شهر ربط

تاریخچه ربط به حضور قوم مانا كه برای اولین بار در سال ۸۴۳ قبل از میلاد در میان متون آشوری ظاهر می شود بر می گردد .دولت مانا در اوج قدرت خود حوضه ی جنوبی و شرقی دریاچه ارومیه منطقه میانه و دره قزل اوزن را در اختیار داشته و پایتخت اصلی آن این برتو نام داشت از مهمترین محوطه های منسوب به مانا می توان به حسنلو – زیویه ، قلایچی و ربط اشاره كرد – دولت مانا در سالهای پایانی قرن ۷ قبل از میلاد با افزایش قدرت دولت ماد به قلمرو این پادشاهی الحاق شد و برای آخرین بار در سال ۵۹۳ قبل از میلاد از آن بعنوان تابع دولت ماد یاد می شود . با توجه به نوشته ها و نقوش حك شده بر روی آجرهای با ابعاد مختلف (۳۰×۳۰ – ۴۰×۴۰) (۳۳×۳۳) كارشناسان میراث فرهنگی معتقدند كه قطعه ربط ۲ مربوط به دوران مانا بود ، و پایتخت موصاصیر می باشد و معبد مهم و مورد احترام اورارتوئی و گاهی آشوری و مانا به نام خدای هالدینی (خالدینی) نیز در آن قرار دارد – محوطه این تپه حدود ۵۰ هكتار و قطعه های زیادی نیز بعنوان دژهای محافظ این شهر مهم و باستانی در اطراف آن قرار دارد . شهر ربط در دورانهای مختلف بعد از حكومت مانا در دوران مادها – هخامنشی ها و ساسانیان نیز یك شهر و مركز مهم بوده كه قبل از اسلام نام آن رپیتوا یعنی الهه خورشید و تابستان بوده و در زمان حمله اسلام نیز دارای پادشاهی بنام قیروان بوده و مردمان آن آتش پرست بوده اند كه در مقابل لشكریان اسلام شكست خورده و به اسلام گرویده اند بعد از اسلام نام این شهر رباط بوده و بعداً به ربط تغیر یافته است . و هم اكنون نیز این شهر یكی از مناسبترین محل در منطقه برای توسعه شهری بوده و در محلی استراتژیك و مناسب از هر جهت قرار گرفته است . شهر افسانه‌‏ای موصاصیر، در آذربایجان غربی سر از خاك بیرون آورد.
رضا حیدری، باستان‌‏شناس و كارشناس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان غربی، با بیان مطلب فوق، افزود: شهر موصاصیر Mosa sir مربوط به سه هزار سال قبل می‌‏شود كه پایتخت مذهبی امپراطوری باستانی اورارتو مانا و آشور بوده است.
وی، افزود: این تمدن تغییرات شگرفی در تمدن‌‏های پس از خود علی‌‏الخصوص هخامنشیان داشته است.
وی، اضافه‌‏كرد: بیش از یكصد سال از فعالیت و پژوهش و بررسی‌‏های علمی باستان‌‏شناسی در كشورهای تركیه, عراق و ایران توسط باستان‌‏شناسان خارجی از سراسر دنیا به منظور كشف این شهر افسانه‌‏ای می‌‏گذرد و امروز توسط كارشناسان استانی و بدون كمك خارجی این پژوهش‌‏ها به نتیجه رسید.
وی، بیان داشت: این تپه باستانی با وسعت بیش از ۲۵ هكتار در ساحل چپ رودخانه زاب كوچك و سردشت قرار دارد.
حیدری، در مورد اقلام مكشوفه، گفت: در حفاری‌‏هایی كه به مدت ۴۵ روز انجام شد، آثار مادی فراوانی چون آجرهای منقوش به نقوش اساطیری انسان بالدار, نقوش هندسی, نقوش حیوانی و گیاهی پیدا شد و همچنین كف‌‏سنگ فرش كه از سنگ‌‏های كوچك به شیوه معرق اقدام به ایجاد دوایر متحدالمركز كرده‌‏اند، نیز از جمله مهمترین یافته‌‏ها است.
وی، تعداد آثار مكشوفه را ۱۳ هزار و ۵۰۰ قطعه اعلام كرد.
این باستان‌‏شناس و كارشناس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان غربی، در ادامه كشف این منطقه باستانی را باعث بر هم خوردن بسیاری از آرا و نظریات و معادلات دانشمندان دنیا دانست.
حیدری، در پایان اعتبار در نظر گرفته شده برای این پروژه را كافی ندانست و گفت: امیدواریم مسوولان توجه ویژه‌‏ای به این كشف بكنند و با تامین اعتبارات لازم ما را در جهت رسیدن به نتایج ارزشمندتر یاری رسانند.

