رودخانه ای در مسیر جاده ابریشم با بستری از سنگهای آتشفشانی بازالتی در امتداد جنوب غرب به شرق منطقه آزاد ماكو واقع شده استد كه از ییلاق‌های شهرستان چالدران در جنوب ماكو سرچشمه گرفته و بعد از طی مسیری بیش از ۱۵۰ كیلو…
خروشانی رودخانه زنگبار كافی بود كه برای عبور از این رودخانه با بستر سنگهای آتشفشانی مردم ساكن ماكو به فكر احداث پل بر روی آن جهت ارتباط با روستاهای اطراف ماكو بیفتند.
پل بشگوز كه به خاطر ۵ دهنه بودن آن به بشگوز ( ۵ چشم ) معروف است در ورودی شهر ماكو قرار دارد. این پل به دو علت احداث و بنا گردیده است علت اول ارتباط شهر ماكو با روستاهای جنوبی شهر مانند تیكمه، كروان قران، آغبلاغ، چمنلو، جانعزیز و … بوده و علت دوم آن كه بانی پل در كتیبه پل نگاشته است ارتباط راحتتر و نزدیك تر به قره كلسیا بوده است تا زوار این مكان دینی كه اولین كلیسای جهان مسیحیت محسوب می شود بتوانند سریعتر به آن دسترسی پیدا بكنند.
طول پل بشگوز ۴۳ متر و عرض آن كمی بیشتر از ۳ متر بوده و ارتفاع پل از بستر رودخانه نزدیك به ۶ متر می باشد. دكتر كلایس آلمانی كه در سال ۱۹۸۶ از این مكان دیدن كرده است آنرا به قرن ۱۸ میلادی مربوط میداند. برای ساخت پل از سنگهای تراسیدن سفید رنگ با ملات آهك استفاده شده است.
پطرس نام بانی این پل در كتیبه روی آن آورده شده و بانی این پل متنی را در بدنه پل گنجانده است كه عین متن ترجمه آن به این شرح است:
پیشگاه حضرت زكریا فرزند طادئوس كه برای او من پطرس فرزند آقای مانوئل ساختم این پل را با كسب حلال خودم به یاد اولیا خودم و همسر خودم تامسه و برادر های خودم ساركیس و خوتلوبوقی و سارا هر سه را .
و در این شمار آوردم فرزندان خودم ساناسار و مانگاسار را كه ایشان را خداوند برخوردار فرماید تا پایان دنیا با بانیان و بنایان در یادها باشند آمین.
هاكوپ و اریت را در وقت دعا به یاد آورید.
حركات توده ای از جمله فرآیندهایی است كه سبب تحول ژئومورفولوژیكی دامنه های تند و سنگی می شود و در موقع بروز به دلیل ناگهانی بودن حادثه مسدود شدن دره ها، آبراهه ها، جاده ها و تخریب مناطق كوهستانی را به همراه دارد. حوضه رودخانه زنگمار واقع در شهرستان ماكو كه دارای مناطق مسكونی از جمله شهر ماكو می باشد و از مناطق مستعد برای حركات توده ای از جمله زمین لغزش، ریزش، جریان های واریزه ای و روانه های گلی می باشد.
