غار همه كسی یكی از غارهای طبیعی استان همدان است كه در ۶۴ كیلومتری شمال شرقی شهر همدان و در نزدیكی روستای همه كسی قرار دارد.غار همه كسی در یك منطقه كارستی به وسعت چند كیلومتر مربع واقع شده است كه در آن تعدادی چالههای وسیع قرار دارد. یك چشمه آب جوشان در نزدیكی غار جاری بوده كه به علت حفر چاههای عمیق نیروگاه برق همدان و پایین رفتن سطح سفرههای زیرزمینی آب، خشك شده است.
غار همه كسی علاوه بر ارزشهای باستان شناسی از نظر مطالعات زمین شناسی نیز دارای اهمیتی ویژه است.
با توجه به وجود چشمه آب نزدیك غارهمه كسی ، گودالهای آب درون تالار بزرگ، مسطح بودن كف، و تنگی دهلیزهای رابط بین تالارهای آن، این غار محلی مناسب برای پناه گرفتن در مقابل حملات بیگانگان در مواقع ناامنی بوده است، به نحوی كه در چنین شرایطی اهالی منطقه در آن پناه می گرفته اند. در حقیقت همه كسی به معنای همگانی برای افراد آشنا و ساكن منطقه در مواقع حمله و خطر و احتمالاً وجه تسمیه غار و روستای آن همین همگانی بودن آن است.
غار همه كسی دارای دو دهانه است. دهانه سمت چپ، به سوی غرب، راه اصلی ورود به غار، و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۵۰ متر است.
پس از این دهانه، دهلیزی تنگ و خاك آلود به طول ۳۰ متر قبل از دالانِ متصل به تالار اصلی قرار دارد. تنگی و خاك آلودگی دهلیز به علت حفاریهایی است كه در طول مسیر به وسیله گنج یابان انجام شده است. دهلیز را باید به طور خزیده طی كرد. در مسیر دهلیز مقداری آجر، ساروج، و سفال شكسته ریخته شده كه حاصل حفاریهای كنارههای دهلیز است.
دالان متصل به دهلیز چند متر طول دارد و به تالار اصلی غار باز میشود. ابعاد این تالار ۴۰×۳۰ متر و ارتفاع آن ۸ متر است. سقف این الار در گذشته ریزش كرده است و تخته سنگهای بزرگ كف، حاصل آن ریزش اند.
در كف تالار، علاوه بر تخته سنگهای ریزشی، دو گودال خشك آب وجود دارد. در گودال سمت چپ یكی از نادرترین پدیدههای داخل غار دیده میشود و آن لایهای به قطر ۵ میلی متر از كلسیم كربنات است كه به ورقه یخی كه بر اثر سرما در سطح آب تشكیل میشود، شباهت دارد و سرتاسر گودال را پوشانده است. گودال سمت راست ۱ متر عمق دارد و احتمالاً آب مورد نیاز غارنشینان را تأمین میكرده است.
علاوه بر دالان ورودی، ۵ دالان دیگر به تالار اصلی متصل اند بعد از دالان ورودی و در جهت حركت عقربههای ساعت، دالانها عبارت اند از:
دالان اول كه به یك تالار كوچك به ابعاد ۱۲×۱۰ متر و ارتفاع ۴ متر ختم میشود.
دالان دوم به ابعاد ۱۵×۲ متر و ارتفاع ۲ متر.
دالان سوم به یك تالار به ابعاد ۲۵×۲۰ متر میرسد. در وسط این تالار تودهای لاشه سنگ هست كه روی آنها تعدادی استخوان جانوران بزرگ ریخته شده است؛ احتمالاً جانورانی كه این استخوانها متعلق به آنها بودهاند، به وسیله غارنشینان شكار شده و به مصرف خوراك آنها رسیده اند. پس از این تالار، تالار دیگر به ابعاد ۱۵×۱۵ متر قرار دارد. این تالار به یك دهلیز ختم میشود.
دالان چهارم به طول ۸ متر، ابتدا به یك تالار به ابعاد ۲۰×۱۵ متر و ارتفاع ۵ متر و سپس به یك دهلیز ۷ متری میرسد.
دالان پنجم ۴۰ متر طول دارد و به دهانه فرعی غار میرسد.
آدرس : استان همدان – روستای همه كسی