تعدادی از آثار مكشوفه از تپه های باستانی شهر ربط :

ربط در نیمه دوم سال ۱۳۸۲ به شهر تبدیل و در این مدت تا كنون رشد چشمگیری از لحاظ توسعه و عمران شهری داشته كه با نرخ رشد جمعیت بیش از ۵/۶ درصد پس از انقلاب به شدت بر جمعیت آن افزوده شده است .

اولین شهردار این شهر آقای مهندس لقمان مرتضی نژاد بود كه در دوره خدمت ایشان خدمات و توسعه چشمگیر همه جانبه عمرانی و آبادانی صورت گرفت بطوری كه شهر در این مدت پوسته روستایی خود را بسرعت وا نهاده و در مسیر رو به رشدی از لحاظ فرهنگی ، اجتماعی و عمرانی قرار گرفته است با عنایت به فعالیتهای انجام گرفته از بدو تاسیس شهرداری، در تاریخ ۷/۵/۸۵ ارتقای درجه شهرداری به۴ از طرف وزیر محترم كشور محقق شد و این مهم مرهون تلاش ، زحمات ، همكاری و مساعدتهای بی دریغ استاندار محترم و محبوب ، معاونت محترم عمرانی استانداری ، مدیر كل دفتر فنی ، دفتر محترم امور شهری ، فرمانداری محترم شهرستان ، پرسنل تلاشگر و خدوم شهرداری ، همراهی و همدلی مجموعه شورای محترم اسلامی ومردم شریف و شهروندان همیشه در صحنه دزفول آذربایجان ، سنگرگاه دفاع مقدس مردمان این دیار بر علیه رژیم متجاوز بعثی عراق بوده و می باشد .

ربط شهری است در بخش مركزی شهرستان سردشت استان آذربایجان غربی ایران

این شهر محل سكونت ایل گورك مكری می‌باشد.[شهرربط دارای فواصل زیر با شهرهای ذیل می‌باشد:

ربط-سردشت ۱۶ كیلومتر ربط-بوكان ۸۵ كیلومتر ربط-مهاباد ۱۰۵ كیلومتر ربط- ارومیه ۲۱۰كیلومتر ربط-پیرانشهر ۹۵ كیلومتر ربط-بانه ۶۲ كیلومتر ربط-سقز ۱۳۰ كیلومتر

طبق آمار سال ۹۰شهر ربط ۲۰۰۰۰نفر جمعیت دارد ,و در فاصله ۱۹۰ كیلومتری از شهر ارومیه واقع شده است. شهر ربط در آمارگیری سال ۱۳۸۵ دارای جمعیت ۱۲۳۰۰ نفری بوده است. شهرك صنعتی ربط یكی از فعال‌ترین شهرك‌های صنعتی استان آذربایجان غربی می باشد. جاده مهم بوكان – سردشت نیز از مسیر شهر ربط در حال احداث می‌باشد كه خود تحولی عظیم در توسعه مكریان و جنوب آذربایجان غربی خواهد بود. این شهر محل عبور كاروانهای باری از شهرهای اربیل و سلیمانیه كردستان عراق می باشد.مردم ساكن در این شهر بیشتر از عشایر گورك – ملكاری -بریاجی و منگور می باشند.و مردم این شهر به زبان كردی سورانی و با با لهجه مكریانی صحبت می كنند. این شهر خواستگاه یكی از بزرگترین تمدن‌ها و شهرهای باستانی در جنوب دریاچه ارومیه بنام مانایی‌ها می باشد.

