روستای ایرا

روستای ایرا ، از روستاهای بخش بالا لاریجان شهرستان آمل است كه در پایین دست آن روستای آب اسك واقع شده است .
البته روستای دیگری با همین نام حدودا در ۲۵ كیلومتری غرب رودهن و در مسیر دشت لار واقع شده كه گفته می شود بنیان گذاران این روستا از روستای ایرای لاریجان به این منطقه كوچ كرده و این روستا رو با همین نام بنیان كردند روستای ایرای لواسان دو مسیر دارد. مسیر اول از طریق منطقه جاجرود و كنار سد لتیان با عبور از روستاهای چهارباغ، رسنان، علائین به روستای ایرای لواسان می رسد و مسیر دوم از طریق رودهن و با عبور از روستاهای وسگاره ، آردینه و جورد به روستای ایرا می رسد. دارای آب و هوایی كوهستانی و خشك در تابستان و سرد و به شدت برفی در زمستان است. موقعیّت جوّی و آب و هوایی روستای ایرا از جاهای دیدنی مازندران موجب شده تا بیشتر اهالی به صورت خوش نشین و در ماه های گرم سال خصوصاً مرداد و شهریور به روستا آمده و از آب و هوای مطبوع آن لذّت كافی را ببرند. اكثر اهالی بقیه فصل های سال را در شهر آمل ساكن و مشغول به كسب در آمدند و عده كمی هم ساكن در شهرهای دیگرند. رود ها و آبشارهای آن بیشتر فصلی هستنند كه از اواخر زمستان تا اواسط بهار پر آب و جاری هستند. امّا چشمه های آن همیشه پر آب و در حال جوششند كه آب مناطق سه گانه ایرا یعنی محل، یاح و خارو را تامین می كنند.
رودها و آبشارهای روستای ایرا از جاهای دیدنی مازندران بیشتر فصلی می‌باشند كه از اواخر زمستان تا اواسط بهار؛ پرآب و جاری هستند. امّا چشمه‌های آن همیشه پرآب و در حال جوشش می‌باشد كه آب مناطق سه‌گانه ائرا یعنی محل، یاح و خارو را تأمین می‌كنند. آب شرب مورد نیاز اهالی از چشمه‌های سنگنو (ایرارجه)، نوارجه، یاح و خارو تأمین می‌گردد.
تپّه‌ها و ناهمواری‌ها
روستای ایرا مازندران ، به پلاك ۲۹ و ۳۰ منابع طبیعی بخش هفت آمل؛ شامل تپه‌ها و كوه‌های زیر است
كوه زرین‌جك و گردنه سایه‌خونی در شمال.
كوه‌های زردلاش، بندبُن و دوبرار در غرب.
دره بَر اَفتُو، مرتع راه پشت املاء و كوه‌های هُماسان، املاء، قبله كَمَر و گِلندان در جنوب.
دره اسپه‌خاك و قله كوه سنگنو در شرق.
یخچال‌های طبیعی
یخچالی طبیعی در زیر كوه گلندان(گلند) در دل صخره‌های بزرگ، به صورت چاهی به عمق حدود ۱۵ متر قرار دارد كه برف و باران‌های زمستان در آن به صورت كریستالهای سفید یخ ذخیره شده و محیط سردی را برای تمامی فصل‌های سال ایجاد می‌كند. در گذشته مردم از یخ‌های آن در مراسم و جشن‌های خود استفاده به عمل می‌آوردند. همچنین در مواردی از آن به عنوان انبار و محل نگهداری و ذخیره‌سازی گوشت و غذاها در طول سال نیز استفاده شده‌است.

پوشش گیاهی منطقه ایرا مازندران
گل گاو زبان، نعناع كوهی، پلنگ مشك، خاكشیر، باریجه، مورد، گلپر، آویشن، پونه (پتنیك)
سبزی خوراكی:
شوال، كرك چك، لواس دم، بادرنجوبه، منّا، میچكا ترب، شنگ، سیرچه، پیازچه، تَرم
گیاهان بوته‌ای:
تمشك، گون (حاوی صمغ كتیرا)، توت فرنگی، خرگوشك، كَما، وَلها، چزّك، گل محمّدی (تَلی گِله)
گیاهان چند ساله:
آلبالواك، زرشك
درخت‌ها:
آلبالو، گیلاس، سیب، گلابی، زرد آلو، آلوطلائی، آغچه نبات، قیصی، هلو، فندق، گردو، ازگل، ولیگ، تبریزی، صنوبر، شاه توت، توت، فِك، كاج (وَرس)، كبوته، اوجا، بامشی فِك، سیب وحشی، گلابی وحشی

منابع : ویكی پدیا , جوكس