روستای ییلاقی دارستان روستایی از توابع بخش مركزی شهرستان رودبار در استان گیلان ایران است. روستاییست ییلاقی در ذیل ارتفاعات نارنجكل وبه فاصله حدود ۱۵۰۰ متر از سطح دریا به ظاهر متروكه ولی در حال ساخت آنهم به شیوه مدرن .این روستا در دامنه (پشت كوه) در ارتفاعاتی از مسیر رستم اباد در شهرستان رودبار قابل دسترس است قرار دارد.《 دارستان》در منطقه ییلاقی قرار دارد كه از قدمت تاریخی بسیار زیادی برخوردار است .مردم این روستا بر این باورند كه اسم قدیم این روستا قبلا به دلیل داشتن درختان بسیار بزرگ به “سیاه دارستان” معروف بوده است، زیرا درختان مانع از تابیدن نور آفتاب به داخل روستا می‌شدند.مردم ییلاقی دارستان به زبان تاتی سخن می گویند.
مركز شهرستان شهر رودبار است كه در كنار سفیدرود قرار دارد و متشكل از چند منطقه بالابازار، پایین‌بازار و خلیل آباد است. به فاصله ۸ كیلومتری از جنوب پایین‌بازار رودبار و در دامنه كوه‌های تالش(پشت كوه) منطقه ییلاقی “دارستان” قرار دارد كه از قدمت تاریخی بسیار زیادی برخوردار است.این روستا دارای برق ولوله كشی آب چشمه است و آنتن دهی تلفن همراه در آن به راحتی صورت میگیرد.دارای جاده نیمه اسفالته وبه قول معروف شُسته رُفته با حد اقل دست انداز هاست.این روستا دارای امكانات ورزشی سنتی( زورخانه) بوده ودرخت گردوی كهنسال وزیبای آن در مبدا ورودی روستا خوشامد گوی مقدم تازه واردان است.
دارستان روستایی است كه زمانی بسیار آباد بوده و مردم به كار كشاورزی و دامپروری می‌پرداختند، ولی امروزه با ساختن عمارت‌های فراوان به یك منطقه گردشگری تبدیل شده است .روستای ییلاقی دارستان در ۱۰ كیلومتری شهر رودبار واقع شده كه به لحاظ ارزش اكولوژیكی و تنوع زیستی از غنای بالایی برخوردار است .در منتهی الیه جنوبی استان گیلان قرار دارد و مركز اصلی پرورش درخت زیتون و تولید محصولات زیتون از جمله روغن و صابون و غیره است؛ شهرستانی كوهستانی كه مردم ان علاوه بر كار كشاورزی به دامپروری نیز مشغول هستند.
آثار باستانی فراوانی از دارستان حفر شده كه بخشی از آن در موزه استان نگهداری می‌شود. دارستان روستایی است كه زمانی بسیار آباد بوده و مردم به كار كشاورزی و دامپروری می‌پرداختند، ولی امروزه با ساختن عمارت‌های فراوان به یك منطقه گردشگری تبدیل شده است.
از موارد دیدنی در مسیر ورود به این روستا مقبره های نیمه ویران حاشیه جاده منتهی به این روستاست كه سنگ قبرها و درون گورها كاملاً هویداست كه گروهی معتقدند به هنگام احداث جاده به شكل موصوف در آمده و عده ایی دیگر نظر دیگری دارند دال بر تلاش برای یافتن زیر خاكی كه البته كند وكاوهای دیگر در دیگر نقاط حاشیه جاده ونیز دیوار نوشته های موجود در روستای لویه(كه قبل از آن واقع شده) مبنی بر تبلیغ فروش دستگاههای فلز یاب و…. نظر دوم را بیشتر تقویت میكند،از دیگر مناظر دیدنی و زیبای این روستا رنگ خاك بخشی از اراضی نزدیك به روستاست كه در زیر نور آفتاب به رنگ بنفش میزند و مبین مواد خاص تشكیل دهنده آن میباشد كه با جاهای دیگر تفاوت دارد .
در نزدیكی این روستای ییلاقی ، وقتی به دورنمای آن خیره میشوی در سمت راست قله با عظمت و سفید پوش درفك و به فاصله اندكی (البته فاصله هوایی از آن) قله پوشیده از برف آسمانسرا وتوربینهای بادی آن در پهنه بیكران آسمان جلوه گری میكند كه در یك هوای صاف وآسمان آبی ، منظره وزیبا و بینظیر و فرصتی مغتنم است برای كسانیكه كه دوستدار هنر عكاسی وعكسبرداری از طبیعت هستند .
این منطقه دو محل زیارتی به نامهای بقعه آقا سید محمد(محمد چو) و قبر شیخ مفید دارد كه روایت است شیخ مفید، یكی از شاگردان امام جعفر صادق (ع) بوده است كه روایت است شیخ مفید یكی از شاگردان امام جعفر صادق (ع) بوده ،كه اقا سید جلال الدین اشرف در جنگ با مشركین به این اقا پناه می برد و چون زخمی شده بود ه به این اقا می فرماید چناچه مردم ، مرا به تابوت انداخته وبه داخل سفید رود بیانداز كه اقا شیخ مفید پس از مرگش به وصییتش عمل می كند .
این منطقه دارای احشام (گاو و گوسفند)است و چراگاه وسیعی دارد. دارستان چشمه‌هایی با آب زلال و سرد دارد كه هر ساله عده‌ای را برای تفریح و گردش جذب می‌كنند.
تاریخ روستا مملوء از مردان بزرگ كه هر كدامشان در روزگار ان گذشته حماسه افریده اند از جمله می توان به نام (حاجی اقا ) بسنده نمود كه در مقابل متجاوزان روسی در جنگ جهانی اول مقاومت می نماید ودر این راه به شهادت . مقاومت مردم در مقابل مزدوران شاه در سال ۱۳۴۳كه می خواستند اب ابیاری زمین های روستا را به منطقه ی دیگری انتقال دهند . منجر به شهادت ۳تن از افراد روستا شد .