باستان شناسان دومین فصل كاوش تپه ربط را با هدف یافتن نشانه های بیشتری برای اثبات وجود “دولت آفتاب” در این تپه هفته آینده آغاز می كنند. پیشتر باستان شناسان آمریكایی و آلمانی اعتقاد داشتند دولت آفتاب یا آردینی را باید در عراق یا تركیه جستجو كرد.
به گزارش میراث خبر نخستین فصل كاوش در تپه ربط شهر ربط به كشف نشانه های دولت آفتاب با واكنش محافل علمی كشورهای مثل تركیه، عراق و آمریكا منجر شد و به دنبال آن سایت نیو آشور آمریكا گزارش كاوش های این فصل از كاوش را به نقل از میراث خبر ترجمه و چاپ كرد.
“موصاصیر” دولتی همزمان با “اورارتو” و “آشور” بوده است. این حكومت از سوی آشورها آردینی یا كشور آفتاب خوانده می شد.
موصاصیرها بر اساس شرایط سیاسی منطقه گاهی با آشورها و گاه با اورارتو ها هم پیمان می شدند.
“رضا حیدری”، سرپرست كاوش های باستان شناسی تپه ربط شهر ربط به میراث خبر گفت: “این فصل از كاوش در فضای سنگ فرش های كشف شده با هدف مطالعه دقیق تر و تاریخ گذاری تپه انجام می شود.”
به گفته حیدری سنگ فرش ها با استفاده از سنگ های بیضی شكل رودخانه و به صورت هنرمندانه ای در كنار هم چیده شده است.
همانطور كه سرپرست كاوش های باستان شناسی تپه ربط می گوید این سنگ فرش ها در هنر روم باستان و ایران باستان دیده شده و چگونگی آشنایی اهالی این سرزمین با این هنر از سوالاتی است كه برای پاسخ به آن و شناخت پیچیدگی های هنر این محوطه یك زمان ده ساله برای كاوش و بررسی نیاز است.
حیدری افزود:” این سنگ فرش ها با استفاده از آجرهای پخته شده كادر بندی شده است.”
استفاده از رنگ در عصر آهن یك در این محوطه باستانی از سوالات و ابهاماتی است كه هنوز باستان شناسان هیچ پاسخی برای آن ندارند.
سرپرست كاوش های باستان شناسی تپه ربط به میراث خبر گفت: “علاوه بر كاوش روی این سنگ فرش ها به دنبال نشانه های بیشتر برای اثبات وجود دولت آفتاب در این تپه هستیم.”

منابع آب و و جاذبه های گردشگری شهر ربط

محوطه باستانی ربط ، یكی از جاذبه های تاریخی شهرستان سردشت است كه قدمت آن به هزاره اول قبل از میلاد باز می گردد .

محوطه باستانی ربط سردشت یكی از مراكز مهم حكومتی در هزاره اول قبل از میلاد

محوطه باستانی ربط ، یكی از جاذبه های تاریخی شهرستان سردشت است كه قدمت آن به هزاره اول قبل از میلاد باز می گردد .

این محوطه تاریخی شامل ۴ تپه تاریخی به مساحت ۲۵ هكتار است كه در ضلع جنوب غربی ربط ، در حاشیه رودخانه زاب و در ۱۵ كیلومتری سردشت قرار دارد و یكی از مراكز مهم حكومتی در هزاره اول قبل از میلاد می باشد .

طبق مستندات موجود این مكان همان شهر موصاصیر بزرگترین معبد خدای هالدی در دولت آردین با شهر آفتاب است كه نشان دهنده هم دوره بودن آن با حكومت اورارتوها ، ماناها و آشوریها بوده است .

شهر موصاصیر از مهمترین مكان های مذهبی مورد علاقه امپراطوران بزرگ اورارتویی بوده كه در كتیبه های كیله شین ، ماونا و در كتیبه های دیگری كه در توبز آوا در داخل خاك عراق بدست آمده از آن صحبت شده است.

معبد موصاصیر هم از معبد های مورد احترام شاهان اورارتویی بوده بطوریكه آنها پسران خود را برای خدمت به این معبد معرفی می كردند و هم چنین نشان حكومتی خود شامل سپر و شمشیر با آرم مخصوص را از این معبد دریافت می كردند.

مسئول میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان سردشت در خصوص اقدامات صورت گرفته در محوطه ربط گفت : كاوش این شهر تاریخی و باستانی در نیمه دوم سال ۸۴ آغاز شده است كه پس از گذشت دو سال از كاوش آن نشانه های زیادی از وجود تمدن سه هزار ساله قبل از میلاد در این منطقه بدست آمد .

حمزه علیزاده افزود : كشف انواع آجرهای لعاب دار منقوش هندسی ، اساطیری ، الهه عریان و بالدار ، خط میخی و قطعات سفالی و همچنین سنگ فرش بودن محوطه معبدبه شكل دوایر متحد المركز ، گیس بافت و خوشه های گندم با وسعت ۲۵ متر مربع عمده نشانه های ایجاد تمدن تاریخی و باستانی منطقه ربط می باشد .

