد.