باغ ملك، یكی از باغ های قدیمی و زیبای تهران در محله گلابدره است كه این روزها با الگو گیری از باغ شازده ماهان بازسازی شده و به عنوان یك پارك عمومی مورد استفاده مردم قرار می گیرد.
«باغ ملك» از باغ های مشهور شمیران است كه به طور معجزه آسایی دست كم از دوره ناصرالدین شاه تا كنون باقی مانده است و از چنگ حوادث و تغییرات شگفتی آور تهران جان سالم بدر برده است تا امروز هر شهروند تهرانی بتواند اندكی در فضای دل انگیز باغ بیاساید و به ترنم مرغكان خوش الحان گوش فرا دهد. ناه جستن در طبیعت زیبای این باغ، به دور از هیاهوی شهری و سبكهای مدرن معماری به همراه مصالحی همچون آهن و بتن، آرامشی را به مخاطب القاء خواهد كرد كه نظیر آن را در پاركهای مدرن شهری هرگز نخواهید یافت.
قدمت این باع به دوره دوره ناصر الدین شاه قاجار بر می گردد. در مجاورت ضلع غربی باغ ملك، اراضی باغ ظل السلطان قرار داشت كه در دوران رضا شاه با احداث خیابان سعدآباد این اراضی بدو نیم تقسیم شد و نیمه شرقی به باغ ملك افزوده گردید.
بانی باغ ملك بر خلاف تصور بسیاری و انگار مشهور حاج حسین ملك نیست،بلكه این باغ را ملك اتجار در قمار از نصرت الدوله می برد،و صاحب آن می شود.معیرالممالك در این باره آرد: «…كه همان جاست و آبشار قشنگی دارد و متعلق به حاجی ملك التجار است.از فیروز میرزای نصرت الدوله به آس بازی برده است.در سی چهل سال قبل…»/ وقایع الزمان.
باغ ملك به قدری با نشاط و مصفا بود، كه مورد توجه ناصرالدین شاه قرار داشت، طوری كه گاهی بدان جا می رفت. اعتمادالسلطنه در محرم ۱۳۰۶در سخن از این باغ می نویسد: «…شاه امروز امامزاده قاسم باغ ملك تشریف بردند…»/ روزنامه خاطرات. معیرالممالك هم از این باغ یاد كرده است: «…در سر استخر ملك آقای ظهیرالاسلام را دیده كه سواره به اسد آباد می رفتند…»/ وقایع الزمان.
سمویل گرین(۱۳۰۱تا۱۳۰۵ق.)در كتاب خود آورده: «…ملك التجار ایرانی صرف است و گویا كه یكی از اشخاص قصه الف-لیله باشد.شخصی است موقر…هوشیاری از سیمای او هویداست…و نیز معلوم می شود شخصی است عیاش و خوشگذراناز پوشیدن لباسی كه اندك شباهتی به البسه خارجه داشته باشد…»/ایران و ایرانیان.
چاپار باشی از قصر و باغ ملك چنین یاد كرده است: «…قصری كه در جعفرآباد ملك التجار حالیه تهران پسر آقا مهدی مرحوم به جبر و عنف از برادر زاده مرحوم نصرت الدوله فرمانفرما ضبط و تصرف نمود و ملك بیست هزار تومانی را به حیله و دسیسه در گرو بیست هزار قران از میان برد،انصافا جای تفرجگاه مرغوب و منظرگاه بسی مطلوب است»
گرترود بل در سال ۱۳۱۰ق. در باره باغ ملك التجار(به قول او سلطان بازرگانان) می نویسد: «…دیوار چینه ای بود…با ضربه ما دو لنگه در باز شد از پله ها بالا رفتیم و در آنجا از زیبایی غیر منتظری كه به پیش بازمان آمد بهت زده برجا ماندیم…باغچه های پر نشاط گل سرخ و لادن و اطلسی آراسته بود….در آن آبشارهایی ساخته بودند…آب فواره هایش در تمام روز…خانه ای برای تفریح بود به خانه ای ساخته شده از دیوار بلكه سراسر پنجره و همه باز…در آن سوی آن اندرون قرار داشتاقامتگاه زنان جایی كه با رسیدن ما قامتهای پوشیده در لباس نازك و پیچیده در چادر خود را پشت پرده ها پنهان كردند….تا به مهمانسرای دیگری رسیدیمدر بالای رشته دیگری از آبشار ها و فواره ها قرار داشت اینجا ضیافت با شكوهی برای ما ترتیب داده بودند.انواع پلوها با طعم های مختلف مخلوط با گوشت و سبزی خورشها انواع كباب ها دلمه ها بستنی ها میوه ها و شراب معطر شیراز…با فرارسیدن خنكای عصر ملك التجار در آستانه خانه اش كه پیوسته در آن نسیم می وزید ظاهر شد مردی كه سال های جوانی را پشت سر گذاشته…سیمای خوشایندی داشت ابروان مستقیم لبان سرخ ریش سیاه و صورت سبزه و چشم های تیره با نشاط…با او تخته نرد بازی كردیم…/تصویر هایی از ایران،نقل در جغرافیای تاریخی شمیران.
باغ ملك با وسعتی حدود ۳۵هزار متر مربع، در پای كوه دربند و در شمال جعفرآباد و غرب امامزاده قاسم قرار دارد. این باغ از جنوب وشرق به خیابان دربند, از غرب به حاشیه مسیل گلابدره و از شمال به باغ شاطرمنتهی می‌شود.
این باغ دارای گونه‌های گیاهی گوناگون چون درختان كهنسال مثمر وغیرمثمر، گردو، چنار، نارون، افرا، اقاقیا و … است كه پس از تملك از سوی شهرداری تهران، به یك بوستان عمومی زیبا تبدیل شده است.
در این بوستان آلاچیق، بركه، آبشار، باغ پرندگان، رستوران، محوطه سازی و… وجود دارد. همچنین در كنار این بوستان مركز امداد ،سرای محله، كتابخانه، میدان میوه و تره بار، پاركینگ طبقاتی و…نیز در نظرگرفته شده تا بخشی از نیاز های اهالی دربند و گلابدره تأمین شود.
این باغ بین محله جعفر آباد و محله امامزاده قاسم واقع شده است و راه دسترسی به آن از خیابان دربند، كوچه تاجیك وخیابان گلابدره است.
مسیر پیاده روی با حدود ۵ دقیقه پیاده روی می‌توان از ابتدای تاجیك به باغ ملك رسید.
مسیر تاكسی ز میدان تجریش سوار ماشین‌های “خط تجریش- دربند” و یا از میدان قدس سوار ماشین‌های “خط قدس- امامزاده قاسم- نخجوان” شده و در ابتدای خیابان تاجیك پیاده شوید.
مسیر مترو نزدیك ترین ایستگاه مترو به باغ ملك، ایستگاه تجریش واقع در خط یك مترو تهران است.
مسیر خودروی شخصی این بوستان از میدان قدس و طی كردن خیابان دربند و خیابان تاجیك قابل دسترسی بوده و از میدان تجریش نیز با پیمودن خیابان فناخسرو، این بوستان قابل دسترس است.