گفتنی است تپه تاریخی ۱ و ۲ ربط به شماره های ۶۰۲ و ۶۲۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

كاوش‌های باستان‌شناسان برای نخستین بار در شمال‌غرب ایران در تپه ربط ۲ ،به كشف یك كتیبه آجری به خط میخی منجر شد.
تپه ربط در شهر ربط و در كرانه شرقی رودخانه زاب كوچك قراردارد. تا پیش از بررسی های سال گذشته، وسعت این تپه تا چهارده هكتار تخمین زده شده بود اما این كاوش نشان داد كه این تپه ۲۵ هكتار وسعت دارد.
“رضا حیدری”، سرپرست كاوش‌های باستان‌شناسی تپه ربط با اعلام این خبر به میراث خبر گفت: «برای نخستین‌‌بار است كه كاوش‌های باستان‌شناسی در شمال‌غرب ایران به كشف یك آجر با خط میخی منجر می‌شود. این خط با لعاب سفید روی جداره آجر نوشته‌شده است.»
وی با احتمال زیاد این خط را منتسب به خطوط میخی آشوری دانست و افزود: «كشف خط در محوطه‌های باستانی یكی از مهمترین شاخصه‌ها برای تاریخ گذاری و شناخت تاریخ آن منطقه به شمار می‌رود. كشف این خط كمك‌شایان توجهی به شاخت دولت‌شهرهای مانایی، اورارتویی و شاخت دقیق‌تر ارتباط آشور با این دولت شهرها می‌كند.»
به گفته حیدری این خط می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره تفكرات مذهبی و ساكنان این محل بدهد.
باستان‌شناسان احتمال می‌دهند با ادامه كاوش‌ها در محوطه كلیدی تپه ربط ۲ بتوانند یافته‌های بسیار مهمی مانند سنگ‌فرش‌ها، آجرهای لعاب‌دار منقوش و قطعات سفالی به دست بیاورند.
تپه ربط كه سطحی ترین فرهنگ آن به هزاره اول پیش از میلاد باز می گردد یكی از محوطه های تاریخی بزرگ شناخته شده در شمال غرب كشور است.
كاوش های باستان شناسان در شمال غرب كشور برای مطابقت این تپه با مركز كشور آردینی(موصاصیر) از شهریورماه سال ۸۴ آغاز شده است. طبق مستندات موجود بزرگترین معبد خدای حالدی در دولت آردینی قرار دارد.
موصاصیر دولتی همزمان با اورارتو و آشورها بوده است. این حكومت از سوی آَشورها آردینی(كشور آفتاب) خوانده می شد.
موصاصیرها بر اساس شرایط سیاسی منطقه گاهی با آشورها و گاه با اورارتو ها هم پیمان می شدند.

جدیدترین بررسیها در تپه ربط سردشت به كشف آثاری از تمدن اورارتوها در شمال ایران منجر شد. این كشف احتمال وجود مركز دولت موصاصیر (كشور آفتاب) در سه هزار سال پیش را قوت بخشید.
موصاصیرها, دولتی همزمان با اورارتو و آشوریها بوده است. این حكومت را آَشوریها، آردینی یا كشور آفتاب خوانده اند. موصاصیرها, بر اساس شرایط سیاسی منطقه, گاهی با آشورها و گاهی با اورارتو ها هم پیمان می شدند.
بررسیهای هیئت كاوش باستانشناسی در تپه ربط سردشت به كشف آثاری, مانند خط میخی نقاشی شده اورارتویی روی آجر، آجرهای لعاب دار با اشكال هندسی، گیاهی، حیوانی، اساطیری منجر شد كه با برخی از سفالینه های زیویه، كوه زندان و قلایچی مشابه است؛ این كشف, نظریه وجود مركز موصاصیرها در شمال ایران را قوت بخشید.
این بررسیها به كشف محوطه ای پوشیده از قلوه سنگهای رودخانه ای انجامید كه به صورت دایره های متحد در هم, در كنار هم ساخته شده اند. این یكی از دستاوردهای خاص از معماری مكشوفه در این منطقه است. این نوع معماریها تاكنون در هیچ یك از محوطه های مشابه در شمال غرب ایران دیده نشده است.
تپه ربط در شهر سردشت و در كرانه شرقی یك رودخانه قرار دارد. پیش از این بررسیها، وسعت این تپه تا چهارده هكتار تخمین زده شده بود, اما این بررسیها نشان داد كه این تپه ۲۵ هكتار وسعت دارد. تپه ربط كه سطحی‎ترین فرهنگ آن به هزاره اول پیش از میلاد بازمی گردد, یكی از بزرگترین محوطه های تاریخی شناخته شده در شمال غرب كشور است.
بررسیهای باستان شناسان در شمال غرب كشور برای مطابقت این تپه با مركز كشور آردینی (موصاصیر) از شهریورماه سال ۸۴ آغاز شده است.
بر طبق مدارك مستند موجود, بزرگترین معبد «ایزد حالدی» در دولت آردینی قرار دارد.
هیئت باستانشناسی تپه ربط كه از باستانشناس، زمین شناس، مردم شناس، نقشه بردار و مرمت كار هستند، در ماههای آتی نیز بررسی و كاوش خود را ادامه می دهند.