موزه باستان شناسی بجنورد به معرفی وشناساندن آثار تاریخی اسلامی ،مهر وسكه و سفال پرداخته است. موزه باستان شناسی بجنورد كه در طبقه فوقانی بنای عمارت مفخم قرار گرفته دارای ۵ بخش اصلی است كه متناسب با تقسیم بندی ادوار فرهنگی و گاهنگاری معیار باستان شناختی تحت عنوان بخش پیش از تاریخ، تاریخی، اسلامی، سكه و مهر و بخش مركز سفال ساماندهی و معرفی شده است. موزه باستان شناسی بجنورد با دارا بودن شاخص ترین بقایا و آثار برجا مانده از دوره های مختلف باستان شناسی منطقه پذیرای بازدیدگنندگان و علاقمندان به فرهنگ غنی استان خراسان شمالی است. هم اكنون ۶ هزار شی تاریخی در مجموعه مفخم وجود دارد كه به صورت دوره ای در موزه های این استان به نمایش گذاشته می شود.عمارت مفخم بزرگترین، باشكوه ترین و شاخصترین اثر معماری دوره قاجار در شمال شرق كشور كه در شهر بجنورد واقع است در حقیقت به نوعی آداب حكومت داری این سلسله را روایت می كند. در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه خانه، كلاه فرنگی، حوضخانه و سردر در باغ بزرگی قرار داشته كه مجموعه دارالحكومه مفخم را تشكیل میدادهاند، بنای عمارت در دهه ۱۳۰۰هجری قمری، همزمان با دوره حكومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم ساخته شده و محل سكونت خانواده وی و پذیرایی از میهمانان دولتی و رجال سیاسی بوده است. معروف است كه نقشه ساختمانی عمارت به دست میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی تعلیم یافته در فرنگ كه معماری مدرسه سپهسالار تهران از جمله كارهای او است، طراحی شده است، بنای عمارت در دو طبقه و به ابعاد تقریبی ۵۰ در ۲۳ متر و به ارتفاع حدود ۹ متر ساخته شده و در مجموع ۳۴ اتاق و دو تالار بزرگ دارد كه زمانی با آیینهكاری، كاشی كاری و گچبری تزیین شده بود. این بنا اتاق های متعددی دارد كه با ۲۱ در چوبی به ایوان ها گشوده میشوند و در طبقات آن جابهجا گچبری های زیبا به چشم میخورد.كلنل ادوارد ییت انگلیسی كه حدود یك قرن پیش در این بنا با سردار مفخم دیدار داشته در توصیف یكی از اتاق های آن مینویسد: دیوارها با تعدادی نقشه تزیین شده بود، اتاق پذیرایی با شمعدان ها و آیینههای زیبا پوشیده شده و كف آن نیز با قالی های قالب دوزی شده ابریشمی فرش شده بود، در پشت این اتاق نارنجستانی بود كه سقف آن با ورق آهنی پوشیده شده بود و بر روی دیوارها نیز پوست پلنگ، ببر، خرس و پوست دو گربه وحشی و چند حیوان دیگر كه در جنگل های شمال این ناحیه یافت میشود آویزان كرده بودند.این بنای تاریخی با شماره ۹۵۲ در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده است. بنای عمارت مفخم پس از مرمت و احیا به موزه بزرگ باستان شناسی و مردم شناسی استان تبدیل شده است.۶ موزه فعال با مجموع مساحت ۱۰ هزار و ۱۵۰ متر مربع در خراسان شمالی وجود دارد. ۳۰ موزه در سطح كشور دارای اهمیت حفاظتی است، موزه مفخم نیز از استاندارد ها برخوردار و در رده موزه های برتر كشور است.تعداد آثار ثبت شده استان در فهرست آثار ملی كشور ۶۲۱ اثر تاریخی، طبیعی و ناملموس است كه از مجموع آثار ثبت شده در فهرست ملی كشور ۵۰۹ اثر تاریخی، ۴۲ اثر طبیعی، ۷۰ اثر ناملوس و تعداد ۱۱ اثر نیز ثبت جهانی شده است. استان خراسان شمالی با داشتن یكهزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده در شمال شرق كشور قرار دارد و هرساله پذیرای میلیون ها مسافر، گردشگر و زائر امام هشتم (ع) عبوری است.