حمام بزرگ گپ: گشتی در تاریخ و فرهنگ بندرعباس
حمام بزرگ گپ، كه در گذشته با نامهای "حمام گلكن" و "حمام صفویه" نیز شناخته میشد، یكی از بناهای تاریخی و فرهنگی برجسته شهر بندرعباس است. این حمام كه در محلهی گپ (محلهی ماهیگیری) واقع شده، در دوران صفویه و به دستور یكی از پادشاهان این سلسله بنا شده است. حمام بزرگ گپ در سال 1381 به ثبت ملی ایران رسیده و هم اكنون به عنوان موزه و مركز فرهنگی مورد استفاده قرار میگیرد.
حمام گپ بزرگترین حمام شهر در دوره قاجاریه می باشد كه تا اواخر دهه پنجاه ازآن استفاده می شده است . حمام ازدو قسمت زنانه و مردانه تشكیل شده و مصالح آن سنگ ، آجربا ملات ساروج ، گچ و دردهه اخیر سیمان بوده است .حمام گپ در دوره پهلوی دوم باراه اندازی لوله كشی شهری دربندرعباس به تاسیسات لوله كشی مجهز می شود و دربخش هایی ازآن از دوش استفاده می شده است .
حمام بزرگ یا همان حمام گپ در بندر عباس، خیابان امام موسی صدر، نرسیده به چهار راه سازمان واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۴۹۶ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
معماری حمام بزرگ گپ:
حمام بزرگ گپ مانند سایر حمامهای سنتی ایرانی، از بخشهای مختلفی از جمله سردر، هشتی، گرمخانه، خزینه و رختكن تشكیل شده است.
- سردر: سردر حمام بزرگ گپ دارای تزئینات آجری زیبایی است و كتیبهای سنگی با تاریخ ساخت بنا بر فراز آن نصب شده است.
- هشتی: هشتی حمام فضایی خنك و نیمهروشن است كه وظیفهی تنظیم دما و رطوبت بین فضای بیرونی و داخلی حمام را بر عهده دارد.
- گرمخانه: گرمخانه اصلیترین بخش حمام است و شامل سه حوضچهی آب گرم، ولرم و سرد میشود.
- خزینه: خزینه محل ذخیرهی آب گرم حمام است كه از طریق لولهكشی به گرمخانه منتقل میشود.
- رختكن: رختكن فضایی برای نگهداری لباس و وسایل شخصی است.
تزئینات حمام بزرگ گپ:
حمام بزرگ گپ از نظر تزئینات نیز اثری فاخر و ارزشمند محسوب میشود. در این حمام از انواع هنرهای تزئینی مانند كاشیكاری، آجركاری، گچبری و نقاشی استفاده شده است.
- كاشیكاری: حمام بزرگ گپ دارای كاشیكاریهای زیبایی در بخشهای مختلف از جمله سردر، هشتی، گرمخانه و خزینه است. این كاشیها با طرحهای اسلیمی، هندسی و گل و مرغ تزئین شدهاند.
- آجركاری: در ساخت حمام بزرگ گپ از انواع آجرهای مختلف از جمله آجر كَف، آجر مُحرَّم و آجر قاشقی استفاده شده است.
- گچبری: در برخی از بخشهای حمام، از گچبریهای ظریف و هنرمندانه برای تزئین فضا استفاده شده است.
- نقاشی: در گرمخانهی حمام، نقاشیهایی دیواری با مضامین مذهبی و تاریخی دیده میشود
موزه و مركز فرهنگی حمام بزرگ گپ:
حمام بزرگ گپ در حال حاضر به عنوان موزه و مركز فرهنگی مورد استفاده قرار میگیرد. در این موزه، مجموعهای از اشیاء و لوازم مربوط به فرهنگ و زندگی مردم بندرعباس به نمایش گذاشته شده است. این اشیاء شامل لباسهای محلی، ابزار و ادوات صیادی، ظروف سفالی و فلزی، و زیورآلات میشود.
علاوه بر موزه، در حمام بزرگ گپ برنامههای فرهنگی مختلفی مانند:
- نمایشگاههای هنری
- جشنوارههای فرهنگی
- كارگاههای آموزشی
- كنسرتهای موسیقی
- تئاتر
نیز برگزار میشود.
بازدید از حمام بزرگ گپ:
حمام بزرگ گپ یكی از جاذبههای گردشگری شهر بندرعباس است و همه روزه به روی بازدیدكنندگان علاقهمند باز است. برای بازدید از این حمام میتوان به محلهی گپ (محلهی ماهیگیری) در بندرعباس مراجعه كرد.
حمام بزرگ گپ با معماری زیبا، تزئینات چشمنواز و ارزش تاریخی و فرهنگی، مكانی ارزشمند و دیدنی است كه بازدید از آن به هر گردشگری توصیه میشود.