حسینیه رئیس محمد درازی در روستای درازی شهرستان دشتی از توابع این استان بیانگر هنرمندی، هنر پروری و فرهنگ غنی مردم این روستاست. معماری حسینیه رئیس محمد درازی حاصل نهادینه شدن ایمان دینی و الهام اسلامی در جان و دل مردم مومن این روستاست. حسینیه و مسجد رئیس محمد روستای درازی با قدمت ۱۳۰ سال هویت ارزشی این دیار و جلوه گاه عاطفه معنوی مردم روستاست. حسینیه رئیس محمد درازی مربوط به دوره قاجار است كه در ۲۸ اسفند ۸۵ با شماره ثبت ۱۸۷۲۲ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد جامع این روستا نیز در سال ۱۳۱۷ توسط رییس محمد در كنار حسینیه احداث شده و حسینیه زنان نیز با همین سبك و سیاق در سال های اخیر احداث شد.
آغاز به كار حسینیه در ماه رمضان و معمار آن كازرونی بوده و سنگ بنا را زایر ابراهیم میرزا غلامرضا می‌گذارد و این بنا كه از لحاظ معماری در استان كم‌نظیر است، دارای سه طاق و سه ستون است و از طاق‌های توخالی تشكیل شده و روی ستون‌ها از پشت بام طاق زده شده تا فشار زیادی بر ستون‌ها وارد نشود و مصالح به كار رفته در حسینیه سنگ و گچ بوده و هیچ تخته یا چوبی در سقف آن به كار نرفته و ناودان‌های آن نیز سنگی است.
این روستا كه در ۱۲ كیلومتری غرب خورموج مركز شهرستان قرار دارد، از روستاهای باسابقه دشتی است و به نقل از لغت‌نامه علامه دهخدا ۲۰۰ سال پیشتر جمعیت آن ۹۰۰ نفر بوده است و این روستای كوچك آن قدر به بزرگی مشهور بوده كه آخوند ملاعلی كه مجتهد بوده از نجف به این روستا هجرت می‌كند و عالمانی مثل آیت‌الله سیدغلامحسین مجتهد و سید استهباناتی در آن به تدریس مشغول بوده‌اند.
ملاحسن میرزا در توصیف این حسینیه سروده است:
«این حسینیه كه باشد زشرف عرش عظیم
بر دركفش كنش روح قدس گشته مقیم
پی سقایی او خضر نبی جام به كف
بهر فراشی او فرش به دوش ابراهیم
حوریانش شده جاروب كش از مژه چشم
قدسیانش شده از اجنحه فراش حریم
شده داوود ابر منبر او مرثیه خوان
مستمع آدم و نوح آمد وایوب وكلیم
بانیش رییس محمد كه در افعال جمیل
مادر دهر شد از زادن همتاش عقیم
سنه هجریه بد سیصد وده بعد هزار
كه شد آراسته این روضه چو جنات نعیم»
در حسینیه رئیس محمد درازی همواره علما و روضه‌خوانان برجسته‌ای به وعظ و روضه‌خوانی مشغول بوده‌اند و از زمان تاسیس تاكنون تمام ماه محرم و صفر روضه‌خوانی برگزار می‌شود.
در ایام ماه محرم و دهه اول آن صبح، عصر و شب مراسم عزاداری و روضه‌خوانی برگزار می‌شود و تا شب یازدهم روضه‌خوان هر شب را به یك شخصیت یا واقعه‌ای از حادثه عاشورا اختصاص می‌دهد و پیش از روضه نیز نوحه پامنبری با موضوع مرتبط با مبحث روضه‌خوان خوانده می‌شود.
در نوحه پامنبری گروهی دایره‌وار نشسته و دو تا سه نفر به عنوان تك‌خوان نوحه‌ای خوانده و دیگران جواب می‌دهند، نوحه‌های پامنبری غنای موسیقیایی بالایی دارد و تمام نوحه‌ها توسط شاعران و مداحان بومی ساخته شده و شیخ علی عاشوری از شاعران و روضه‌خوانان این روستا یكی از برجستگان نوحه‌های پامنبری است.
منابع:شبكه اطلاع رسانی دانا-خبرگزاری جمهوری اسلامی